Το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε κατά πλειοψηφία, επί της αρχής, από την διαρκή κοινοβουλευτική επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης. Υπέρ του νομοσχεδίου τάχθηκε η Νέα Δημοκρατία. Επιφύλαξη για την ολομέλεια δήλωσαν ΣΥΡΙΖΑ, Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση. Καταψήφισαν ΚΚΕ και ΜέΡΑ 25.
“Η πιλοτική δίκη λειτουργεί – ειδικά η πιλοτική δίκη – υπέρ των οικονομικά ευάλωτων, οικονομικά αδύναμων συμπολιτών μας”, ανέφερε, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας και σχολίασε για την κριτική των κομμάτων της αντιπολίτευσης: “Ακούστηκε ότι η πιλοτική δίκη είναι εναντίον των απλών πολιτών. Από πού, αλήθεια, μπορεί να βγαίνει αυτό το συμπέρασμα; Διότι, εδώ, νομίζω ότι βρισκόμαστε επιεικώς αντιμέτωποι, για άλλη μια φορά, με την κοινή λογική. Δηλαδή, οι συμπολίτες μας που είχαν εγκλωβιστεί με το ελβετικό φράγκο, οι οποίοι σχεδόν για υπερδεκαετία ταλαιπωρούνταν σε τρεις βαθμίδες, τρία επίπεδα απονομής της Δικαιοσύνης, οι άνθρωποι αυτοί ουσιαστικά αντιμετώπισαν ένα πρόβλημά τους με λιγότερα έξοδα, με λιγότερο χρόνο από τη ζωή τους, με λιγότερη αγωνία;”.
“Εμείς είμαστε αποφασισμένοι”, συνέχισε ο υπουργός Δικαιοσύνης, “θέματα ή ζητήματα, τα οποία αφορούν σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού του νομοθετικού πλαισίου, αλλά πολύ περισσότερο σε μια προσπάθεια να μεταρρυθμίσουμε με τέτοιο τρόπο, συνολικά το χώρο και τη λειτουργία της ελληνικής Δικαιοσύνης, ώστε στο τέλος της ημέρας να έχουμε αντιμετωπίσει όλες αυτές τις μεγάλες παθογένειες που με έναν επαναλαμβανόμενο τρόπο όλοι διαπιστώνουν, είναι η βασική, η μοναδική και η απόλυτη προτεραιότητα και η δική μου και του υπουργείου Δικαιοσύνης και της κυβερνητικής πολιτικής”.
Προτού τα κόμματα δηλώσουν τη στάση τους επί της αρχής του νομοσχεδίου, τις θέσεις τους για τις προωθούμενες διατάξεις διατύπωσαν οι φορείς που είχαν κληθεί σε ακρόαση από την κοινοβουλευτική επιτροπή.
Δικαστικοί Επιμελητές
O Δημοσθένης Τσιριγώτης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Δικαστικών Επιμελητών, χαιρέτισε τις αποσαφηνίσεις που επέρχονται με το νομοσχέδιο αναφορικά με τη διαδικασία της ηλεκτρονικής επίδοσης και ενημέρωσε την επιτροπή της Βουλής, ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία για το μεγαλύτερο μέρος της ΚΥΑ που θα εκδοθεί μετά την ψήφιση του νόμου, ώστε στη συνέχεια να αρχίσουν οι ηλεκτρονικές επιδόσεις. Θετική είναι η Ομοσπονδία των Δικαστικών Επιμελητών και στο άρθρο του νομοσχεδίου που τους δίνει τη νέα αρμοδιότητα να βεβαιώνουν παράβαση στις περιπτώσεις του δικαιώματος προσωπικής επικοινωνίας γονέων με τέκνα.
Ο κ. Τσιριγώτης αναφέρθηκε και στη νέα διαδικασία στην περίπτωση άγονου πλειστηριασμού. “Έχει επιλεγεί από τον νομοθέτη μία φαστ τρακ διαδικασία του πλειστηριασμού του οφειλέτη, δηλαδή τέσσερις σε συνέχεια πλειστηριασμούς, σε αντίθεση με το προηγούμενο ισχύον καθεστώς, που είχε δύο και με τη μεσολάβηση του δικαστηρίου για τον τρίτο”, είπε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Δικαστικών Επιμελητών, ανάμεσα σε άλλες επιφυλάξεις για τη νέα διαδικασία. Κάθετα αντίθετος, δήλωσε και στη διάταξη που περιγράφει τη διαδικασία με την οποία επαναλαμβάνεται ένας πλειστηριασμός που ματαιώθηκε: “Το άρθρο αυτό έπρεπε να επανέλθει στην προηγούμενή του μορφή, ως ίσχυε δηλαδή πριν το 2015, όπου η εμπλοκή του δικαστικού επιμελητή ήταν σαφής και διασφάλιζε μια σειρά θεμάτων που δεν διασφαλίζονται τώρα”, ανέφερε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Δικαστικών Επιμελητών.
Συμβολαιογράφοι
Ο Ιωάννης Ρούσκας, πρόεδρος της συντονιστικής επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος, χαρακτήρισε θετικές τις διατάξεις για τη σύντμηση του χρόνου του ηλεκτρονικού πλειστηριασμού. “Είναι σημαντική αλλαγή, το γεγονός ότι δύναται ένας μεγαλύτερος αριθμός ενδιαφερόμενων, να συμμετάσχουν και να ενδιαφερθούν και να ‘χτυπήσουν’ κάποιο συγκεκριμένο ακίνητο, γιατί αυξάνεται το ενδιαφέρον”, είπε ο κ. Ρούσκας. Σε σχέση δε, με τη σύντμηση των σταδίων για τη μείωση και για την τιμή της πρώτης προσφοράς, παρατήρησε ότι “το υπουργείο επεμβαίνει θετικά και η προσπάθειά του είναι να συντμηθεί και να ξεκαθαριστεί το συγκεκριμένο ζήτημα. Υπήρχε πολύ μεγάλη δικαστική ενασχόληση με τις νέες τιμές, δηλαδή με την νέα αξία εκκίνησης του ακινήτου που βγαίνει στον πλειστηριασμό. Θεωρούμε ότι είναι μια θετική εξέλιξη, οπωσδήποτε όμως θα τη δούμε και στην πράξη”.
Δικηγόροι
Ο Δημήτρης Βερβεσός, πρόεδρος της Ολομέλειας Δικηγορικών Συλλόγων, υπογράμμισε ότι δεν πρέπει να αρχίσει η εφαρμογή του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, με τη δημοσίευσή του στο ΦΕΚ, αλλά την επόμενη δικαστική περίοδο, ή τουλάχιστον με την έναρξη της επόμενης χρονιάς, διότι η δικαστική περίοδος είναι σε εξέλιξη και θα δημιουργηθούν πολλά προβλήματα με τις νέες διατάξεις. Ο κ. Βερβεσός αναγνώρισε ότι οι ψηφιακές εφαρμογές έχουν προχωρήσει πολύ, αλλά πρέπει να γίνουν και άλλα και κυρίως να αρθούν δικονομικές αβελτηρίες. Αναφερόμενος στην εισαγωγή της πιλοτικής δίκης στον ‘Αρειο Πάγο, ο πρόεδρος της Ολομέλειας Δικηγορικών Συλλόγων ανέφερε ότι θεσπίζεται “από την πίσω πόρτα” ένα οιωνεί συνταγματικό δικαστήριο (σ.σ. κάτι που δεν προβλέπεται από το Σύνταγμα) – και εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι υποθέσεις που θα υπαχθούν στην πολιτική δίκη “θα είναι τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, θα είναι οι δανειολήπτες, θα είναι το ελβετικό φράγκο, θα είναι θα συμβασιούχοι, θα είναι τα ζητήματα, τα οποία αυτή τη στιγμή απασχολούν το μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και κυρίως τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας”.
Ο κ. Βερβεσός, αναφερόμενος στις νέες διατάξεις για τους πλειστηριασμούς, υπογράμμισε πως είναι ζήτημα δικονομικής τάξης που πρέπει να τηρηθεί, όταν ο πλειστηριασμός κηρύσσεται άγονος, να ακολουθείται η προηγούμενη διαδικασία. Ο πρόεδρος της ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων, ανέφερε επίσης ότι πρέπει να επανακατατεθεί η διάταξη για τη νομική βοήθεια: “Δεν υπάρχει άλλο περιθώριο υπομονής. Έχουμε πει και στο υπουργείο, ότι αν δεν λυθεί με αυτό το νομικό τρόπο που έχουμε συζητήσει επανειλημμένα, δηλαδή με την καταβολή άμεσα του 50% της αποζημίωσης στους συναδέλφους δικηγόρους, εμείς δεν μπορούμε να υπομείνουμε αυτή τη κατάσταση. Θα αναγκαστούμε να οδηγηθούμε σε μία πιο διεκδικητική μορφή πίεσης, στο θέμα αυτό και θα φέρουμε τους πολίτες, που έχουν ανάγκη από χαμηλό κόστος, στη δυσκολία να μην έχουν νομική βοήθεια. Δεν μπορούμε συνεχώς να κάνουμε εμείς τρία χρόνια, τον κοινωνικό αρωγό του κράτους και το κράτος να μην συνεισφέρει καθόλου. Θεωρώ την απόσυρση λάθος”, ανέφερε ο κ. Βερβεσός.
Δικηγορικές Εταιρείες
Σε θετική κατεύθυνση, δίνοντας σημαντικά εργαλεία στους δικηγόρους για να δουλέψουν, κινείται το νομοσχέδιο, όπως ανέφερε ο Βασίλης Κωνσταντινίδης, μέλος του Συνδέσμου Δικηγορικών Εταιρειών Ελλάδας. Ο κ. Κωνσταντινίδης είπε ότι σε θετική κατεύθυνση κινείται και η διάταξη για την πιλοτική δίκη, σημείωσε όμως ότι πρέπει να διατηρηθεί ο δικαιοδοτικός χαρακτήρας της ολομέλειας του Αρείου Πάγου και όχι να αποκτήσει γνωμοδοτικό χαρακτήρα. Εκ μέρους του Συνδέσμου Δικηγορικών Εταιρειών, ο Ιωάννης Κυριακίδης πρότεινε οι ένορκες βεβαιώσεις να λαμβάνονται μέσω της πλατφόρμας του gov.gr, όπως εκδίδονται πλέον οι υπεύθυνες δηλώσεις και οι εξουσιοδοτήσεις.
Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων
Ο Παντελής Μποροδήμος, γενικός γραμματέας της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, εξέφρασε την συνολική αντίθεση της Ένωσης στην εισαγωγή του θεσμού της πιλοτικής δίκης. “Η πρόβλεψη ότι μπορεί να εισαχθεί στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα ή μέσο, δίνει την δυνατότητα σε υπερβολικά πρώιμο στάδιο να απασχοληθεί το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο με δυσχερή νομικά ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος, δηλαδή, πριν ακόμα προλάβουν να αποκτήσουν την ιδιότητά τους, ως γενικότερου ενδιαφέροντος”, είπε ο κ. Μποροδήμος και πρόσθεσε: “Η προτεινόμενη διαδικασία προβλέπεται, ότι θα βουλιάξει τον ‘Αρειο Πάγο με εκατοντάδες αβάσιμα αιτήματα πρώιμης παρέμβασης, δημιουργώντας νέο πεδίο δικαιοδοτικής κρίσης. Ταυτόχρονα, αν στα ζητήματα αυτά εντάσσονται και τα θέματα συνταγματικότητας των νόμων, ως φαίνεται από τη σκοπιά του νομοθέτη, υπάρχει προφανής αντίθεση μεταξύ της πιλοτικής δίκης και του διάχυτου και απαραιτήτου ελέγχου συνταγματικότητας, καθώς η πιλοτική δίκη με τον τρόπο αυτό διαμορφώνει στην ουσία, εκ πλαγίως, συνταγματικό δικαστήριο και παρακάμπτει τους βαθμούς δικαιοδοσίας. Μια άλλη διαδικασία θα καταστήσει πιο δύσκαμπτη τη μεταστροφή της νομολογίας του Αρείου Πάγου, που συχνά προκύπτει μετά από ώριμο και πολυεπίπεδο επιστημονικό διάλογο”. Σε σχέση με τη θέσπιση ενόρκων βεβαιώσεων ενώπιον δικηγόρων, ο γενικός γραμματέας της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων είπε ότι είναι σωστή επιλογή και πρέπει να συνδυαστεί με το αίτημα της Ένωσης για πλήρη κατάργηση της παράλληλης αρμοδιότητας των ειρηνοδικών, καθότι δεν συνάδει με δικαιοδοτικό καθήκον. Σε σωστή κατεύθυνση, είπε ο κ. Μποροδήμος, κινούνται οι αλλαγές στις μικροδιαφορές, όπου αξιοποιούνται τα όσα θετικά κατέγραψε η νέα διαδικασία σε συνδυασμό με στοιχεία ασφαλιστικών μέτρων.
Ελληνική Ένωση Τραπεζών
Στην πιλοτική δίκη αναφέρθηκε και η Χαρούλα Απαλαγάκη, εκ μέρους της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών. “Δύο είναι οι στόχοι της πολιτικής δίκης. Να έχουμε ταχύτητα, να μην έχουμε επαναλαμβανόμενες δίκες για το ίδιο αμιγώς νομικό ζήτημα και δεύτερον, να έχουμε και μία ασφάλεια δικαίου. Παρά το γεγονός ότι μιλάμε για επίλυση ιδιωτικού δικαίου διαφορών, η αλήθεια είναι ότι σε πολλές διαφορές, διαφορές με καταναλωτές, διαφορές με εργαζόμενους του ιδιωτικού ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, υπάρχει μία ανάληψη των ίδιων θεμάτων και έτσι το ακυρωτικό, αλλά και όλα τα δικαστήρια, χρειάζεται να απασχολούνται περισσότερες φορές”, είπε η κ. Απαλαγάκη και κάλεσε όλους να δουν το νέο θεσμό με “ευρύτητα και υπομονή”.
Ασκούμενοι Δικηγόροι
Ο Χρήστος Στυλιανουδάκης, γενικός γραμματέας της Ένωσης Ασκουμένων και Νέων Δικηγόρων Αθηνών, είπε ότι η Ένωση έχει δυσαρεστηθεί από την απόσυρση του άρθρου του νομοσχεδίου που αφορούσε στη νομική βοήθεια. “Δυστυχώς ενημερώθηκα ότι το άρθρο 90 αποσύρθηκε, πράγμα το οποίο μας δυσαρεστεί βαθύτατα, διότι η κατάσταση που επικρατεί στη νομική βοήθεια είναι τραγική”, είπε ο κ. Στυλιανουδάκης και πρόσθεσε: “Έχουμε δικηγόρους, οι οποίοι παρέχουν τις υπηρεσίες τους και πληρώνονται μετά από 3 και 4 χρόνια. Αυτό έχει συνέπειες κυρίως στους νεότερους δικηγόρους, οι οποίοι λαμβάνουν σημαντικά εισοδήματα από τη νομική βοήθεια και τους είναι απαραιτήτως αναγκαία για την οικονομική τους επιβίωση, αλλά και για τους ίδιους τους πολίτες, οι οποίοι απαιτούν από εμάς να τους παρέχουμε ποιοτικές υπηρεσίες. Γι’ αυτό τον λόγο, θα ήθελα σας παρακαλώ να το ξαναδείτε αυτό το ζήτημα και να το επαναφέρετε άμεσα, διότι αποτελεί μία ένδειξη και ένα στίγμα εγκατάλειψης του θεσμού της νομικής βοήθειας και κατ’ επέκταση της ίδιας της δικαιοσύνης”. Αναφερόμενος στην πρακτική άσκηση των ασκούμενων δικηγόρων στα υποθηκοφυλακεία, είπε ότι θα δώσει τη δυνατότητα στους ασκούμενους δικηγόρους να αποκτήσουν μία πρακτική εμπειρία και γνώση στο δίκαιο και το νομικό καθεστώς των ακινήτων, το οποίο παραδοσιακά καλύπτει ένα σημαντικό μέρος της δικηγορικής ύλης.
Αστικολόγοι
Η Καλλιρόη Παντελίδου, πρόεδρος της Ένωσης Αστικολόγων, εξέφρασε την αντίθεσή της στη διάταξη που προβλέπει ότι η παρεμπόδιση του δικαιώματος της προσωπικής επικοινωνίας του γονέα με το τέκνο βεβαιώνεται με έκθεση δικαστικού επιμελητή. “Ο δικαστικός επιμελητής, τον οποίο σέβομαι απεριόριστα, δεν είναι δικαιοδοτικό όργανο, αλλά όργανο της εκτελεστικής διαδικασίας και δεν παρέχει τα εχέγγυα ανεξαρτησίας του δικαστηρίου.
Υπό αυτήν την άποψη, η προτεινόμενη ρύθμιση νομίζω ότι δικαιολογεί συνταγματικές επιφυλάξεις”, είπε η πρόεδρος της Ένωσης Αστικολόγων και καθηγήτρια του τμήματος Νομικής στη Θράκη.