Συνέντευξη στον Σπύρο Πολυχρονόπουλο
Γιατί διαφωνείτε τόσο έντονα με τη συμφωνία Φώφης Γεννηματά – Σταύρου Θεοδωράκη να μην ενοποιηθούν οι κοινοβουλευτικές ομάδες ΔΗΣΥ και Ποταμιού πριν από τις επόμενες εκλογές;
Πρέπει να έχουμε ξεκάθαρες λύσεις με καθαρές κουβέντες. Πρέπει να υπάρχει ενιαία φωνή στη Βουλή που θα αναδεικνύει την ενότητα του χώρου, την οποία ζητά ο ελληνικός λαός. Στην πρόσφατη συζήτηση για το νομοσχέδιο για τους διεμφυλικούς φάνηκε η αδυναμία του σχήματος των δυο κοινοβουλευτικών ομάδων. Παρατηρήθηκε μια βαβέλ η οποία προκάλεσε τελικά μεγαλύτερη σύγχυση. Από εκεί και πέρα υπάρχει και ένα ηθικό ζήτημα το οποίο προέκυψε έπειτα από ερώτηση μου στο πρόσφατο debate στην ΕΡΤ για την ύπαρξη συμφωνίας της κ. Γεννηματά με τον κ. Θεοδωράκη για τη μη ενοποίηση των δυο κοινοβουλευτικών ομάδων. Μέχρι τώρα μου έθεταν έντονα το ζήτημα της εκπροσώπησης της παράταξης στη Βουλή, μιας και ως ευρωβουλευτής δεν μπορώ να είμαι παρών. Τώρα, όμως, προκύπτει ότι είχε ήδη προαποφασιστεί να παραμείνουν ως έχουν οι δύο κοινοβουλευτικές ομάδες και, άρα, το θέμα ετίθετο τους δύο τελευταίους μήνες εκ του πονηρού. Επομένως, ο νέος ηγέτης της παράταξης δεν χρειάζεται να είναι και βουλευτής, καθώς δεν εκλέγουμε νέο πρόεδρο μιας ενιαίας κοινοβουλευτικής ομάδας. Η άποψή μου είναι ότι τέτοιες αποφάσεις δεν τις λαμβάνει κανείς από τους υποψήφιους, δεν μπορούν να είναι αντικείμενο διαδικασιών πίσω από κλειστές πόρτες. Είναι αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν από όλους τους ψηφοφόρους της παράταξης. Διότι στο ιδρυτικό συνέδριο δεν θα έρθουν ως απλοί χειροκροτητές, αλλά ως συνιδρυτές του νέου φορέα.
Θεωρείτε πως υπάρχουν κι άλλες «μυστικές συμφωνίες» ενόψει του β` γύρου;
Θέλω να ελπίζω πως όχι. Ο κόσμος της παράταξης έχει κουραστεί από τις προσωπικές στρατηγικές και την ατέρμονες συζητήσεις μεταξύ των στελεχών που δεν οδηγούν πουθενά.
Στο πλαίσιο της καμπάνιας που έχετε κάνει μέχρι σήμερα θεωρείτε πως το νέο εγχείρημα ενδιαφέρει τον κόσμο, πέρα από τη βάση του ΠΑΣΟΚ; Με τη συμμετοχή πόσων ψηφοφόρων θα θεωρούσατε επιτυχημένη τη διαδικασία;
Αυτές τις μέρες επισκέπτομαι πολλές περιοχές της χώρας ελπίζοντας να συναντήσω αλλά κυρίως να ακούσω όσους περισσότερους πολίτες γίνεται. Το ενδιαφέρον του κόσμου για τον νέο φορέα είναι πολύ μεγάλο ανεξάρτητα από το τι έχει ψηφίσει στο πρόσφατο παρελθόν. Βλέπω λοιπόν ότι η παράταξη μπορεί να μην εκπροσωπείται στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας είναι ζωντανή όμως στη κοινωνία. Είναι ζωντανή στα μεσαία στρώματα που βλέπουν τις προσπάθειες μιας ζωής να απαξιώνονται, στα λαϊκά στρώματα που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της φτωχοποίησης, στον αγροτικό κόσμο που βλέπει την ύπαιθρο να ερημώνει. Το στοίχημα για εμάς είναι ακριβώς να πείσουμε αυτές τις κοινωνικές ομάδες που ιστορικά συγκρότησαν και τη ραχοκοκαλιά της παράταξης μας να πιστέψουν στον νέο φορέα και να συμμετάσχουν ενεργά στις εκλογικές διαδικασίες ως συνιδρυτές.
Τι απαντάτε σε όσους σας επικρίνουν επειδή δηλώνετε πως εφόσον εκλεγείτε, δεν θα αφήσετε τη θέση σας στο Ευρωκοινοβούλιο;
Οι πολιτικοί συσχετισμοί αλλάζουν στη κοινωνία. Σας θυμίζω ότι ο κ. Τσίπρας ήταν δημοτικός σύμβουλος όταν έγινε αρχηγός κόμματος. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουμε πολλούς ευρωβουλευτές που ηγούνται κομμάτων στη χώρα τους. Άλλωστε εκεί αποφασίζονται στρατηγικής σημασίας ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα των ευρωπαίων πολιτών. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι πολλά κόμματα αντλούν το στελεχιακό τους δυναμικό από εκεί. Μάλιστα, ο σημερινός Πρωθυπουργός της Κροατίας, κ. Πλένκοβιτς ήταν, μέχρι την εκλογική νίκη του κόμματος του το 2016, ευρωβουλευτής. Σε κάθε περίπτωση, η θέση του ευρωβουλευτή είναι κοινοβουλευτική, δεν πρόκειται για δημόσιο αξίωμα με καθήκοντα ουδετερότητας. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχω τη δυνατότητα να υπερασπιστώ τα συμφέροντα της πατρίδας μας όπως έκανα, μαζί με άλλους ευρωβουλευτές, όταν κατέθεσα τροπολογίες στη συμφωνία του Δουβλίνου που απαλλάσσουν τις χώρες πρώτης υποδοχής όπως είναι η Ελλάδα από το αποκλειστικό βάρος αντιμετώπισης των συνεπειών του προσφυγικού. Έχω, επίσης, τη δυνατότητα να πείσω τους Ευρωπαίους σοσιαλιστές ότι συνεργάτης τους στην Ελλάδα δεν μπορεί να είναι ο αναξιόπιστος κ. Τσίπρας αλλά ένα σοβαρό, υπεύθυνο και σύγχρονο κόμμα της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας. Προσθέτει λοιπόν, και δεν αφαιρει, η παρουσία μου στο Ευρωκοινοβούλιο.
Τι θα κάνετε και τι θα αλλάξετε τις πρώτες 100 ημέρες στην ηγεσία του νέου φορέα, εφόσον εκλεγείτε;
Πρώτος στόχος είναι η διοργάνωση του Ιδρυτικού Συνεδρίου της παράταξης όπου θα αποφασιστεί η δομή και θα καθοριστούν οι προγραμματικές της θέσεις. Όσο πιο γρήγορα ξεμπερδέψουμε από τα διαδικαστικά της επόμενης μέρας, όσο πιο απλή και ξεκάθαρη είναι η δομή της νέας παράταξης, τόσο πιο εύκολα θα μπορέσουμε να ασχοληθούμε με την ουσία της Πολιτικής. Δεν πρέπει να χαθεί άλλος χρόνος. Τα αρχηγικά κόμματα ανήκουν στο παρελθόν, στο συνέδριο της παράταξης πρέπει να προκύψει ένα κεντρικό όργανο το οποίο θα εκλεγεί από δημοκρατικά εκλεγμένους συνέδρους, χωρίς ποσοστώσεις, που θα έχει την ευθύνη λειτουργίας του νέου φορέα. Για να αποφύγουμε φαινόμενα βαβέλ οι αποφάσεις του οργάνου αυτού θα πρέπει να είναι δεσμευτικές για όλους.
Ποια θα είναι η δομή του νέου φορέα; Είστε της άποψης ότι θα πρέπει να διαλυθεί το ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα υπάρχοντα κόμματα που συμμετέχουν στη διαδικασία;
Εδώ και πολύ καιρό υποστηρίζω ότι πρώτα θα έπρεπε να ιδρυθεί ο νέος φορέας, να έχουμε ένα ανοιχτό, δημοκρατικό συνέδριο στο οποίο θα αποσαφηνιστούν τα οργανωτικά και ιδεολογικά ζητήματα του και μόνο στο τέλος, θα έπρεπε να είχαμε την εκλογή της νέας ηγεσίας. Δυστυχώς, επιλέχτηκε ένα μοντέλο λειτουργίας που παραπέμπει στην ιταλική ΕΛΙΑ. Και εκεί όμως η ΕΛΙΑ μετεξελίχθηκε στο σημερινό ενιαίο PD. Πιστεύω ότι οι εξελίξεις θα μας οδηγήσουν και εδώ στον ίδιο δρόμο.
Λέτε συχνά «πρέπει να φέρουμε ξανά τους νέους στην πολιτική». Με ποιον τρόπο θεωρείται πως μπορεί κάτι τέτοιο να συμβεί;
Με θλίβει η απομάκρυνση των συνομήλικων μου από την πολιτική, αντιλαμβάνομαι ότι περιστατικά και συμπεριφορές του παρελθόντος τους έχουν ενοχλήσει. Η απομάκρυνση όμως από τα κοινά δεν αποτελεί λύση, μόνο μέσω της συμμετοχής μπορεί να επέλθει η επιθυμητή κοινωνική μεταβολή. Η επιστροφή τους όμως δεν θα προκύψει εάν ο πολιτικός κόσμος της χώρας δεν κερδίσει το στοίχημα της αξιοπιστίας. Και το πρώτο βήμα για αυτό είναι να μιλάμε με τη γλώσσα της αλήθειας: να επικρατήσει εσωτερική συνέπεια λόγων και πράξεων. Σε ότι με αφόρα, δεσμεύομαι ότι αυτό θα πράξω ακόμα και όταν γίνομαι δυσάρεστος όπως έκανα άλλωστε και μέχρι σήμερα.
Ποιες θα ήταν οι προϋποθέσεις που θα βάζατε σε μια προγραμματική συμφωνία, ώστε να πείτε «ναι» σε μια κυβερνητική συνεργασία;
Δεν μου αρέσει να προεξοφλούμε την ετυμηγορία των πολιτών, κάτι τέτοιο συνιστά περιφρόνηση της λαϊκής βούλησης. Στόχος του νέου φορέα δεν μπορεί παρά να είναι η αλλαγή των σημερινών ισορροπιών. Αλίμονο κι αν ξεκινούσαμε απλώς με στόχο να γίνουμε το συμπλήρωμα κάποια άλλης πολιτικής δύναμης. Σε κάθε περίπτωση, ένα σύγχρονο δημοκρατικό κόμμα απαντά στα ερωτήματα αυτά μέσα από συλλογικές διεργασίες και αποφάσεις. Δεν είμαι αρνητικός απέναντι στο ενδεχόμενο κυβερνητικής συνεργασίας με άλλες δυνάμεις του συνταγματικού τόξου, αρκεί όμως να υπάρχει μια ουσιαστική προγραμματική συμφωνία που θα τηρηθεί από όλα τα μέρη και θα εκφράζει το πρόγραμμα που θα διαμορφωθεί στο συνέδριο του νέου φορέα. Εάν δεν βρεθεί όμως αυτή η ιδανική τομή τότε είναι προτιμότερο να παραμείνουμε στη θέση της λογικής αντιπολίτευσης. Δεν θα συμμετάσχουμε σε κυβέρνηση μόνο και μόνο για να γίνουν κάποιοι υπουργοί ή να αναλάβουν άλλες κρατικές θέσεις. Για αυτό έχω άλλωστε θεσει το θέμα της αξιοκρατίας στη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού και προτείνω όλες οι θέσεις ευθύνης στο δημόσιο να καλύπτονται μέσω διαδικασιών ΑΣΕΠ και να έχουν ορισμένη θητεία. Με αυτό τον τρόπο θα αποφύγουμε την επέλαση των κομματικών στρατών σε κάθε κυβερνητική αλλαγή και θα εξασφαλίσουμε και τη συνεχεία του κράτους.
Αισθάνεστε πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ ή στη ΝΔ;
Με εκφράζει η σύγχρονη ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατική παράδοση, η οποία συγκροτήθηκε ιστορικά ως διακριτό ρεύμα ιδεών, σε αντιπαράθεση με την ευρωπαϊκή δεξιά, στη συντηρητική και στη φιλελεύθερη εκδοχή της, αλλά και με την μαρξιστική αριστερά. Φιλοδοξία μου είναι άλλωστε ο νέος φορέας να αγκαλιάσει όλο τον κόσμο από την παραδοσιακή σοσιαλδημοκρατία μέχρι το φιλελεύθερο κέντρο, έναν χώρο που ταυτίζεται και με το ιστορικό εύρος της δημοκρατικής παράταξης στη χώρα μας εδώ και σχεδόν έναν αιώνα.
Αν δεν είστε στον δεύτερο γύρο, έχετε κάποιον συνυποψήφιο που νιώθετε περισσότερο κοντά σας και θα θέλατε να τον στηρίξετε;
Επιτρέψτε μου να πιστεύω ότι θα είμαι στον δεύτερο γύρο. Και, προσωπικά, ζητώ τη στήριξη κάθε προοδευτικού πολίτη. Ανεξάρτητα από το αν ψήφισε το ΠαΣοΚ, το Ποτάμι ή παλαιότερα τη ΔΗΜΑΡ. Ζητώ τη στήριξη και φυσικά την επιστροφή των ψηφοφόρων της παράταξης που πίστεψαν αλλά εξαπατήθηκαν από τον κ. Τσίπρα. Πάμε να ενώσουμε τον χώρο μας. Το ζητούμενο λοιπόν δεν είναι από πού προέρχεται μια υποψηφιότητα αλλά που απευθύνεται. Ποια προοπτική δίνει στην κοινωνία και την παράταξη.