Όπως είπε στην παρέμβαση του ο Πλούταρχος Ψωμιάδης, Πρόεδρος της ΕΚΑΠΥ (Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας μπορεί η  νέα κάθετη δομή  και η κεντρικοποιημένη προμήθεια φαρμάκου να έχει πλεονεκτήματα ωστόσο οι κλειστοί προϋπολογισμοί δεν διασφαλίζουν τη μείωση των δαπανών, μόνο έναν εξορθολογισμό.

Η καινοτομία

Παράλληλα η έλλειψη καινοτομίας αποστερεί από τους ασθενείς ζωτικές θεραπείες αλλά και πόρους από το σύστημα. Όπως αναφέρεται η φαρμακευτική καινοτομία μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην αντιμετώπιση υγειονομικών αναγκών της χώρας, καθώς προσφέρει λύσεις σχεδόν στο σύνολο των σημαντικότερων υγειονομικών προβλημάτων και συμβάλλει στην εξοικονόμηση πόρων στο σύστημα υγείας. Τα παραδείγματα είναι πολλά.:

• Ο κίνδυνος θανάτου για ορισμένες κατηγορίες ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να  μειωθεί έως και 50%.
• Η ηπατίτιδα πλέον θεραπεύεται.
• Η Αυστραλία αναμένεται να είναι η χώρα που θα εξαλείψει τους καρκίνους που σχετίζονται με τον HPV έως το 2023.
• Η καρδιαγγειακή θνησιμότητα έχει μειωθεί 37% την περίοδο 2000-2012 στις 5 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες και 60% από το 1980 στις ΗΠΑ κ.α.

Στο συνέδριο τέθηκε επίσης η εξέλιξη της φαρμακευτικής δαπάνης τα χρόνια της κρίσης και ειδικά από το 2012 έως το 2018 και αναφέρθηκε ότι λειτουργούν  τρία κανάλια προϋπολογισμών. Όπως τονίστηκε στις ομιλίες, χρειάζεται μια νέα εθνική στρατηγική για την πολιτική των νοσοκομειακών δαπανών. Η λογική «δεν πειράζει, θα πληρώσει η βιομηχανία» είναι παραπλανητική και κοντόφθαλμη, γιατί απλά πολύ σύντομα δεν θα υπάρχει κανείς να πληρώσει τις τεράστιες υπερβάσεις και όλο αυτό θα γίνει πρόβλημα της πολιτείας με τελικό θύμα τον ασθενή και τα δημόσια οικονομικά.

Τι πληρώνει ποιος;

Σύμφωνα με τα στοιχεία της βιομηχανίας:

• Οι συνολικές επιστροφές της βιομηχανίας να αθροίζονται περίπου στο €1,4 δισ. για το 2018.
• Τουλάχιστον 1 στα 3 φάρμακα στα νοσοκομεία, 1 στα 4 φάρμακα στον ΕΟΠΥΥ παρέχονται δωρεάν.
• Το σύνολο της φαρμακευτικής περίθαλψης των ανασφαλίστων καλύπτεται από τη βιομηχανία.

Συνολικά, η εισφορά της βιομηχανίας ήδη αγγίζει το 37% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης και η τάση βαίνει ανεξέλεγκτα αυξανόμενη, με συνέπεια να έχουμε ήδη φτάσει σε κρίσιμο σημείο.  Πλέον, όμως,  πολλές φαρμακευτικές βιομηχανίες δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις  αυξημένες απαιτήσεις επιστροφών με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα της φαρμακευτικής περίθαλψης.

Όπως αναφέρθηκε περίοδο της κρίσης η πραγματική υγειονομική δαπάνη στην Ελλάδα έχει μειωθεί δραματικά και αυτό επιτεύχθηκε, κυρίως, με τη μείωση της δημόσιας δαπάνης υγείας, σε βάρος βέβαια της ιδιωτικής δαπάνης. Έτσι σήμερα:

• Η συνολική δαπάνη υγείας να είναι πλέον χαμηλότερη από το μέσο όρο των χωρών της ΕΕ.
• Η κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας να είναι πλέον στο 75% του μέσου όρου των χωρών μελών της ΕΕ.
• Η δημόσια δαπάνη υγείας να ανέρχεται μόλις στο 5,1% του ΑΕΠ σε σχέση με 6,6% των χωρών μελών της ΕΕ.
• Η ιδιωτική δαπάνη να ανέρχεται πλέον στο 39% της συνολικής υγειονομικής δαπάνης μετά την υποχώρηση της δημόσιας δαπάνη και παρά το μειωμένο εισόδημα των νοικοκυριών.

Οι αστερίσκοι των κλειστών προϋπολογισμών

Στο πεδίο της φαρμακευτικής περίθαλψης η δημόσια δαπάνη παραμένει σταθερή από το 2014 στο πεδίο της εξωνοσοκομειακής περίθαλψης, ενώ από το 2016 προστέθηκαν και νέοι κλειστοί προϋπολογισμοί στο πεδίο της νοσοκομειακής περίθαλψης. Αν και οι στόχοι της δαπάνης παρέμειναν σταθεροί, η πραγματική δαπάνη αυξάνεται κάθε χρόνο τόσο στην εξωνοσοκομειακή όσο και στη νοσοκομειακή περίθαλψη. Όμως, όπως αναφέρεται, η εμμονή στο μηχανισμό των κλειστών  προϋπολογισμών και των επιστροφών ακυρώνει στην πράξη τα  θετικά μέτρα που έχουν ληφθεί τα τελευταία χρόνια σχετικά με τη υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών στο σύστημα υγείας, όπως το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, η ανάπτυξη του μηχανισμού Αξιολόγησης των Τεχνολογιών Υγείας, η ανάπτυξη θεραπευτικών πρωτοκόλλων, οι μηχανισμοί ελέγχου συνταγογράφησης κ.α.

 «Είμαστε η μόνη χώρα στον κόσμο, που δεν επιτρέπεται σε μια φαρμακοβιομηχανία να μειώσει μόνη της την τιμή ενός φαρμάκου» ανέφεραν χαρακτηριστικά ομιλητές και προσέθεσαν ότι χρειάζεται μια συνολική επανεξέταση του συστήματος clawback – rebate.

Γιώργος Αλεξάκης