Δεν είναι τυχαίο ότι για το 4,2% στο πρωτογενές πλεόνασμα που πέτυχε η χώρα το 2017, μεγάλη συνεισφορά είχαν φόροι, όπως ο ΕΦΚΑ (που μένει να φανεί τι θα γίνει με τις αποφάσεις του ΣτΕ), η μη απόδοση συντάξεων (180.000 κύριες και 40.000 επικουρικές), φόροι που έχουν παρακρατηθεί χωρίς εκκαθάριση και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. Τα χρέη αυτά φθάνουν τα 3,39 δισ. ευρώ στο τέλος Φεβρουαρίου, έναντι 3,153 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο με το πρωτογενές πλεόνασμα να είναι στα 7,5 δισ. ευρώ.
«Ματωμένα» πλεονάσματα
Είναι ενδεικτικό και το τι έγινε χθες στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, όπου πολλοί βουλευτές έθεσαν το όλο θέμα. «Το πλεόνασμα συνιστά χρήματα, τα οποία έχουν βγει από την πραγματική οικονομία· ρευστότητα που έχει αντληθεί από την αγορά. Υπό αυτή την έννοια, το πλεόνασμα είναι «ματωμένο», τόνισε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ.
«Η επιβολή των πλεονασμάτων είχε καταρχάς τη λογική να εξυπηρετείται το χρέος, αλλά υπήρχε -φοβάμαι- και ένα δεύτερο, ηθικοπλαστικό μέρος, του να επιδεικνύουμε δημοσιονομική πειθαρχία και ορθότητα. Η χώρα έδειξε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά ότι μπορεί να πιάσει και να υπερβεί τους στόχους, αλλά βεβαίως το τίμημα είναι πάρα πολύ ακριβό. Το ερώτημα είναι αν μπορεί να συνεχιστεί αυτό… Όχι, δεν μπορεί να συνεχιστεί.
» Και εδώ ερχόμαστε εκ νέου στην αρχή της συζήτησης. Δύο φορές συμφώνησαν οι δανειστές για τη ρύθμιση του χρέους. Με αυτήν θα μπορέσει η Ελλάδα να προγραμματίσει μακροπρόθεσμα τα δημοσιονομικά της, να εξυπηρετήσει δύσκολες δόσεις που έρχονται μετά το ‘24- ‘25, πάρα πολύ υψηλές, για τις οποίες δεν αρκούν ούτε τα υψηλά και ματωμένα πλεονάσματα. Και τρίτον βέβαια, με μια ρύθμιση χρέους η χώρα θα μπορέσει περιορίσει, να εξομαλύνει τα παράλογα πλεονάσματα. Να σταματήσει αυτή η υπεράντληση από την αγορά για την εξυπηρέτηση δανειακών στόχων» ανέφερε ο κ. Ξυδάκης.
Με το υπερπλεόνασμα του 2017 που «χτίστηκε» με τις θυσίες των φορολογουμένων και των αυτοαπασχολούμενων φθάνοντας στα 7,5 δισ. ευρώ ή στο 4,2% του ΑΕΠ σε όρους με Μνημονίου θα επιχειρήσει η κυβέρνηση να «αποκρούσει» τις νέες αξιώσεις του ΔΝΤ για τα μέτρα της διετίας 2019 - 2020.
Γραμμές άμυνας
Η διασφάλιση για φέτος ενός τόσο μεγάλου πλεονάσματος, πάντως, δημιουργεί μια αφετηρία για το 2018, όπου ο στόχος είναι υψηλός, αλλά και μια γραμμή άμυνας απέναντι στο ΔΝΤ που ζητεί εμπροσθοβαρή μέτρα. Στο φόντο αυτό αναμένεται να ξεκινήσουν οι συζητήσεις με τους θεσμού μέσα Μαΐου, οπότε θα έρθουν οι επικεφαλής στην Αθήνα.
Φαίνεται ότι η Αθήνα θα προσπαθήσει με όπλο τις δημοσιονομικές επιδόσεις να αποκρούσει τις πιέσεις του Ταμείου. Μόνο, βέβαια, που ο ΔΝΤ ζητεί τα πλεονάσματα να είναι διατηρήσιμα και να στηρίζονται δηλαδή σε επαναλαμβανόμενα έσοδα και όχι σε «one off» μέτρα, τα οποία θέτουν σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Δηλαδή, όπως είπε πρόσφατα ο Πολ Τόμσεν, στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης με περικοπή του αφορολογήτου.
Μόνο που κάτι τέτοιο φέρνει, όπως φάνηκε χθες στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, πολιτικές αναταράξεις και είναι δύσκολο να γίνουν αποδεκτές, γι' αυτό και η κυβέρνηση ήδη από χθες, θέλησε να δώσει ένα «αντίδωρο» στο ματωμένο πλεόνασμα. Στην ανακοίνωση, πιο συγκεκριμένα του Υπ. Οικονομικών γινόταν μια αναφορά για ελαφρύνσεις στο μέλλον λόγω της διασφάλισης κάποιου δημοσιονομικού χώρου.
Πάντως για άλλη μια φορά η Αθήνα αναμένεται να ακροβατήσει στη σχέση της με το Ταμείο. «Δεν θα έρθει και το τέλος του κόσμου αν το ΔΝΤ δεν μπει στο ελληνικό πρόγραμμα» σημείωσε ο Πρωθυπουργός. Όμως χωρίς το Ταμείο η προσπάθεια για απομείωση του χρέους δυσκολεύει καθώς η Γερμανία επιλέγει την τακτική της καθυστέρησης στα μεσοπρόθεσμα μέτρα αναδιάρθρωσης ζητώντας αυστηρές «μεταρρυθμίσεις» σε αντάλλαγμα κάθε μέτρου ελάφρυνσης.
Γιώργος Αλεξάκης