Άλλωστε, με βάση σχέδια των υπηρεσιών ασφαλείας δυτικών χωρών ο τεχνολογικός εξοπλισμός αυτός διαμορφώνει μεγάλες δυνατότητες εξαρτήσεων με προμηθευτές αλλά και «ανοίγει πύλες» πρόσβασης σε big data που είναι το μεγάλο διακύβευμα της νέας ψηφιακής εποχής. Σημειώνεται ότι το ζήτημα της μετάβασης στην τεχνολογία 5G –θέμα που βρίσκεται εν μέσω διασταυρούμενων πυρών στον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας– είχε βρεθεί ψηλά στην ατζέντα της συνάντησης του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του Κυριάκου Μητσοτάκη τον περασμένο Ιανουάριο.
Μάλιστα στην τότε επίσημη προαναγγελία της επίσκεψης εργασίας του Έλληνα πρωθυπουργού από τον Λευκό Οίκο, στις αρχές Δεκεμβρίου είχε καταγραφεί ως θέμα ενώ απασχόλησε όντως τις συνομιλίες. Είναι ενδεικτικό ότι στο επίσημο ανακοινωθέν που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος μετά τη συνάντηση των δύο πολιτικών υπήρχε ειδική αναφορά στο ότι οι κ. Μητσοτάκης και Τραμπ συζήτησαν «την κοινή προσέγγιση των δύο χωρών στην ασφάλεια του 5G».
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως ανέφερε η Καθημερινή σε δημοσίευμά της στις 9/1 για την επίσκεψη του Πρωθυπουργού στις ΗΠΑ, η Huawei –ηγέτης στις τεχνολογίες 5G– έχει βρεθεί στη μέση του εμπορικού πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας, καθώς οι Αμερικανοί πιέζουν τους συμμάχους τους να αποκλείσουν τον εξοπλισμό της Huawei από τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυά τους, επικαλούμενοι θέματα ασφάλειας. Το βασικό επιχείρημα των ΗΠΑ είναι ότι η κινεζική εταιρεία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει το μεγάλο μερίδιο που έχει στην τηλεπικοινωνιακή αγορά για να κατασκοπεύσει για λογαριασμό της κινεζικής κυβέρνησης.
Η Ελλάδα, σύμφωνα διαρροές που είχαν γίνει με αφορμή την επίσκεψη Μητσοτάκη στις ΗΠΑ, υπογραμμίζει ότι καμία από τις τρεις εταιρείες τηλεπικοινωνιών δεν έχει κινεζική εταιρεία στο σύστημα-πυρήνα της (core) 4G, καθώς είθισται, με βάση το πρωτόκολλο, η μετάβαση στην επόμενη γενιά 5G να γίνεται, για λόγους μείωσης του κόστους, με το ίδιο δίκτυο (και άρα με τις ίδιες εταιρείες). Δεν συμβαίνει το ίδιο με τα ραδιοδίκτυα (κεραίες), καθώς αυτά είναι κατά το ήμισυ «καθαρά». Όπως αναφέρεται οι Αμερικανοί πιέζουν και για τα ραδιοδίκτυα, την ίδια ώρα όμως εταιρείες που έχουν σχετική έκθεση σε αυτόν τον τομέα επικαλούνται το κόστος αλλαγής για τη μετάβαση στο 5G. Τα πράγματα δεν είναι, πάντως, έτσι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες έχουν έκθεση και στα συστήματα πυρήνα τους, δηλαδή στα βασικά δίκτυα.
Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική πλευρά αναμένει το σχετικό πόρισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει σε μεγάλο βαθμό και το ευρωπαϊκό τοπίο. Το πόρισμα με κατευθυντήριες αναμένεται το Μάρτιο το 2021, κι εν όψει της δημοπρασίας για το φάσμα συχνοτήτων που αναμένεται τους επόμενους μήνες, ο πρωθυπουργός είναι αυτός που θα λάβει τις τελικές αποφάσεις για τα ραδιοδίκτυα, συνυπολογίζοντας την ευρωπαϊκή θέση, την ασφάλεια της χώρας και προφανώς το πολιτικό βάρος της όποιας απόφασης.
Στο μεταξύ σε ενημέρωση πριν λίγες μέρες από τη Vodafone Ελλάδας σε σχέση με την προμήθεια των σχετικών τεχνολογικών λύσεων, που αποτελεί και μείζον γεωπολιτικό θέμα μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ, τόνισε ότι στηρίζει το άνοιγμα της αγοράς σε πολλούς προμηθευτές.
Σύμφωνα με την εταιρία «το open RAN είναι μία πολύ σημαντική εξέλιξη. Η ανάπτυξη ενός ανοιχτού δικτύου ασύρματης πρόσβασης (Open RAN) στο ακραίο δίκτυο αποτελεί βασικό στόχο της διεθνούς συμμαχίας Open RAN, στην οποία ο όμιλος Vodafone είναι ιδρυτικό μέλος. Το Open RAN προωθεί πολιτικές για την ανάπτυξη και υιοθέτηση ανοιχτών και διαλειτουργικών λύσεων στο ραδιοδίκτυο, με στόχο περισσότερη καινοτομία, ανταγωνισμό και διεύρυνση της εφοδιαστικής αλυσίδας των προμηθευτών τεχνολογιών ασύρματων επικοινωνιών».
Η Vodafone
Πάντως ο Όμιλος Vodafone ανακοίνωσε τον περασμένο Φεβρουάριο την απόφασή του να απομακρύνει τον εξοπλισμό της Huawei από το δίκτυο κορμού (core) στην Ευρώπη, ωστόσο εδώ σε πιλοτικές εφαρμογές που παρουσιάστηκαν πέρυσι στα Τρίκαλα αξιοποιήθηκε τεχνολογία από τη Huawei, που έχει.
«Είναι γεγονός ότι οι προηγούμενες γενιές κινητών δικτύων ήταν κλειστά συστήματα που στηρίζονταν σε έναν και μόνο προμηθευτή. Σήμερα, η βιομηχανία των τηλεπικοινωνιών προσπαθεί να ανοίξει αυτήν την αγορά – με ανοιχτά πρότυπα και τεχνικές προδιαγραφές – που επιτρέπουν τη διαλειτουργικότητα του εξοπλισμού και ανοίγουν το παιχνίδι για πολλαπλούς προμηθευτές» αναφέρεται σχετικά και τονίζεται ότι η πολιτεία μπορεί να ενθαρρύνει και να βοηθήσει με συνέργειες και πρωτοβουλίες για πιλοτικά Open RAN σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας. Και μάλιστα είναι και μία τεράστια ευκαιρία για ελληνικές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την τεχνολογία και τον εξοπλισμό των επικοινωνιών».
Τι λέει η Επιτροπή;
Στο μεταξύ όπως ανακοίνωσε στις 18/9 η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης η Επιτροπή καλεί τα κράτη μέλη να συνεργαστούν για να εκπονήσουν, έως τις 30 Μαρτίου 2021, μια κοινή προσέγγιση, με τη μορφή εργαλειοθήκης βέλτιστων πρακτικών, για την έγκαιρη εγκατάσταση σταθερών και κινητών δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων 5G. Το πακέτο μέτρων αυτό θα πρέπει να έχουν ως στόχο:
- Να μειώσει το κόστος και να αυξήσει την ταχύτητα εγκατάστασης δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας, ιδίως με την άρση των περιττών διοικητικών εμποδίων·
- Να δοθεί έγκαιρη πρόσβαση στο ραδιοφάσμα 5G και να ενθαρρυνθούν οι επενδύσεις των φορέων εκμετάλλευσης στην επέκταση των υποδομών δικτύου·
- Να καθιερωθεί μεγαλύτερος διασυνοριακός συντονισμός για τις εκχωρήσεις ραδιοφάσματος, με σκοπό τη στήριξη καινοτόμων υπηρεσιών 5G, ιδίως στους τομείς της βιομηχανίας και των μεταφορών.
Όπως αναφέρει ανακοίνωση της Κομισιόν η σύσταση, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 18/9 καθορίζει επίσης κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με βέλτιστες πρακτικές για την παροχή έγκαιρης πρόσβασης στο ραδιοφάσμα για τα δίκτυα 5G, καθώς και για την εξασφάλιση καλύτερου συντονισμού της εκχώρησης ραδιοφάσματος για διασυνοριακές εφαρμογές 5G. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για να καταστεί δυνατή η συνδεδεμένη και αυτοματοποιημένη κινητικότητα, καθώς και η ψηφιοποίηση της βιομηχανίας και τα έξυπνα εργοστάσια. Ο ενισχυμένος διασυνοριακός συντονισμός θα συμβάλει στην παροχή αδιάλειπτης κάλυψης 5G έως το 2025 στις κύριες οδούς μεταφορών της Ευρώπης, ιδίως τις οδικές, σιδηροδρομικές και εσωτερικές πλωτές μεταφορές. Ωστόσο, ως τα μέσα Σεπτεμβρίου 2020, τα κράτη μέλη (και το Ηνωμένο Βασίλειο) είχαν διαθέσει κατά μέσο όρο μόνο το 27,5 % των πρωτοπόρων ζωνών 5G. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να αποφύγουν ή να ελαχιστοποιήσουν τυχόν καθυστερήσεις στη χορήγηση πρόσβασης σε ραδιοφάσμα, ώστε να διασφαλιστεί η έγκαιρη εγκατάσταση του 5G.
Η σύσταση τονίζει επίσης την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι τα δίκτυα 5G είναι ασφαλή και ανθεκτικά. Τα κράτη μέλη συνεργάστηκαν με την Επιτροπή και τον Οργανισμό της ΕΕ για την Ασφάλεια στον Κυβερνοχώρο (ENISA) σε μια αντίστοιχη εργαλειοθήκη μέτρων και σχεδίων μετριασμού, για την αποτελεσματική αντιμετώπιση σοβαρών κινδύνων για τα δίκτυα 5G. Τον Ιούλιο δημοσιεύθηκε έκθεση προόδου.
Βιώσιμη εγκατάσταση δικτύων για βελτιωμένη συνδεσιμότητα
Η σύσταση βασίζεται επίσης στην οδηγία για τη μείωση του κόστους ευρυζωνικών υπηρεσιών. Προωθεί την ανάπτυξη δικτύων υψηλής ταχύτητας με τη μείωση του κόστους εγκατάστασης μέσω εναρμονισμένων μέτρων που διασφαλίζουν ότι οι πάροχοι και οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων μπορούν να μοιράζονται τις υποδομές, να συντονίζουν τεχνικά έργα και να λαμβάνουν τις αναγκαίες άδειες εγκατάστασης. Η σύσταση καλεί τα κράτη μέλη να ανταλλάσσουν και να συμφωνούν βέλτιστες πρακτικές στο πλαίσιο της εν λόγω οδηγίας, με σκοπό την:
- Στήριξη απλούστερων και διαφανέστερων διαδικασιών αδειοδότησης για τεχνικά έργα·
- Βελτίωση της διαφάνειας στις υφιστάμενες υλικές υποδομές, ώστε οι φορείς εκμετάλλευσης να μπορούν να έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε όλες τις σχετικές πληροφορίες σχετικά με την υποδομή που είναι διαθέσιμη σε έναν συγκεκριμένο τομέα, και διευκόλυνση των διαδικασιών αδειοδότησης, μέσω ενιαίου σημείου πληροφόρησης στη διοίκηση των δημόσιων αρχών.
- Επέκταση των δικαιωμάτων πρόσβασης των φορέων εκμετάλλευσης δικτύων σε υφιστάμενες υποδομές που ελέγχονται από φορείς του δημόσιου τομέα (δηλαδή κτίρια, φωτισμός οδών και υποδομές που αφορούν την ενέργεια και άλλες υπηρεσίες κοινής ωφελείας) για την εγκατάσταση στοιχείων για την ανάπτυξη του δικτύου·
- Βελτίωση της αποτελεσματικότητας του μηχανισμού επίλυσης διαφορών σε σχέση με την πρόσβαση σε υποδομές.
Η βελτιωμένη συνδεσιμότητα μπορεί επίσης να ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο της μετάδοσης δεδομένων στο κλίμα και, ως εκ τούτου, να συμβάλει στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να αναπτύξουν κριτήρια για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των μελλοντικών δικτύων και να παρέχουν κίνητρα στους φορείς εκμετάλλευσης για την ανάπτυξη περιβαλλοντικά βιώσιμων δικτύων.
Γιώργος Αλεξάκης
