Δεν εξετάζεται προς το παρόν η επιβολή φόρου στα τσιγάρα, είτε για να στηριχθεί ο ΕΟΠΥΥ, είτε για να περιοριστεί η χρήση τους, σύμφωνα με όσα είπε ο ο υπουργός Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης σε συνέντευξη Τύπου στο υπουργείο Υγείας σχετικά με το κάπνισμα.

Παράλληλα ο υπουργός προανήγγειλε ότι η διάρθρωση και η εφαρμογή αντικαπνιστικής νομοθεσίας θα τεθούν σε δημόσιο διάλογο αμέσως μόλις ολοκληρωθεί ο διάλογος για την πρωτοβάθμια φροντίδα της υγείας, δηλαδή σε ένα μήνα το πολύ. Παράλληλα αναγνώρισε ότι δεν έχουν γίνει πολλά για την προώθηση του αντικαπνιστικού νόμου.

«Ο νόμος υπάρχει, αλλά σε κάποιο βαθμό είναι σαν να μην υπάρχει» είπε, αφήνοντας ανοιχτό να εξεταστεί η ανάθεση του ελεγκτικού έργου για την εφαρμογή του νόμου στην ΕΛ.ΑΣ.. Ο κ. Γεωργιάδης δήλωσε ότι έχουν γίνει βήματα κατά το παρελθόν, όμως «έχουμε ακόμα δρόμο να διανύσουμε», προκειμένου να μη φαίνεται ότι η Ελλάδα υπολείπεται των άλλων ευρωπαϊκών κρατών.«Έχει προχωρήσει η Ευρώπη από τότε. Νομίζω έχει έρθει η ώρα εν ηρεμία να κάτσουμε να δούμε τι πραγματικά μπορούμε να κάνουμε και πως θα εξασφαλίσουμε ότι αυτό που θα αποφασίσουμε, αυτό και θα εφαρμοστεί» πρόσθεσε ο κ. Γεωργιάδης.

Μεγάλη μείωση της κατανάλωσης τσιγάρων στην Ελλάδα

Για μεγάλη μείωση της κατανάλωσης τσιγάρων στην Ελλάδα έκανε λόγο ο πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τον Έλεγχο του Καπνίσματος, Παναγιώτης Μπεχράκης, στο πλαίσιο της παρουσίασης έρευνας .
Ο κ. Μπεχράκης επεσήμανε ότι, βάσει στοιχείων του υπουργείου Οικονομικών, από 34.663.000 τσιγάρα κατανάλωση το 2007, η Ελλάδα έχει πέσει στα 19.370.000 και για φέτος εκτιμάται ότι δεν θα ξεπεραστούν τα 18.000.000.
Σύμφωνα με τον κ. Μπεχράκη η τρέχουσα νομοθεσία είναι πλήρης και σαφής, αλλά λείπει μέχρι στιγμής μια αποφασιστική παρέμβαση για την εφαρμογή της.
Ωστόσο είναι ξεκάθαρο ότι η μείωση στην κατανάλωση δε σημαίνει και μείωση καπνίσματος, καθώς τα τελευταία τρία χρόνια παρατηρείται μια έξαρση του λαθρεμπορίου. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΚΕΠΕ, βάσει στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και των καπνοβιομηχανιών, από το 2010 και εντεύθεν, οπότε και ξεκίνησε η αύξηση της φορολογίας του καπνού, το λαθρεμπόριο τσιγάρων στη χώρα μας, λόγω της αύξησης της φορολογίας των προϊόντων καπνού έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, ιδιαίτερα, με αποτέλεσμα περίπου το 20% των πακέτων που καταναλώνονται να είναι λαθραία.

Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι: το 2010 η λαθραία κατανάλωση καπνικών προϊόντων ανερχόταν στο 12,6%, σκαρφάλωσε στο 15,9% το 2011, ενώ το περασμένο έτος εκτινάχθηκε στο 18,8%. Για φέτος υπολογίζεται ότι το ποσοστό αυτό ξεπέρασε το 20%.

Την ίδια ώρα σύμφωνα με αποτελέσματα πρόσφατης έρευνας που διεξήχθη από την κάπαresearch για λογαριασμό του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών στα πλαίσια του προγράμματος HEART II διαπιστώνονται τα ακόλουθα:

• 84% των ελλήνων θεωρούν πολύ (65,4%) ή αρκετά σοβαρό (18,6%) τον εθνικό στόχο για την μείωση του καπνίσματος στην χώρα μας. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και τα 2/3 των καπνιστών ( γράφημα 5).
• · Τα κύρια μέτρα που οι ερωτηθέντες αποδέχονται για την μείωση του καπνίσματος είναι ( γράφημα 6):

i) καμπάνιες ενημέρωσης του κοινού και ιδίως των μαθητών (82,1%),
ii) ανάπτυξη ειδικά στοχευμένων προγράμματος αγωγής υγείας στα σχολεία (80,7%),
iii) κέντρα διακοπής καπνίσματος στα νοσοκομεία (77,2%),
Iv) κάλυψη του κόστους των φαρμάκων για την διακοπή του καπνίσματος (70,5%),
v) εφαρμογή του νόμου για την μη πώληση προϊόντων καπνού σε ανηλίκους (68,4%),
vi) πρόστιμα στους παραβάτες της νομοθεσίας (65,7%)

• Σχετικά με την αύξηση της τιμής σε μικρό ποσοστό πιστεύουν ότι είναι μέτρο που θα μείωνε το κάπνισμα. Στο σημείο αυτό, παρατίθενται 3 γραφήματα (7,8, 9) που από προηγούμενη έρευνα, καταλήγουν ότι το 71,5 % του κοινού συμφωνεί να αυξηθεί η τιμή των τσιγάρων κατά 2 ευρώ στο πακέτο αν τα χρήματα αυτά δοθούν αποκλειστικά για την βελτίωση του συστήματος υγείας και για την πρόληψη καπνίσματος στους νέους.
• 99,2% των ερωτηθέντων έχουν βρεθεί τον τελευταίο χρόνο σε χώρους που άλλοι καπνίζουν παρόλο που απαγορεύεται το κάπνισμα (γράφημα 10). Από αυτούς, το 74% είναι θυμωμένοι (53,1%) και μάλλον θυμωμένοι (20,8%) ενώ μόνο (24,8%) δεν ενοχλούνται (γράφημα 11). Εντυπωσιακό είναι ότι ακόμη και ανάμεσα στους καπνιστές το 48,3% δηλώνει θυμό για το ζήτημα αυτό.
• Οι πολίτες σε ποσοστό 70,7% πιστεύουν ότι το κράτος δεν έχει κάνει ό,τι πρέπει για την προστασία τους από το παθητικό κάπνισμα και πιστεύουν ότι ο νόμος καταστρατηγείται κατά 92,8 σε κέντρα διασκέδασης, 87,1% σε εστιατόρια και 73,7% σε τουριστικά καταστήματα/καταλλύματα.
• 75,3% των ελλήνων εμφανίζονται αρκετά (14,7%), πολύ (15,3%) και πάρα πολύ θυμωμένοι (45,3%) που η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε που δεν εφαρμόζει το νόμο για την προστασία από το παθητικό κάπνισμα.
• 78% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η μη εφαρμογή του νόμου προστασίας από το παθητικό κάπνισμα αποτελεί σημείο πολιτιστικής υποβάθμισης της χώρας.
• 76,2% των ερωτηθέντων είναι αρκετά (18,6%) πολύ (19%) και πάρα πολύ θυμωμένοι (38,6%) για το γεγονός ότι ακόμη υπάρχει διαφήμιση προϊόντων καπνού στους χώρους της νυχτερινής διασκέδασης των νέων παρά την σχετική απαγόρευση (γράφημα 17). Χαρακτηριστικό και εδώ είναι ότι ακόμη και μεταξύ των καπνιστών το 58,1 εμφανίζονται θυμωμένοι για ίδιο τον λόγο αυτόν.
• 60% των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι η δημοτική αστυνομία δεν έκανε σωστά την δουλειά της για την τήρηση του νόμου περί προστασίας από το παθητικό κάπνισμα (γράφημα 19), ενώ, ούτε και ο δήμαρχος της περιοχής που κατοικούν συνέβαλλε στην τήρηση του νόμου αυτού.
• 60,9% θεωρούν ότι μια πιο αυστηρή εφαρμογή του νόμου για την προστασία από το παθητικό κάπνισμα στους χώρους διασκέδασης των νέων θα τους ωθούσε να αποφύγουν ή να κόψουν το κάπνισμα (γράφημα 21).
• 96,9% επικροτείται η ανάπτυξη στοχευμένων δραστηριοτήτων για την μείωση του καπνίσματος στην σχολική ηλικία, ενώ, 44,4% των ερωτηθέντων θα συμμετείχαν σε μια εθελοντική πρωτοβουλία για μείωση του καπνίσματος στους νέους.
• Στο σημείο αυτό, επισημαίνεται ότι με πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Παιδείας η δεύτερη εβδομάδα του Δεκεμβρίου κάθε χρόνο καθιερώνεται ως εβδομάδα ανάπτυξης μαθητικών δραστηριοτήτων για την μείωση του καπνίσματος. Το 4ο πανελλήνιο συνέδριο «ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΖΠΝΙΖΩ» θα πραγματοποιηθεί στη Αθήνα 8-11 Δεκεμβρίου του 2013.
• 51,9% συμφωνούν με την πρόταση των 10.329 ελλήνων φοιτητών που ενυπόγραφα ζητούν το παθητικό κάπνισμα να αναχθεί σε διεθνές ζήτημα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων (γράφημα 25). Διευκρινίζεται στο σημείο αυτό το πολύ μεγάλο ποσοστό (26,7%) της απάντησης δεν γνωρίζω/δεν απαντώ προφανώς οφείλεται στο ότι οι ερωτηθέντες δεν γνώριζαν την διακήρυξη που επισυνάπτεται.
• Εντυπωσιακό είναι και το σημείο της έρευνας που αναφέρεται στον επιπολλαπλασιασμό  του καπνίσματος στην χώρα μας όπου για πρώτη φορά διαπιστώνονται τόσο μικρά ποσοστά. Συστηματικοί καπνιστές 14,8% (14,4% άνδρες, 15,4% γυναίκες ) περιστασιακοί καπνιστές 10,6% ( 10,4% άνδρες, 11% γυναίκες), πρώην καπνιστές 32,2% (37,6% άνδρες, 24,1% γυναίκες) μη καπνιστές 41,2% (36,2 % άνδρες, 48,8% γυναίκες) (γράφημα 29,30).
• 65,8% των ερωτηθέντων καπνιστών καπνίζουν τσιγάρα, 31,1% καπνό και 9,8% πούρο ή ηλεκτρονικό τσιγάρο.
• 7,3% όσων καπνίζουν τσιγάρα δηλώνουν ότι την στιγμή που ρωτήθηκαν χρησιμοποιούσαν αφορολόγητα τσιγάρα ενώ το ποσοστό αυτό γίνεται 10,8% σε όσους καπνίζουν καπνό.
• Τέλος, παρατίθεται το γράφημα 33 που αναφέρεται στην ετήσια κατανάλωση τσιγάρων στην χώρα μας κατά την τελευταία δεκαετία. Παρατηρείται μείωση από 34.666 εκατομμύρια το 2007 σε 19.370 το 2012 ενώ υπολογίζεται ότι θα πέσουνε στα 18.000 εκατομμύρια το 2013.

Τα παραπάνω στοιχεία αποδεικνύουν ότι οι Έλληνες έχουν μπει σε τροχιά εξευρωπαϊσμού και μείωσης του καπνίσματος και είναι πολύ θυμωμένοι με την μη εφαρμογή του νόμου για προστασία από το παθητικό κάπνισμα.

Ακόμη, πιστεύουν ότι είναι πολύ σοβαρό ζήτημα η μείωση του καπνίσματος και προτείνουν την ανάπτυξη δραστηριοτήτων με κύρια στόχευση στην σχολική ηλικία. Η ανάγκη για έλεγχο του λαθρεμπορίου και αύξησης της τιμής των προϊόντων καπνού προκειμένου να ενισχυθούν οι υπηρεσίες υγείας του τόπου υπογραμμίζεται για ακόμη μια φόρα.