Στην έκθεση αξιολόγησης της, η GRECO αναγνωρίζει τα βήματα που έχει κάνει η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια για την ενίσχυση της πολιτικής κατά της διαφθοράς και την πρόβλεψη μιας πιο συντονισμένης προσέγγισης, ιδίως μέσω της σύστασης της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
Επιπλέον, τα αναβαθμισμένα συστήματα εσωτερικού ελέγχου και δημοσιοποίησης χρηματοοικονομικών στοιχείων είναι απαραίτητα εργαλεία για την πρόληψη της διαφθοράς μεταξύ ανώτατων εκτελεστικών στελεχών σε κεντρικό επίπεδο.
Η πρόσφατη θέσπιση κανόνων για την άσκηση πίεσης είναι επίσης μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη, η αποτελεσματικότητα της οποίας ωστόσο δεν έχει ακόμη δοκιμαστεί.
Η GRECO ζητά πρόσθετα μέτρα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των απαιτήσεων πρόσβασης σε πληροφορίες και δημόσιας διαβούλευσης. Θα πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την προώθηση και την ευαισθητοποίηση σχετικά με θέματα δεοντολογίας και ακεραιότητας μεταξύ των ανώτατων εκτελεστικών στελεχών, καθώς και για την υποβολή των πολιτικών συμβούλων σε ισοδύναμα πρότυπα, προσαρμοσμένα στη φύση των καθηκόντων τους.
Η GRECO συνιστά την ανάπτυξη μιας στοχευμένης πολιτικής κατά της διαφθοράς για την αστυνομία. Τομείς προτεραιότητας για βελτίωση περιλαμβάνουν τις συνθήκες εργασίας των αστυνομικών (ιδίως μέσω της ανάπτυξης καταλόγων βάρδιων και παροχής αποζημίωσης για υπερωρίες), ενσωμάτωση της διάστασης του φύλου, έλεγχος και επανεξέταση των αστυνομικών, κανόνες για δευτερεύουσες δραστηριότητες και πειθαρχικές διαδικασίες.
Τέλος, ένα αποτελεσματικό πλαίσιο για την προστασία των πληροφοριοδοτών δεν έχει ακόμη εισαχθεί στην Ελλάδα. Η εφαρμογή των συστάσεων που απευθύνονται στην Ελλάδα θα αξιολογηθεί από την GRECO το 2023 μέσω της διαδικασίας συμμόρφωσής της.
Η GRECO δημοσίευσε επίσης σήμερα τη Δεύτερη Επακόλουθη Έκθεση για την Έκθεση Ad hoc για την Ελλάδα, η οποία αποτελεί μέρος της «διαδικασίας του Κανονισμού 34» της GRECO, η οποία μπορεί να ενεργοποιηθεί σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως όταν οι νομοθετικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη μέλη αντιβαίνουν Πρότυπα του Συμβουλίου της Ευρώπης κατά της διαφθοράς.
Αυτή η ad hoc διαδικασία ξεκίνησε με τροποποιήσεις της ποινικής νομοθεσίας της Ελλάδας που υποβάθμισαν το αδίκημα της δωροδοκίας δημοσίων υπαλλήλων από «αδίκημα» σε «πλημμέλημα» και αμβλύνανε τις κυρώσεις για τέτοια αδικήματα, σε αντίθεση με τις απαιτήσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σύμβαση Ποινικού Δικαίου για τη Διαφθορά. Η δεύτερη έκθεση παρακολούθησης (που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2021), η οποία έχει πλέον δημοσιοποιηθεί, τερματίζει αυτήν την ad hoc διαδικασία. Η GRECO χαιρετίζει το γεγονός ότι έχουν ληφθεί νομοθετικά μέτρα για την πλήρη συμμόρφωση με τρεις από τις τέσσερις συστάσεις και μία εν μέρει. Ειδικότερα, οι κυρώσεις για δωροδοκία δημοσίων λειτουργών έχουν ενισχυθεί: τα αδικήματα αυτά διώκονται και πάλι υποχρεωτικά και καλύπτουν ευρύτερο φάσμα ξένων δημοσίων λειτουργών.
Νίκος Ρούσσης - Στρασβούργο
