Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του τελευταίου, εταιρεία, η οποία υποστηρίζει ότι το δικαίωμά της στην προσωπικότητα έχει προσβληθεί λόγω της δημοσίευσης πληροφοριών στο Διαδίκτυο, μπορεί να ασκήσει αγωγή στο κράτος-μέλος όπου έχει το κέντρο των συμφερόντων της, για ολόκληρη τη ζημία ή τη βλάβη που ισχυρίζεται ότι υπέστη.
Το θέμα ανακινήθηκε με αφορμή την Bolagsupplysningen OÜ, εταιρεία με έδρα το Ταλίν (Εσθονία), η οποία ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα κατά κύριο λόγο στη Σουηδία. Η επιχείρηση μπήκε σε «μαύρη λίστα» στον ιστότοπο της Svensk Handel AB, μιας σουηδικής ομοσπονδίας εμπορίου, με την κατηγορία ότι «ψεύδεται και εξαπατά». Σε απάντηση, αναρτήθηκαν στον ιστότοπο περισσότερα από 1 000 σχόλια. Η εταιρεία κινήθηκε δικαστικώς κατά της σουηδικής ομοσπονδίας εμπορίου στην Εσθονία. Ζήτησε από εσθονικό δικαστήριο να διατάξει την αφαίρεση του ονόματός της από τη «μαύρη λίστα» και τη διαγραφή των σχολίων από τον ιστότοπο και να της επιδικαστεί το ποσό των 56.634 ευρώ προς αποκατάσταση της ζημίας που προκλήθηκε.
Στο πλαίσιο αίτησης αναίρεσης ενώπιον του Riigikohus (Ανωτάτου Δικαστηρίου, Εσθονία), ανέκυψε το ζήτημα αν τα εσθονικά δικαστήρια έχουν, βάσει του δικαίου της ΕΕ, διεθνή δικαιοδοσία προς εκδίκαση της υπόθεσης. Γενικότερα, το Δικαστήριο κλήθηκε να αποσαφηνίσει τους κανόνες διεθνούς δικαιοδοσίας επί διαφορών σχετικών με προσβολή της φήμης μέσω δημοσίευσης στο Διαδίκτυο.
Κατά το Δίκαιο της Ένωσης, ο γενικός κανόνας διεθνούς δικαιοδοσίας προβλέπει ότι η αγωγή ασκείται στον τόπο της κατοικίας του εναγομένου, όπερ θα σήμαινε, εν προκειμένω, στη Σουηδία. Εντούτοις, η Bolagsupplysningen OÜ επικαλείται μια εξαίρεση από τον κανόνα, βάσει της οποίας επιτρέπεται η άσκηση της αγωγής στον τόπο όπου επήλθε ή ενδέχεται να επέλθει το ζημιογόνο γεγονός. Πρόκειται για ειδική δωσιδικία.
Κατά το παρελθόν, το Δικαστήριο έχει αποφανθεί ότι, όταν ο ενάγων είναι φυσικό πρόσωπο, ο τόπος όπου επήλθε ή ενδέχεται να επέλθει το ζημιογόνο γεγονός είναι το κράτος στο οποίο το φυσικό αυτό πρόσωπο έχει το «κέντρο των συμφερόντων» του. Η ειδική δωσιδικία του κέντρου των συμφερόντων παρέχει στον ενάγοντα τη δυνατότητα να προβάλει ενώπιον των δικαστηρίων ενός και μόνον κράτους μέλους αξίωση προς αποκατάσταση της ζημίας ή της βλάβης που υπέστη σε όλα τα άλλα κράτη μέλη. Ειδάλλως, θα έπρεπε να προσφύγει ενώπιον των δικαστηρίων του κάθε κράτους μέλους χωριστά.
Η άποψη του γενικού εισαγγελέα είναι ότι νομικό πρόσωπο, το οποίο προβάλλει προσβολή, μέσω του Διαδικτύου, του δικαιώματός του στην προσωπικότητα, μπορεί να ασκήσει αγωγή ενώπιον των δικαστηρίων του κράτους-μέλους όπου έχει το κέντρο των συμφερόντων του, και μάλιστα για ολόκληρη τη ζημία ή τη βλάβη που ισχυρίζεται ότι υπέστη. Εκτιμά μάλιστα ότι τα νομικά πρόσωπα μπορούν να είναι φορείς του δικαιώματος προστασίας της προσωπικότητας. Ακόμη πιο σημαντικό είναι, ωστόσο, ότι το καλό όνομα και η φήμη των νομικών προσώπων προστατεύονται στα κράτη μέλη όχι μόνο στο πλαίσιο της συνταγματικής κατοχύρωσης των θεμελιωδών δικαιωμάτων, αλλά συνηθέστερα σε επίπεδο νομοθεσίας. «Για «απλές» εξωσυμβατικές αξιώσεις, θα πρέπει να υφίστανται στο δίκαιο της Ένωσης ισοδύναμοι κανόνες διεθνούς δικαιοδοσίας οι οποίοι να καθιστούν δυνατό τον προσδιορισμό των δικαστηρίων που θα έχουν διεθνή δικαιοδοσία για την εκδίκαση μιας αγωγής όπως αυτή της κύριας δίκης» αναφέρει ο γενικός εισαγγελέας.
Επιπλέον, κατά τον γενικό εισαγγελέα, δεν συντρέχει λόγος οι κανόνες διεθνούς δικαιοδοσίας να εφαρμόζονται διαφορετικά ανάλογα με το αν ο ενάγων είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, καθώς το Διαδίκτυο έχει ανατρέψει πλήρως τα δεδομένα, λόγω της ευκολίας με την οποία τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να δημοσιεύουν πληροφορίες διαδικτυακά.
Εν συνεχεία, ο γενικός εισαγγελέας επισημαίνει, όσον αφορά τον ειδικό κανόνα διεθνούς δικαιοδοσίας για αγωγές που αφορούν δυσφήμιση μέσω Διαδικτύου, ότι ο τόπος επέλευσης της ζημίας ή της βλάβης θα είναι, κατά πάσα πιθανότητα, ο τόπος όπου επλήγη περισσότερο η φήμη του προσώπου. Σε περιπτώσεις δυσφήμισης, ο τόπος αυτός είναι το πραγματικό επίκεντρο της διαφοράς, το οποίο μάλλον θα είναι, με τη σειρά του, ο τόπος όπου το πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) έχει το κέντρο των συμφερόντων του.
Πηγή: ΣΕΠΕ