Του Άγγελου Κωβαίου
Δημοσιεύθηκε στο Reporter Inside Information Magazine - Δεκέμβριος 2022
Με βάση τις δημοσκοπήσεις, αυτό προμηνύεται. Για πρώτη φορά στα μεταπολιτευτικά χρονικά (ίσως δεύτερη, μετά από το 1977), η απερχόμενη κυβέρνηση διατηρεί για τόσο μακρό χρονικό διάστημα το προβάδισμα στην πρόθεση ψήφου, ενώ είναι σχεδόν ανύπαρκτο το ποσοστό των υπολοίπων στην παράσταση νίκης.
Παρά ταύτα, υπάρχει ο σοβαρός κίνδυνος να μην προκύψει κυβέρνηση από τις διαδοχικές αναμετρήσεις και αυτό να είναι αποτέλεσμα πολλών παραμέτρων, περισσότερο ή λιγότερο σημαντικών.
Όπως επιμένουν οι εκλογικοί αναλυτές των κομμάτων, τουλάχιστον εκείνοι που ξέρουν τι τους γίνεται, τα ευρήματα και τα ποσοστά των δημοσκοπήσεων εν όψει αυτών των ιδιαίτερων εκλογών, δεν μπορούν να προσμετρήσουν και να σταθμίσουν την επίδραση κάποιων δεδομένων.
Για παράδειγμα, δεν μπορεί να υπάρξει εκ των προτέρων αξιολόγηση της εκλογικής συμπεριφοράς στη διπλή κάλπη και το αν κάποιος θα πάει στην πρώτη ή όχι, τι θα ψηφίσει, αν θα αλλάξει την επιλογή του στη δεύτερη εκλογή, ποια θα είναι τελικά η αποχή, τι θα βαρύνει στις αποφάσεις των πολιτών, κ.ά.
Θα παίξει ρόλο η ακρίβεια, ο πληθωρισμός, η αξιοπιστία της κυβέρνησης, η αλλοφροσύνη του Τσίπρα, το βραχυκύκλωμα του Ανδρουλάκη, το παραλήρημα του Βελόπουλου ή ο αριστερίστικος ελιτισμός του Βαρουφάκη;
Θα βαρύνουν οι υποκλοπές, θα επισωρευτούν σε ό,τι άλλο έχει κανείς να καταμαρτυρήσει στην κυβέρνηση και θα υπάρξει κάτι που θα πλήξει μεν τον Μητσοτάκη και τη ΝΔ, αλλά ταυτόχρονα θα ενισχύσει και τον Τσίπρα; Γιατί μέχρι τώρα αυτό το τελευταίο δεν συμβαίνει.
Θα αποδειχθεί ότι ο καταλύτης είναι το σκάνδαλο με συμπρωταγωνίστρια την Εύα Καϊλή; Θα παίξει κάποιο ρόλο η ένταση με την Τουρκία και οι απειλές του Ερντογάν;
Κάπως συνοπτικά και ενδεικτικά μπορεί κάποιος με σχετική ασφάλεια να προσδιορίσει ποια θα είναι τα στοιχεία που θα κάνουν τις εκλογές θρίλερ, με καλύτερο ή λιγότερο καλό τέλος.
Η πόλωση
Έστω και ετεροχρονισμένα, αλλά πάντως με χρονική ασφάλεια από τις εκλογές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το επιτελείο του κατάλαβαν ότι η πρώτη εκλογική αναμέτρηση είναι στρατηγικής και υπαρξιακής σημασίας. Δεν έχει περιθώρια χαλαρότητας καθώς, εφόσον ο στόχος του είναι η αυτοδυναμία και η προσδοκία του ένα ποσοστό πάνω από 37% στη δεύτερη κάλπη, χρειάζεται τουλάχιστον ένα 34% στην πρώτη.
Δεν είναι απλό και για την επίτευξή του η κυβέρνηση θα καταφύγει ή θα ακολουθήσει τον Τσίπρα στην πόλωση, επιχειρώντας πάντως να την μεταφέρει σε πεδίο ευνοϊκό για εκείνη και όχι σε αυτό του ΣΥΡΙΖΑ. Συνεπώς, για τις επόμενες εβδομάδες και μήνες, ας ετοιμαστούμε για τις πιο κακόηχες κραυγές.
Η συμμετοχή / αποχή
Η αποχή έχει μετατραπεί διεθνώς σε στάση πολιτικής διαμαρτυρίας. Εκδηλώνεται κατά μείζονα λόγο από τους ψηφοφόρους των παραδοσιακών κομμάτων, εξ ου και εξ αντανακλάσεως ευνοεί τους δήθεν αντισυστημικούς. Στην Ελλάδα κατά τις τελευταίες δεκαετίες η τάση της αποχής έχει προσλάβει κατακλυσμιαία μορφή, αφού σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, από το 2004 έως και τις εκλογές του 2019, κάτι λιγότερο από 2 εκ. πολίτες έχουν «εξαφανιστεί» από τις κάλπες και με τον πληθυσμό να παραμένει αμετάβλητος. Τι θα συμβεί στις επόμενες, κατά πάσα πιθανότητα διπλές, εκλογές είναι άγνωστο και μη μετρήσιμο, αλλά πάντως κρίσιμο.
Το πολιτικό και κοινωνικό επίδικο
Τι θα συζητούμε στο διάστημα έως τις εκλογές; Πώς θα προχωρήσει η χώρα, με ποιο προορισμό και με ποια μέσα; Ή αν ο Μητσοτάκης παρακολουθούσε τον Χατζηδάκη, ο Τσίπρας τον Πιτσιόρλα και ο Ανδρουλάκης δεν ήξερε και δεν ρώταγε γιατί τον παρακολουθούσαν εκείνον; Θα μιλάμε για σοσιαλιστικά οράματα, που άλλοι θα τα διακηρύττουν και άλλοι θα τα εφαρμόζουν, για τη θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη και τον κόσμο ή για χούντες Μητσοτάκη που δεν υπάρχουν και για προοδευτικούς και οπισθοδρομικούς, που έχουν ανταλλάξει ρόλους και κάνουν ότι δεν το ξέρουν; Μπορεί αυτό το στοιχείο να έχει και τη μικρότερη εκλογική επίδραση, όμως θα έπρεπε να έχει τη μεγαλύτερη.
Τα ποσοστά των μικρών
Όλα όσα συζητούνται σήμερα για αυτοδυναμίες, συνεργασίες και πολιτικούς συσχετισμούς βασίζονται σε μία υπόθεση εργασίας: Ότι στη Βουλή θα μπουν έξι κόμματα (όσα είναι και σήμερα) και ότι εκτός θα μείνει ένα συνολικό ποσοστό γύρω στο 10%. Αν εισέλθει ένα ακόμη, έβδομο κόμμα, πιάνοντας το όριο του 3%, όλα τα δεδομένα αλλάζουν.
Η αυτοδυναμία του πρώτου θα προϋποθέτει τουλάχιστον 38,5-39%, ίσως και παραπάνω και όλα αυτά θα κάνουν τη σύντομη περίοδο μεταξύ πρώτης και δεύτερης εκλογικής αναμέτρησης ένα πραγματικό θρίλερ. Εκτός αν…
Η άκρα δεξιά
Αν μπει έβδομο κόμμα στη Βουλή και αν αυτό είναι οι Έλληνες του Κασιδιάρη, διάδοχο σχήμα της Χρυσής Αυγής, η περιπλοκή θα γίνει ακόμη μεγαλύτερη. Η ψήφος σε κόμματα αυτού του τύπου έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Είναι συμπαγής, δύσκολα μεταστρέφεται σε μικρό χρονικό διάστημα και εκδηλώνεται δημοσκοπικά σιωπηλά, αλλά στην κάλπη με φανατισμό. Αν στις εκλογές της απλής αναλογικής οι Έλληνες είναι στη Βουλή, πιθανώς αυτό να επιδράσει καταλυτικά στις συζητήσεις περί συνεργασιών, πριν ή μετά τις δεύτερες εκλογές. Το 2019 η Χρυσή Αυγή είχε λάβει 2,93%.
Η… Καϊλή
Η υπόθεση διαφθοράς για την οποία συνελήφθη και κατηγορείται μεταξύ άλλων η ευρωβουλευτής του ΠαΣοΚ Εύα Καϊλή ήδη έχει πολιτική επίπτωση. Έσπειρε τον πανικό στο πρώην κόμμα της, έγινε μία ακόμη παράμετρος που φαινομενικά αποκλείει τη συνεργασία με τη ΝΔ (αφού χαρακτηρίστηκε «δούρειος ίππος» της) και έστειλε τον Ανδρουλάκη να ανακοινώνει ότι θέλει προοδευτική διακυβέρνηση με τον Τσίπρα.
Το θέμα είναι αν θα βγαίνουν τα κουκιά για κάτι τέτοιο ή αν εξ αιτίας της υπόθεσης το ΠαΣοΚ θα γυρίσει στα «κυβικά του» της προηγούμενης δεκαετίας. Αυτό κι αν θα είναι θρίλερ.
