Πιο συγκεκριμένα , σήμερα, η Πρωτοβουλία για τα Καινοτόμα Φάρμακα (Innovative Medicines Initiative - IMI) ξεκινάει ένα 5-ετές παγκόσμιο ερευνητικό έργο, το Gravitate Health, για τη βελτίωση της πρόσβασης των πολιτών σε πληροφορίες υγείας, καθώς και της κατανόησης των πληροφοριών αυτών, με στόχο την ασφαλή χρήση των φαρμάκων, την ελαχιστοποίηση των κινδύνων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
40 σημαντικοί οργανισμοί από την κοινωνία των πολιτών, τον ακαδημαϊκό χώρο και τη βιομηχανία σε 15 χώρες ένωσαν τις δυνάμεις τους με στόχο την ανάπτυξη νέων, εστιασμένων στους ασθενείς εργαλείων για την παροχή πληροφοριών υγείας, τα οποία θα προσφέρουν στους πολίτες άμεση πρόσβαση σε αξιόπιστες, σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα φάρμακα. Θεμέλιο της συνεργασίας αυτής αποτελεί η θέση πως η δέσμευση των ίδιων των ασθενών στην υγεία τους βασίζεται στην ενεργή, κατανοητή, κατάλληλη, αξιόπιστη και βασισμένη σε τεκμήρια ενημέρωσή τους, η οποία ανταποκρίνεται στις ιδιαίτερες ανάγκες, συνθήκες υγείας και μορφωτικό επίπεδο του καθενός. Η μοναδική αυτή στρατηγική συνεργασία δημόσιου-ιδιωτικού τομέα διευθύνεται από κοινού από το Πανεπιστήμιο του Όσλο (συντονιστής εταίρος δημοσίου τομέα) και την Pfizer (επικεφαλής βιομηχανίας).
Η ασφαλής χρήση των φαρμάκων και η συμμόρφωση των ασθενών στη θεραπεία αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για τη δημόσια υγεία, προκλήσεις στις οποίες η πρόσβαση σε ακριβείς πληροφορίες, η δυνατότητα κατανόησής τους και η εμπιστοσύνη διαδραματίζουν μείζονος σημασίας ρόλο. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ, περίπου 200.000 πρόωροι θάνατοι ετησίως στην Ευρώπη σχετίζονται με κακή συμμόρφωση των ασθενών στη φαρμακευτική τους αγωγή, η οποία μπορεί να κοστίσει έως και 125 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε νοσηλείες, επισκέψεις σε τμήματα επειγόντων περιστατικών και επισκέψεις ενηλίκων ασθενών σε εξωτερικά ιατρεία που θα μπορούσαν να αποφευχθούν[1]. Οι εμπειρικές μελέτες που έχουν διεξαχθεί σχετικά με τη ροή πληροφοριών στον τομέα υγείας δείχνουν απουσία διαλειτουργικότητας και μη συνεχή ροή, χαρακτηριστικά που δυσχεραίνουν τη διάδοση των πληροφοριών. Οι σχετικές με τα φάρμακα πληροφορίες μπορεί να είναι αποσπασματικές, μη διαθέσιμες ή μη χρησιμοποιούμενες, αφήνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο ελεύθερο πεδίο για κινδύνους τους οποίους ο ασθενής ενδέχεται να έχει άγνοια, όπως για παράδειγμα τον κίνδυνο σφαλμάτων κατά τη χρήση που μπορούν να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητες ενέργειες, ανικανότητα, ακόμη και θάνατο.
Οι σχετικές με τα φαρμακευτικά προϊόντα πληροφορίες υπόκεινται σε αυστηρούς κανονισμούς και διαδικασίες επιστημονικής επικύρωσης και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο, καθώς βοηθούν τους επαγγελματίες υγείας κατά τη συνταγογράφηση και διάθεση των φαρμάκων και ενημερώνουν τους ασθενείς και καταναλωτές για την ασφαλή χρήση τους. Σήμερα, οι ασθενείς λαμβάνουν αυτού του είδους τις πληροφορίες κατά κύριο λόγο μέσω ενός εντύπου που περιέχεται στη συσκευασία του φαρμάκου. Η τακτική αυτή εμφανίζει ένα εύρος πρακτικών δυσκολιών που αφορούν στην πρόσβαση και την κατανόηση των πληροφοριών: το περιεχόμενο αυτών των εντύπων ενδέχεται να μην είναι εύκολα κατανοητό ή κατ’ ουσίαν σχετικό με τις ανάγκες πολλών ασθενών, συνήθως παρουσιάζεται με μικρού μεγέθους γραμματοσειρά και ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζει τις πλέον ενημερωμένες πληροφορίες λόγω των χρονοβόρων διαδικασιών παραγωγής που απαιτούνται για τη συσκευασία των προϊόντων. Τα προβλήματα αυτά είναι πολύ πιθανό να επιδεινώνονται με την γήρανση, την πολυνοσηρότητα και τις χρόνιες νόσους, με πολλούς ασθενείς να αναγκάζονται να διαβάζουν πολλά διαφορετικά έντυπα για διαφορετικά φάρμακα.
Η παροχή εγκεκριμένων από τις ρυθμιστικές αρχές, σχετικών με φαρμακευτικά προϊόντα πληροφοριών από μια αξιόπιστη έγκυρη πηγή σε ασθενείς και επαγγελματίες υγείας μέσω ψηφιακών εργαλείων είναι καίριας σημασίας για την υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού του τομέα της υγείας σε όλη την ΕΕ, ο οποίος θα προσφέρει με τη σειρά του σημαντικά οφέλη για τη δημόσια υγεία. Η πρακτική αυτή δημιουργεί νέες ευκαιρίες για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων στην τρέχουσα ενημέρωση των ασθενών, επιτρέποντας την εύκολη πρόσβαση σε αξιόπιστο περιεχόμενο, την ταχεία ενημέρωση των πληροφοριών, τη χρήση ευρέως προσβάσιμων μορφών του περιεχομένου, τη δυνατότητα καλύτερης εξατομίκευσης του περιεχομένου με βάση τις ανάγκες κάθε ασθενή, καθώς επίσης και τη διασύνδεση με άλλα πληροφοριακά συστήματα υγείας όπως για παράδειγμα με τον ηλεκτρονικό φάκελο υγείας.
Προκειμένου να επιτύχει τους στόχους του και να αντιμετωπίσει τα τρέχοντα προβλήματα στην ενημέρωση ασθενών και επαγγελματιών υγείας, το Gravitate Health θα αναπτύξει και θα δοκιμάσει ένα ολοκληρωμένο, ψηφιακό, επικεντρωμένο στον χρήστη εργαλείο παροχής πληροφοριών υγείας με στόχο να δείξει ουσιαστικές βελτιώσεις στη διαθεσιμότητα και την κατανόηση πληροφοριών υγείας από ένα σύνολο αξιόπιστων πηγών, ξεκινώντας με τις εγκεκριμένες από τις ρυθμιστικές αρχές πληροφορίες για φαρμακευτικά προϊόντα και τον Διεθνή Συνοπτικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Ασθενή (EHR-IPS). Το εργαλείο αυτό θα οδηγήσει στην παραγωγή αφενός μίας ψηφιακής πλατφόρμας λογισμικού ανοικτού κώδικα που θα υποστηρίζει τη λειτουργία G-Lens, αφετέρου μίας Λευκής Βίβλου με συστάσεις για ρεαλιστικές στρατηγικές προκειμένου να ενισχυθεί η πρόσβαση, η κατανόηση και η μελλοντική χρήση ψηφιακών υπηρεσιών όπως οι ηλεκτρονικές πληροφορίες προϊόντος (ePI) ως εργαλείων ελαχιστοποίησης του κινδύνου.
Αναπτύσσοντας ηλεκτρονικά εργαλεία για τη βελτίωση της πρόσβασης των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας στις πληροφορίες για τα φάρμακα, το Gravitate Health ευθυγραμμίζει τους στόχους του με τις σχετικές συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (COM(2017) 135 final) και το επακόλουθο σχέδιο δράσης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων για τη βελτίωση των πληροφοριών προϊόντων στην ΕΕ (EMA/680018/2017).
Στόχος της εν λόγω Δράσης είναι αφενός να δείξει ότι μια τέτοια βελτίωση μεταφράζεται σε υψηλότερα επίπεδα συμμόρφωσης στη θεραπεία, ασφαλέστερη χρήση των φαρμάκων (Φαρμακοεπαγρύπνηση) και βελτιωμένες εκβάσεις υγείας και ποιότητα ζωής, αφετέρου να προσφέρει νέα και πιο συμπαγή δεδομένα σχετικά με το πώς η χρήση των διαθέσιμων πληροφοριών υγείας μπορεί να βελτιστοποιηθεί και να λειτουργήσει ως ένα αποτελεσματικό μέτρο ελαχιστοποίησης των κινδύνων. Η φωνή του ασθενή και η ανθρώπινη επαφή βρίσκονται στον πυρήνα του Gravitate Health. Η δέσμευση όσο το δυνατόν περισσότερων ασθενών και φορέων στο έργο αποτελεί θεμέλιο για την επιτυχία του και θα καθοδηγεί την ανάπτυξη τεχνολογιών καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου.
Στη MINDVIEW είμαστε υπερήφανοι που συμμετέχουμε στο έργο αυτό. Η MINDVIEW έχει αναλάβει τη διοργάνωση Hackathon για να προσελκύσει νεοφυείς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις να αναπτύξουν ψηφιακά εργαλεία για την παροχή υπηρεσιών χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα του Gravitate Health και τα δεδομένα της, και έτσι να διαδώσει και να παγιώσει τη χρήση της πλατφόρμας από το δίκτυο του eHealth Forum, μεταξύ άλλων, προς όφελος της υγείας όλων, της κοινωνίας και της οικονομίας.
«Αποστολή μας είναι να ενδυναμώσουμε και να κινητοποιήσουμε τους ασθενείς προσφέροντάς τους πληροφορίες και εργαλεία ψηφιακής υγείας που θα τους κάνουν να αισθάνονται σίγουροι, δραστήριοι και υπεύθυνοι στην αντιμετώπιση της νόσου από την οποία πάσχουν, ενθαρρύνοντας ιδιαίτερα την ασφαλή χρήση των φαρμάκων με στόχο τη βελτίωση των ιατρικών εκβάσεων και της ποιότητας ζωής», δήλωσε η καθηγήτρια Anne Moen, συντονίστρια του Gravitate Health και Καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Υγείας και Κοινωνίας, στο Πανεπιστήμιο του Όσλο.
«Η συνεργασία αυτή μεταξύ του ακαδημαϊκού χώρου, της βιομηχανίας και άλλων εμπλεκόμενων οργανισμών υπόσχεται σημαντικά και μοναδικά αποτελέσματα και αποτελεί μια ανεπανάληπτη ευκαιρία για την ανάπτυξη νέων ψηφιακών εργαλείων παροχής πληροφοριών, τα οποία έχει αποδειχθεί ότι παρέχουν πολλαπλά οφέλη στους ασθενείς», πρόσθεσε η επικεφαλής του έργου Gravitate Health, Dr Giovanna Ferrari από την Pfizer.