Μπορεί η κυβέρνηση να προσπαθεί για μια κάποια παράταση του νόμου, ωστόσο οι θεσμοί αντιδρούν παρά το γεγονός οι πρώτοι έξι μήνες πήγαν «στράφι» μέχρι να ετοιμαστεί η πλατφόρμα.
Μάλιστα χτες πραγματοποίησαν συνάντηση ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, ο Υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας και ο Ειδικός Γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Φώτης Κουρμούσης, με τον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρη Βερβεσό. «Στην τροποποίηση του νόμου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, συμφωνήσαμε με την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, εφόσον ο αιτούμενος προστασίας δανειολήπτης κάνει χρήση δικηγόρου, οι τράπεζες να χρηματοδοτούν τον δικηγόρο έτσι ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία και να εξασφαλίσει ο δανειολήπτης την προστασία της κατοικίας του», δήλωσε μετά τη συνάντηση ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης.
Σημειώνεται ότι με τις τελευταίες αλλαγές προβλέπονται ρυθμίσεις:
- για ζευγάρια σε διάσταση και για οφειλέτες που βρίσκονται αποδεδειγμένα σε διάσταση, κατά τρόπο ώστε να μην χρειάζεται πλέον η συνυπογραφή της αίτησης από το έτερο εν διαστάσει μέλος
- για δημοσίους υπαλλήλους καθώς θα επιτρέπεται εφόσον διαμένουν εκτός κύριας κατοικίας να υποβάλουν αίτηση για να προστατέψουν την κύρια κατοικία τους
- για περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότεροι του ενός ιδιοκτήτες, καθώς δίνεται η δυνατότητα προστασίας ολόκληρης της κατοικίας, με αίτηση μόνο του ενός συνιδιοκτήτη. Διευκολύνονται έτσι, συγγενείς, διαζευγμένα ζευγάρια κλπ.
Τι προβλέπεται;
Αξίζει να σημειωθεί ότι για την προστασία 1ης κατοικίας η Ειδική Γραμματεία Αναφέρει τα εξής: Ρύθμιση και επιδότηση δανείων φυσικών προσώπων 1ης κατοικίας από την εκποίηση περιουσίας, που σημαίνει ότι εάν η αξία της λοιπής περιουσίας δεν επαρκεί για να εξοφληθούν οι συνολικές οφειλές, τότε θα δύναται να διενεργηθεί ρευστοποίηση της 1ης κατοικίας. Αιτήσεις μπορούν να υποβληθούν στην πλατφόρμα έως την 31η Δεκεμβρίου 2019.
Ως «κύρια κατοικία» νοείται αυτή που προκύπτει από την τελευταία υποβληθείσα φορολογική δήλωση του αιτούντος. Η εμπορική αξία της κύριας κατοικίας λογίζεται από τα βιβλία της τράπεζας που έχει εγγράψει την υποθήκη ή ο πολίτης μπορεί να αναθέσει την εργασία αυτή σε ανεξάρτητο (ιδιώτη) εκτιμητή ακινήτων, που είναι πιστοποιημένος από το Υπουργείο Οικονομικών.
Ο Νόμος για την προστασία της 1ης κατοικίας αφορά μόνο σε φυσικά πρόσωπα που έχουν πραγματική οικονομική αδυναμία. Για το σκοπό αυτό περιλαμβάνονται κατάλληλες δικλείδες ασφαλείας, όπως η άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου, καθώς και η διενέργεια ειδικών ελέγχων και διασταυρώσεων, προκειμένου να μην επωφεληθούν οι «στρατηγικοί κακοπληρωτές», οι οποίοι αποφεύγουν να πληρώσουν και πλουτίζουν εις βάρος της οικονομίας και της κοινωνίας.
Η διαδικασία του Νόμου υλοποιείται στην πράξη από ειδικό πληροφοριακό σύστημα, μέσω του οποίου διενεργείται ηλεκτρονικά ολόκληρη η διαδικασία, βήμα – βήμα. Η ηλεκτρονική πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων ενεργοποιήθηκε στις 1/7/2019, όπου και εισέρχεται ο πολίτης με τους υφιστάμενους κωδικούς TAXISnet.
Η πλατφόρμα παρέχει πολλούς αυτοματισμούς και διευκολύνσεις στους χρήστες (π.χ. πληροφορίες, δικαιολογητικά κλπ). Έτσι ο πολίτης για να υποβάλλει την αίτηση του χρειαζόταν να συλλέξει μόνο 1 δικαιολογητικό (δηλ. το πιστοποιητικό βαρών από το υποθηκοφυλακείο), καθώς όλα τα υπόλοιπα δικαιολογητικά είναι διαθέσιμα στην πλατφόρμα. Ωστόσο με την ΚΥΑ 245/2019 οι Υπουργοί Οικονομικών κ. Σταϊκούρας, Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Γεωργιάδης, καθώς και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κ. Βρούτσης κατάργησαν την υποχρέωση προσκόμισης του πιστοποιητικού βαρών από τους πολίτες, καθιστώντας τη συνολική διαδικασία πλήρως ηλεκτρονική.
Όσον αφορά στις τράπεζες, είναι σημαντικό ότι ο πολίτης μπορεί πλέον με μια αίτηση να λάβει ρύθμιση όλων των «κόκκινων» δανείων που βαρύνουν και απειλούν την 1η κατοικία του, επιλύοντας έτσι το πρόβλημα συντονισμού και συνεργασίας μεταξύ των τραπεζών, αφού στο παρελθόν αυτό θεωρούταν μεμπτό και προκαλούσε ακόμη και την παρέμβαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Το σημαντικότερο όφελος του Νόμου είναι ότι διασώζονται οι κύριες κατοικίες των πολιτών και επιχειρηματιών, που συσσώρευσαν χρέη στα χρόνια της οικονομικής ύφεσης.
Γιώργος Αλεξάκης