Παρακολουθούμε αυτές τις ημέρες ενα ακόμα επεισόδιο απο το πολιτικό serial που διαδραματίζεται στην Μ. Βρετανία με θέμα τον τρόπο αποχώρησή της απο την Ε.Ε (Brexit). Ο Πρωθυπουργός B. Johnson υιοθέτησε μία σίγουρα ρηξικέλευθη πολιτικη πρακτική. Αποφάσισε να μειώσει τον κοινοβουλευτικό χρόνο (διαθέσιμες ημέρες για να συνεδριάσει το Βρετανικό Κοινοβούλιο) έως την 31 Οκτωβρίου, προκειμένου να περιορίσει την δυνατότητα των βουλευτών που αντιτίθεται στο Brexit η στην ακραία πολιτική του No Deal Brexit να ψηφίσουν νόμο που θα απαγορεύει επι της ουσίας αποχώρηση της Μ.Βρετανίας απο την Ε.Ε χωρίς προηγούμενη συμφωνία.
Η απόφαση αυτή του B. Johnson προκάλεσε την οργή της αντιπολίτευσης αλλά και σαφέστατα ρήγματα στην συνοχή του κυβερνητικού Συντηρητικού κόμματος. Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που η συνοχή του Συντηρητικού κόμματος με αφορμή το Brexit, δοκιμάζεται, ούτε είναι ένα γεγονός που ξενίζει τους αναλυτές.
Στα Βρετανικά πολιτικά κόμματα δεν ισχύει η αρχή του “Δημοκρατικού Συγκεντρωτισμού” οπως αυτή ισχύει και εφαρμόζεται στα περισσότερα Ευρωπαικά κόμματα. Οι Βρετανοί Βουλευτές διατηρούν σε πολύ μεγάλο βαθμό την πολιτική τους αυτονομία διαφοροποιούμενοι απο τις αποφάσεις της ηγεσίας χωρίς να προκύπτει προβλημα εσωκομματικής πειθαρχίας και συνοχής. Όμως στην παρούσα πολιτική συγκυρία το φαινόμενο έχει πάρει απρόβλεπτες διαστάσεις αφού αρκετοί Συντηρητικοί Βουλευτές συμφωνούν και συντάσσονται δημόσια με την αντιπολίτευση προκειμένου να ανατραπεί η κυβέρνηση B.Johnson και να μην οδηγηθεί η Μ.Βρετανία σε αποχώρηση απο την Ε.Ε χωρίς συμφωνία (No Deal Brexit). Επί της ουσίας το Συντηρητικό κόμμα είναι ένα βαθιά διασπασμένο κόμμα αφού πολλά κοινοβουλευτικά του στελεχη δεν αντιτίθενται απλά στην ηγεσία και την πλειοψηφούσα άποψη του κόμματος, αλλα αμφισβητούν μία στρατηγική επιλογή του κόμματος. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο και δεν πρόκειται για ένα πολιτικό πρόβλημα που εμφανίσθηκε στην παρούσα πολιτική συγκυρία λόγω του Brexit. Το Συντηρητικό κόμμα είναι ένα βαθιά διχασμένο κόμμα από τις αρχές του Β Παγκόσμιου Πόλεμου με μία και μοναδική αντίθεση. Την πολιτική που πρέπει να υιοθετήσουν οι κυρίαρχες τάξεις και να ακολουθήσει η Μ.Βρετανία ώστε να διατηρήσει τα αυτοκρατορικά της προνόμια.
Την περίοδο πριν την έναρξη του Β' Παγκόσμιου Πόλεμου, οι Συντηρητικοί κυβερνούσαν την Μ.Βρετανία με ηγέτες το ισχυρό δίπολο του Πρωθυπουργού N. Chamberlain και του Υπουργού Εξωτερικών Λόρδου E. Halifax. Ηγέτης της εσωκομματικής αντιπολίτευσης ηταν ο μετέπειτα πρωθυπουργός W. Churchill. Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Πρωθυπουργός N. Chamberlain κατηγορήθηκε από την ιστορία για την ενδοτική του στάση απέναντί στον Χίτλερ (Συμφωνία Μονάχου) και αρκετοί επίσης έχουμε διαβάσει ότι στην ηγεσία της Μ.Βρετανίας υπήρχαν την περίοδο που άρχισε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος πολιτικοί όπως ο Υπουργός Εξωτερικών Λόρδος E. Halifax, που επιθυμούσαν την συνεργασία η έδειχναν ανοχή στις προθέσεις της ναζιστικής Γερμανίας (αποδοχή των προτάσεων ειρήνης του Μουσολίνι) Ταυτόχρονα όλοι οι ιστορικοί θεωρούν τον W.Churchill ηγέτη της νίκης των συμμαχικών δυνάμεων εναντίον των ναζί. Αυτή ειναι η μία και πλειοψηφούσα θεώρηση της ιστορίας. Υπάρχει όμως και μία άλλη που δεν είναι συνομωσιολογική αλλά βασίζετια στα πραγματικά αρχεία και ιστορικά ντοκουμέντα και είναι αρκετά διαφορετική.
Στις αρχές του Β Παγκοσμίου Πολέμου στο εσωτερικό του Βρετανικού συντηρητικού κόμματος υπήρχαν δύο κυρίαρχες απόψεις. Αυτή της πλειοψηφίας που εκφράζονταν απο τον Πρωθυπουργο N. Chamberlain και τον Υπουργό Εξωτερικων Λόρδο E.Halifax η οποια θεωρούσε ότι η Μ.Βρετανία είχε οικονομικά καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά απο την συμμετοχή της στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε δεν έπρεπε να πάρει μέρος στον επικείμενο Β Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντίθετα έπρεπε να αφήσει την Ηπειρωτική Ευρώπη έρμαια στις διαθέσεις του Χίτλερ και να φροντίσει στο διάστημα που θα διεξάγονταν ο πόλεμος να ανορθώσει (με την βοήθεια των αποικιών) την Βρετανική οικονομία, οπότε στο μεταπολεμικό τοπίο να διαπραγματευθεί με τον Χίτλερ με όρους ισοδυναμίας.
Ο W.Churchill εξέφραζε μία αντίθετη άποψη. Πίστευε ότι στη νέα εποχή που θα δημιουργούσε ο Β Παγκόσμιος Πόλεμος θα κυριαρχούσαν δύο υπερδυνάμεις με δύο εκ διαμέτρου πολιτικο-ιδεολογικές κοσμοθεωρίες και οικονομικά συστήματα. Οι δημοκρατικές ΗΠΑ στις οποίες κυριαρχούσε ο καπιταλισμός και η κομμουνιστική Ε.Σ.Σ.Δ με τον σοσιαλιστικό-συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης της οικονομίας. Η Μ.Βρετανία όντως κατεστρεμένη οικονομικά απο τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο δεν μπορούσε πλέον να διαδραματίσει τον ρόλο της υπερδυναμής. Μπορούσε όμως ως ο αποκλειστικός ισχυρός ευρωπαίος σύμμαχος των ΗΠΑ να έχει τον πλέον ενεργό ρόλο (ως δεύτερης τάξης υπερδύναμη) στο παγκόσμιο και ιδίως στο Ευρωπαικό γίγνεσθαι. Συνεπαγωγικά έπρεπε να αντιπαρατεθεί σε όλα τα επίπεδα και με όλες τις δυνάμεις στην ναζιστική Γερμανία στην Ευρωπαική ήπειρο, έως ότου είτε ο Δημοκρατικός Πρόεδρος των ΗΠΑ F.D. Roosevelt είτε η πορεία και εξέλιξη του πολέμου κάμψουν την αντίσταση των «απομονωτιστών» (δηλαδή όσων διαφωνούσαν με την συμμετοχή των ΗΠΑ στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο) και επιτρέψουν την είσοδο των ΗΠΑ στον Β Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Μ.Βρετανίας.
Αυτή η σύγκρουση όπως την περιγράψαμε παραπάνω μαίνεται στις συνεδριάσεις του ανώτατου πολεμικού συμβουλίου στο οποίο συμμετέχουν ο νέος Πρωθυπουργός W.Churchill , ο απερχόμενος Πρωθυπουργός N. Chamberlain και οι ηγέτες της αντιπολίτευσης που συνεδριάζει για να αποφασίσει την τελική στάση της Βρετανικής αυτοκρατορίας ακριβώς τις ημέρες που καταρρέει η Γαλλία και ο Βρετανικός Στρατός κινδυνεύει με ολοκληρωτική καταστροφή και αιχμαλωσία στην Δουνκέρκη. Πρόκειται για ένα δραματικό και ταυτόχρονα δραματικό και κρίσιμο παρασκήνιο. Οι διαλογοι,τα εσωτερικά έγγραφα και ντοκουμέντα οπώς αναγράφονται στα πρακτικά του πολεμικού συμβουλίου αποδίδουν με ιδιαίτερα ευγλωττο και σαφή τρόπο ολα οσα αναφέρθηκαν παραπάνω.
Τα μετέπειτα γεγονότα δικαιώσαν την άποψη του W.Churchill αφού η Μ. Βρετανία παρ’ οτι οικονομικά κατεστρεμένη συμμετέχει ισότιμα με τις πανισχυρες Η.Π.Α και Ε.Σ.Σ.Δ στις διαπραγματεύσεις των νικητών που καθόρισαν την μοίρα της ανθρωπότητας για πολλες 10-ετίες. Όμως δεν έλυσαν την ιστορική σύγκρουση στο εσωτερικό του Συντηρητικού κόμματος για την στάση που πρέπει να τηρεί η Μ.Βρετανία απέναντι στις εκάστοτε παγκόσμιας κλίμακας ιστορικές προκλήσεις. Είναι μία αέναη σύγκρουση μεταξύ «διεθνιστών» που βλέπουν την Μ.Βρετανία ως μία πανίσχυρη εταίρο σε ενα παγκόσμιο περιβάλλον και των «απομονωτιστών» που θεωρουν την Μ.Βρετανία και τις αποικίες της ως μία κυρίαρχη δύναμη που πρέπει να αποστασιοποιείται απο τα παγκόσμια προβλήματα και να περιμένει απλά την τελική λύση για να ισχυροποιηθεί έτι περαιτέρω.
Οι ιστορικοί παραλληλισμοί ειναι δυστυχώς μοιραίοι. Στην προ του Β' Παγκοσμίου Πολεμου συγκυρία η Γερμανία στρατιωτικά πανίσχυρη επιχειρεί να επιβληθεί σε ολόκληρη της Ηπειρωτική Ευρώπη. Σήμερα η Γερμανία με μία εντελως διαφορετική πολιτική, ειρηνικά και με όπλο την πανίσχυρη οικονομία έχει ηδη επιβαλει την αποψή της στο Ευρωπαικό οικοδόμημα. Στην Μ. Βρετανία η πλειοψηφία του Συντηρητικού κόμματος έχει ηδη επιλεξει τον απομονωτισμό,την αποχώριση απο την Ηπειρωτική Ευρώπη και την στρατηγική συμμαχία με την συγγενή ιδεολογικά τάση των αμερικάνων απομονωτιστών όπως αυτοί εκφράζονται απο τον Πρόεδρο D.Trump.
Η μειοψηφία του Συντηρητικού κόμματος και η αντιπολίτευση επιλέγουν την συμμετοχή στο Ευρωπαικό γίγνεσθαι και την στρατηγική συμμαχία με τις όλες εκείνες τις δυνάμεις που σε παγκόσμιο επίπεδο προωθούν την παγκοσμιοποίηση και στις ΗΠΑ εκφράζονται κυρίως απο τον τέως Πρόεδρο B.Obama και το Δημοκρατικό κόμμα. Υπενθυμίζοντας οτι στις ΗΠΑ πρόκειται να διεξαχθούν Προεδρικές εκλογές το 2020 θα επιχειρήσουμε την προβλεψη ότι η σύγκρουση για την εξέλιξη του Brexit δεν θα τελειώσει σύντομα.
Η έννοια της παγκοσμιοποίησης μπορεί στην σημερινή συγκυρία να έχει ταυτισθεί με τον άκρατο οικονομικό φιλελευθερισμό και ως εκ τούτου θεωρείται αποκρουστική απο μεγάλες κοινωνικές ομάδες που έχουν πληγεί από τις ακραίες νεο-φιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές και στηρίζουν εθνικο-λαικίστικες δεξιές η αριστερές απομονωτιστικές απόψεις και κόμματα αλλα είναι μία έννοια πανάρχαιη και συνεχώς εξελισσόμενη που αντιπαρατίθεται με την έννοια του ισχυρού κράτους κα ηγεμόνα.
Μερικα ιστορικά παραδείγματα. Ο Μέγας Αλεξανδρος με το αγαθό του Ελληνικού Πολιτισμού και τρόπου ζωής προσπαθησε να συνδέσει την Ανατολή με την Δύση σε ενα παγκόσμιο κράτος. Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες με το αγαθό της Pax Romana (Ρωμαϊκή Ειρήνη) επέτυχαν για πολλούς αιώνες την δημιουργία και λειτουργία ενός παγκόσμιου κράτους.
Συνεπώς όποιος θεωρεί ότι η νίκη του Brexit θα είναι η ταφόπλακα της παγκοσμιοποίησης μαλλον θα πρέπει να μελετήσει καύτερα και παγκόσμια και Βρετανική ιστορία.