Το briefing παρουσιάζει την Intellexa και τον ιδρυτή της Tel Dilian. Η εταιρεία αυτή εμπορεύεται το παράνομο λογισμικό Predator, που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις έχει δράση και στην Ελλάδα.

Όσον αφορά την Ελλάδα, παρέχονται πληροφορίες για τα θύματα και τις αντιδράσεις από το κράτος, ιδίως από την κυβέρνηση. Έχουν επίσης συλλεχθεί στοιχεία για τους ελέγχους από τη Δικαιοσύνη, την ΑΔΑΕ, αλλά και την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας.

Η PEGA προσπαθεί να ξετυλίξει το κουβάρι των πληροφοριών και να εξιχνιάσει αν υπάρχει διασύνδεση των κυβερνήσεων με την Intellexa, αλλά και με ποιες άδειες πουλήθηκαν τα λογισμικά ακόμα και σε ιδιώτες.

Στο briefing επισημαίνεται πως για την καλύτερη κατανόηση της αγοράς λογισμικού υποκλοπής spyware και της σχέσης της με τα κράτη και τις μυστικές υπηρεσίες είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι, γενικά:

- Τα κράτη κάνουν ό,τι μπορούν για να κρατήσουν μυστικές τις δραστηριότητες παρακολούθησης, καθώς και τα spyware και τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται, καθώς και τους στόχους αυτής της παρακολούθησης

- Οι εταιρείες spyware μετακινούνται σε χώρες που έχουν ελλιπές νομικό και μετακινούνται συχνά για να μην εντοπίζονται τα ίχνη τους.

Για αυτόν τον λόγο, μια σχετικά μικρή ομάδα ανθρώπων ασχολείται με τη βιομηχανία spyware. Έτσι προστατεύονται και οι ιδιοκτήτες τους αλλά και οι αγοραστές.

Σημειώνεται ακόμα πως τα νεότερα προϊόντα spyware όπως το Pegasus και το Predator, που πωλούνται από την Intellexa αποτελούν εξαιρετικά ισχυρά όργανα εισβολής στην ιδιωτική ζωή του στόχου και κατά συνέπεια τους η νομιμότητα και η συμμόρφωση με τις εγγυήσεις απορρήτου και προστασίας δεδομένων είναι πολύ αμφίβολες. Για το λόγο αυτό οι εταιρείες και τα κράτη που τα χρησιμοποιούν το κρύβουν.

Οι εταιρείες spyware προσπαθούν επίσης να αποφύγουν τους κανονισμούς που επιβάλλουν την απαίτηση για εξαγωγή άδειας από το κράτος για προϊόντα διπλής χρήσης, όπως λογισμικό κατασκοπείας.

Για παράδειγμα, οι εν λόγω εταιρείες του Tal Dilian δεν ζήτησαν εγκρίσεις ούτε στο Υπουργείο Εμπορίου της Κύπρου, ούτε στο Ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών. Η PEGA σημειώνει ως αξιοσημείωτο ότι τα δύο κράτη δεν έχουν λάβει κανένα μέτρο επ' αυτού παρά τις τελευταία αποκαλύψεις.

Επισημαίνεται επίσης πως απαιτείται πολύ ισχυρό νομικό καθεστώς και ισχυρές εγγυήσεις τόσο δικαστικά όσο και κοινοβουλευτικά καθώς τα παράνομα λογισμικα και η καταχρηστική τους χρήση αποτελούν κίνδυνο για τη δημοκρατία. Υπάρχει τεράστιος κίνδυνος κατάχρησης με πρόφαση την «εθνική ασφάλεια».

Η PEGA αναφέρει ακόμα ότι ενώ οι κυβερνήσεις έχουν αρνηθεί τη χρήση τέτοιων παρεμβατικών spyware, δημοσιογράφοι και μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν πώς συγκεκριμένα γεγονότα παρακολούθησης μέσω του Predator και του Pegasus συνδέονται και με τα κράτη. Σημειώνεται πως η έκθεση απλώς καταγράφει τα δημοσιεύματα. Δεν τα υιοθετεί απαραίτητα αλλά τα παραθέτει.

Σημειώνει στο πλαίσιο αυτό πως πρέπει να υπάρξει δικαστική διερεύνηση των καταγγελιών για τις ευθύνες όσων έχουν θεσπίσει, βοήθησαν, επέτρεψαν ή απέκρυψαν παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων, ιδίως το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή, το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία (και αυτά μπορεί να είναι ιδιώτες, εταιρείες ή κρατικοί φορείς)· Θα πρέπει επίσης να ληφθούν μέτρα για να διασφαλιστεί ότι τέτοια γεγονότα δεν θα συμβούν στο μέλλον.

Επισημαίνονται τέλος σχετικές ασάφειες, τόσο από την κυπριακή όσο και από την ελληνική πλευρά.

Νίκος Ρούσσης - Σπύρος Πολυχρονόπουλος

Στα συνημμένα ολόκληρη η έκθεση