Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η Ελλάδα και η Κύπρος χρειάστηκε να πιέσουν για να συζητηθεί το ζήτημα, παρόλες τις προκλήσεις που είχαν προηγηθεί από πλευράς Τουρκίας σε Καστελόριζο και Βαρώσια. Τελικά, το θέμα τέθηκε επί τάπητος, αλλά επί της ουσίας δεν ελήφθη κάποια καινούρια απόφαση.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «επαναβεβαιώνει τα συμπεράσματα της 2ας Οκτωβρίου 2020 και εκφράζει έντονη αποδοκιμασία για τις νέες μονομερείς και προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων ερευνητικών δραστηριοτήτων». Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «καλεί την Τουρκία να σεβαστεί τα ψηφίσματα 550 και 789 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τονίζει τη σημασία του καθεστώτος των Βαρωσίων και επαναλαμβάνει την πλήρη αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο». Η Τουρκία καλείται «να αντιστρέψει αυτές τις ενέργειες και να εργαστεί για τη μείωση των εντάσεων κατά τρόπο συνεπή και συστηματικό». Το Συμβούλιο «θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί στενά το ζήτημα, προκειμένου να υπάρξει συνέχεια στα συμπεράσματά του της 2ας Οκτωβρίου 2020».
Ουσιαστικά πρόκειται για μία επανάληψη των όσων είχαν ειπωθεί στις 2 Οκτωβρίου με τη διαφορά ότι τότε η ελληνική πλευρά είχε να παρηγορηθεί με το γεγονός ότι υπήρχε έστω έμμεσα η απειλή κυρώσεων, ενώ τώρα είναι σχεδόν δεδομένο πως μέχρι τον Δεκέμβριο η Τουρκία δεν "κινδυνεύει". Εκτός φυσικά κι αν συμβεί κάποια άλλη εξέλιξη.
Απόρριψη ελληνικών προτάσεων
Πληροφορίες από τις Βρυξέλλες αναφέρουν, πάντως, πως η Ελλάδα διεκδίκησε κάτι περισσότερο αλλά πήρε την απάντηση πως το θέμα έχει ήδη συζητηθεί και παρότι είχαν προκύψει νέα δεδομένα δεν κατέστη εφικτό να δοθεί κάποιο συγκεκριμένο τελεσίγραφο στην Τουρκία. Συγκεκριμένα, υπήρξε πρόταση για διορία μίας εβδομάδας στην Άγκυρα, που ωστόσο, δεν έγινε αποδεκτή από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Επίσης, παρά την πρόταση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στο κείμενο συμπερασμάτων δεν μπήκε κάποια αναφορά σχετικά με το εμπάργκο όπλων από τη μεριά της ΕΕ στην Τουρκία, ενώ τέλος αποφεύχθηκε και η διατύπωση που ζήτησε η ελληνοκυπριακή πλευρά να αναφέρεται στο κείμενο πως οι τουρκικές ενέργειες «θέτουν σε κίνδυνο την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή και απειλούν την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου».
Τελικά, η Ελλάδα και η Κύπρος εισέπραξαν την αλληλεγγύη της Ένωσης, η οποία πράγματι είναι δεδομένη. Δεδομένη είναι, ωστόσο, και η απροθυμία της ΕΕ να έρθει σε σύγκρουση με την Τουρκία. Καθοδηγούμενη από την Άνγκελα Μέρκελ η Ευρώπη έχει αποφασίσει πως για την ώρα τουλάχιστον θα είναι ανεκτική απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις. Τα πράγματά βέβαια κινούνται και αλλάζουν γρήγορα, κανείς δεν μπορεί να προδικάσει το μέλλον. Ωστόσο, στην παρούσα φάση η Ευρώπη είχε τις "ευκαιρίες" της να τιμωρήσει την Τουρκία, αλλά δεν το επέλεξε και πρέπει να συμβιβαστούμε με αυτό και να προχωρήσουμε προσεκτικά τις διπλωματικές μας κινήσεις, γιατί όπως έχουμε σημειώσει ο Ερντογάν με την... παράδοξη διπλωματία επιχειρεί να δημιουργήσει τετελεσμένα και να ανοίξει τη βεντάλια του διαλόγου, ώστε αυτή να μην περιοριστεί μόνο στις θαλάσσιες ζώνες.
Σπύρος Πολυχρονόπουλος
