Πώς γεννήθηκε όμως το metaverse; Σαν όρος εμφανίστηκε αρχικά στη λογοτεχνία -συγκεκριμένα το 1992 στο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας Snow Crash του Neal Stephenson- και είχε ως στόχο να μετουσιώσει με μία λέξη έναν συνεχή εικονικό κόσμο, στον οποίο οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση μέσω της χρήσης γυαλιών VR ή AR. Πίσω στο σήμερα, ο ιδρυτής του Facebook, Mark Zuckerberg, ανακοίνωσε στα τέλη του 2021 τη μετονομασία του μέσου κοινωνικής δικτύωσης σε «Meta», ανοίγοντας τον δρόμο για την υλοποίηση του οράματός του, που δεν είναι άλλο από το metaverse και ό,τι αυτό αντιπροσωπεύει.
Μάλιστα, ο Zuckerberg έθεσε ως στόχο τη συμμετοχή 1 δισ. ανθρώπων στη νέα πραγματικότητα του metaverse έως τα τέλη της δεκαετίας του 2020. Η αποφασιστικότητα του Zuckerberg για να πραγματοποιηθεί ο σκοπός τους φαίνεται από το γεγονός ότι ήδη επένδυσε 10 δισ. δολάρια πάνω στο συγκεκριμένο project.
Η μετονομασία του Facebook σίγουρα ενίσχυσε τη διαφημιστική εκστρατεία του metaverse. Σχεδόν 160 εταιρείες αναφέρθηκαν στο metaverse στις καταστάσεις κερδών τους το 2021, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας χρηματοοικονομικών ερευνών Sentieo, ενώ 93 από αυτές μίλησαν για το metaverse, μετά το rebrand του Facebook.
Στην περίπτωση του metaverse, το βασικό όραμα είναι αλλάξουμε την εικόνα που έχουμε για το internet και να το φανταστούμε ως ένα φυσικό τρισδιάστατο πράγμα, που βρίσκεται μέσα σε έναν χώρο, τον οποίο μπορούμε να εξερευνήσουμε μέσω του ψηφιακού avatar, που θα διαθέτουμε.
Βέβαια, όσο μεγαλειώδες κι αν είναι το εγχείρημα, το metaverse φέρνει στην επιφάνεια κινδύνους, που ήδη υπάρχουν στο Facebook. Ωστόσο, οι κίνδυνοι αυτοί ενδέχεται να λάβουν μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς και μόνο από τη μορφή που θα έχει το metaverse, θα κατέχει ακόμη περισσότερα προσωπικά δεδομένα των ανθρώπων, που θα το χρησιμοποιήσουν. Και το metaverse μπορεί να γίνει ακόμη πιο επικίνδυνο, καθώς θα έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει τις επιλογές μας, τόσο σε καταναλωτικό όσο και σε πνευματικό επίπεδο.
Οι εικονικές πλατφόρμες θα βασίζονται σε χρήστες, που έχουν κάμερες και μικρόφωνα υψηλής ποιότητας στα δωμάτιά τους. Πόσο πιο εύκολο να παρακολουθούν, λοιπόν, όλες τις κινήσεις των χρηστών και τις αγορές τους σε αυτούς τους εικονικούς κόσμους.
Επιπλέον, η επιρροή του metaverse μπορεί να καταστεί καταλυτική. Η πολύωρη έκθεση σε αυτό ενδέχεται να προκαλέσει δυσάρεστες παρενέργειες, καθώς έχουν καταγραφεί και στο παρελθόν χιλιάδες περιπτώσεις ανθρώπων, που παρουσίασαν προβλήματα υγείας μετά την χρήση εξοπλισμού εικονικής πραγματικότητας. Αν συγκρίνουμε τη σημερινή πραγματικότητα, με τους περισσότερους ανθρώπους να είναι συνεχώς πάνω από ένα κινητό, το metaverse πιθανότατα να μεγιστοποιήσει το πρόβλημα της διαδικτυακής αποχαύνωσης.
Στο δρόμο που χάραξε η Meta
Η αρχή, πάντως, με τις πλατφόρμες εικονικής ή επαυξημένης πραγματικότητας έχει γίνει. Κι ας μην είναι ακόμα διαθέσιμη στην πλειοψηφία των ψηφιακών πολιτών. Αρχικά η Meta άνοιξε την metaverse πλατφόρμα Horizon Worlds.
Ακολούθησε η Microsoft, η οποία ανακοίνωσε λίγο πριν τη «δύση» του 2021 ότι θα λανσάρει το Mesh, μία πλατφόρμα για εικονικές ομάδες με στόχο τη συνεργασία σε έναν τρισδιάστατο χώρο, χρησιμοποιώντας προσαρμοσμένα avatars. Σε αυτό το πλαίσιο, ο ιδρυτής της Microsoft, Bill Gates, έκανε μία σημαντική πρόβλεψη. Τόνισε πως στα επόμενα δύο ή τρία χρόνια, οι περισσότερες εικονικές συναντήσεις θα μετακινηθούν από τα δίκτυα 2D κάμερας -το Hollywood Squares μοντέλο, όπως ονομάζει- σε έναν τρισδιάστατο χώρο με ψηφιακά avatars.
Από την πλευρά της, η Apple σχεδιάζει να αποκαλύψει την δική της εκδοχή ακουστικών εικονικής πραγματικότητας, που θα μοιάζουν με μεγάλα γυαλιά του σκι. Το εν λόγω project θα βασίζεται σε μια ξεχωριστή συσκευή, που θα φοριέται σε άλλο μέρος του σώματος.
Τα πρώτα «βήματα» έχουν γίνει. Πολλά δισεκατομμύρια δολάρια έχουν επενδυθεί, ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός υπάρχει -και με το παραπάνω- αν και εξακολουθεί να είναι αρκετά βαρύς και δεν προσφέρει προς το παρόν την απαιτούμενη άνεση, ώστε να χρησιμοποιηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Αυτά όμως είναι μικρά εμπόδια μπροστά στην πρόκληση της υλοποίησης ενός πρωτοφανούς project, όπως είναι το metaverse.
Σε λίγα χρόνια θα μπορούμε ίσως να έχουμε έναν ολόκληρο κόσμο μέσα σε λίγα τετραγωνικά μέτρα μέσα στο σπίτι μας. Το αν θα αποδειχθεί το metaverse εξαιρετικό ή επικίνδυνο ακροβατεί ήδη σε μία «λεπτή γραμμή ισορροπίας» μεταξύ της ασφάλειας ή της διάχυσης των προσωπικών μας δεδομένων.
Αριστοτέλης Παππάς
