Του Αριστοτέλη Παππά
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Reporter Magazine Ιουλίου.
Το κόστος των θερινών κατοικιών είναι σε πολλές περιπτώσεις εξαιρετικά χαμηλό, ενώ θεωρούνται πιο ασφαλή από τα Airbnb σε υγειονομικό επίπεδο. Παρατηρείται ακόμη η τάση να προτιμώνται κατοικίες κοντά στα αστικά κέντρα και όχι μακρινοί προορισμοί για οικονομικούς λόγους, αλλά και υπό το φόβο του κορονοϊού.
Άρτεμις Μαυράκη: Οι «Κασσάνδρες» δεν έχουν καμία σχέση με τις τιμές των ακινήτων
Μιλώντας στο Reporter Magazine η Πρόεδρος Μεσιτών Ελλάδος, Άρτεμις Μαυράκη, τονίζει πως «πριν από λίγα χρόνια στην Ελλάδα βιώσαμε για πρώτη φορά καθολική μείωση των συναλλαγών και των τιμών των ακινήτων, ανεξάρτητα από τοποθεσία και είδος ακινήτου. Η οικονομική κρίση ήταν δραματική και για μεγάλο διάστημα οι μειώσεις των τιμών και οι αυξήσεις της φορολογίας ‘’θάμπωσαν’’ τη λάμψη των ακινήτων. Οι περισσότεροι πίστεψαν ότι οι εποχές, που έζησε η αγορά των ακινήτων πριν το 2008, ήταν οι καλύτερες και δεν θα ξαναρθούν. Οι “Κασσάνδρες” διαλαλούσαν: ξεχάστε τις αποδόσεις των μισθωμάτων».
Όπως επισημαίνει η κα. Μαυράκη, πριν από δύο χρόνια η αγορά ξαφνικά «ξύπνησε» και οι τιμές πήραν την ανηφόρα, με τα ενοίκια να ανεβαίνουν κατακόρυφα. «Σε αυτό συνετέλεσαν οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και στον τρόπο που ταξιδεύουμε, οι οποίες δημιούργησαν την οικονομία των βραχυχρόνιων μισθώσεων (Αirbnb), η χρυσή βίζα (golden visa), αλλά και οι ανάγκες των οικογενειών για στέγαση, που για πολλά χρόνια είχαν συμπιεστεί στο ελάχιστο και έψαχναν τρόπο να αναπτυχθούν», σημειώνει η κα. Μαυράκη.
Άρτεμις Μαυράκη, Πρόεδρος Μεσιτών Ελλάδος
Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των εξοχικών κατοικιών έναντι των ξενοδοχείων
Όσον αφορά τη μελέτη των τιμών των ακινήτων, η Πρόεδρος Μεσιτών Ελλάδος διευκρινίζει πως υπάρχει έλλειμμα διαφάνειας και στοιχείων. «Οι επίσημοι δείκτες τιμών της Τράπεζας της Ελλάδος είναι γενικοί, μιας και χωρίζουν την Ελλάδα σε τρεις περιοχές, Αττική, Θεσσαλονίκη και λοιπές περιοχές, κάτι που προφανώς δεν μπορεί να αξιοποιηθεί από τον μεμονωμένο επενδυτή», διευκρινίζει.
Σύμφωνα με την κα. Μαυράκη, παρατηρείται σημαντική αυξομείωση στις τιμές πώλησης των ακινήτων, καθώς και στις τιμές των μισθωμάτων. Μεμονωμένα περιστατικά σημαντικής μείωσης των μισθωμάτων εμφανίζονται διαχρονικά σε συγκεκριμένες περιοχές (π.χ. στο κέντρο της Αθήνας και των μεγάλων πόλεων), ενώ παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών ιδιαίτερα μικρής επιφάνειας και μάλιστα καλής ποιότητας (λόγω των ανακαινίσεων που είχαν γίνει προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε βραχυχρόνιες μισθώσεις).
Οι εξοχικές κατοικίες παρέχουν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των ξενοδοχείων, καθώς, όπως σημειώνει η κα. Μαυράκη, πολλοί ταξιδιώτες δείχνουν να προτιμούν τη λύση ενοικίασης μίας εξοχικής κατοικίας. Όσο για τις τιμές ημερήσιας διαμονής, δεν υπάρχουν συγκεκριμένες τάσεις ανά περιοχή, μιας και τα δεδομένα διαμορφώνονται διαρκώς, ανάλογα με την πληρότητα και την πορεία της πανδημίας. «Στη μίσθωση, ωστόσο, παραθεριστικών κατοικιών για ολόκληρη τη σεζόν, παρουσιάστηκαν κάποιες μειώσεις από τους ιδιοκτήτες, που ακολούθησαν την τακτική “κάλλιο πέντε και στο χέρι”», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Κινδυνεύουν οι επενδύσεις στα ακίνητα;
Το πρόβλημα, σύμφωνα με την Πρόεδρο Μεσιτών Ελλάδος, δεν ήταν η πτώση, αλλά οι υπερβολικές αυξήσεις στις τιμές των ενοικίων. «Η πρωτοφανής διακοπή της πλειοψηφίας των οικονομικών δραστηριοτήτων, με την εμφάνιση της πρωτόγνωρης για όλους μας πανδημίας, ξύπνησε νέες “Κασσάνδρες” που αναγγέλλουν την καταστροφή, με πτώση τιμών των ακινήτων αλλά και των μισθωμάτων. Θα σταθώ λοιπόν στην ουσία, που δεν είναι άλλη από τα ερωτήματα “Κινδυνεύουν οι επενδύσεις στα ακίνητα, να αγοράσω ή να περιμένω”;».
Ελευθέριος Ποταμιάνος: Επανήλθε στο προσκήνιο η μίσθωση εξοχικών κατοικιών
«Μία πανδημία έφτανε για να αλλάξει μέσα σε ένα τρίμηνο όλος ο προσανατολισμός τόσο των διάφορων επενδυτών στο εγχώριο ελληνικό real estate, όσο και των διαχειριστών ή ιδιοκτητών σε σχέση με την εκμετάλλευση των ακινήτων τους». Αυτό επισημαίνει ο Πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής, κ. Ελευθέριος Ποταμιάνος, μιλώντας στο Reporter Magazine.
«Η στροφή αυτή εκτός από επιβεβλημένη για υγειονομικούς λόγους, δημιούργησε νέα δεδομένα όσον αφορά ένα κομμάτι της κτηματαγοράς (αυτό των λεγόμενων τουριστικών ακινήτων), που παραδοσιακά ανθεί το διάστημα Μάιος-Οκτώβριος, τόσο πλησίον αστικών κέντρων όσο και για μακρύτερους προορισμούς», αναφέρει ο κ. Ποταμιάνος και προσθέτει: «Την τελευταία εικοσαετία είχε κυριαρχήσει το μοντέλο της νησιωτικής κυρίως ανάπτυξης, με ισχυρή ζήτηση για μίσθωση κατοικιών τόσο βραχυχρόνια όσο και για ολόκληρη τη σεζόν. Δεδομένων των νέων συνθηκών όμως και της ψυχολογίας, που υπάρχει σε σχέση με τον Covid-19, η μίσθωση εξοχικών κατοικιών σε κοντινές αποστάσεις ξαναήρθε στο προσκήνιο μετά από πολλά χρόνια».
Ελευθέριος Ποταμιάνος, Πρόεδρος Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών-Αττικής
Κατοικίες κοντά σε αστικά κέντρα προτιμούν οι μισθωτές
Ισχυρή αύξηση της ζήτησης μίσθωσης για σεζόν ή για έναν ή δύο μήνες παραθεριστικών κατοικιών παρατηρείται περιφερειακά της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε στο Reporter Magazine ο κ. Ποταμιάνος, περιοχές όπως το Λαγονήσι, το Σούνιο, ο Ωρωπός, το Χαλκούτσι, το Δήλεσι, η Κινέττα, οι Άγιοι Θεόδωροι, το Πόρτο Ράφτη, η Αρτέμιδα, αλλά και κοντινές περιοχές στην Θεσσαλονίκη παρουσιάζουν έντονη κινητικότητα, κάτι που σημαίνει και αύξηση ζητούμενων μισθωμάτων σε σχέση με προηγούμενες χρονιές που η αντίστοιχη ζήτηση ήταν υποτονική.
Αντιθέτως, δημοφιλείς νησιωτικοί προορισμοί δέχονται πιέσεις στις τιμές, καθώς άργησαν πολύ να μπουν στον ανταγωνισμό εξαιτίας του ιού, αλλά και υπό το φόβο των υποψήφιων μισθωτών. «Σε ποσοστιαίες μεταβολές η αύξηση της ζήτησης σε κοντινούς παραθεριστικούς προορισμούς κυμαίνεται στο 20%-30% σε σχέση με πέρυσι την ίδια χρονική στιγμή και αντιστοίχως και η αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων. Οι εποχικές μισθώσεις στους πιο μακρινούς προορισμούς παρουσιάζουν πτώση τόσο σε ζήτηση όσο και σε τιμές ποσοστό άνω του 30%. Ο Covid-19 λοιπόν άλλαξε για φέτος τουλάχιστον τον χάρτη της κτηματαγοράς, με γεωγραφική μετατόπιση της ζήτησης και φυσικό αποτέλεσμα διαφοροποίηση στις τιμές», σημειώνει ο κ. Ποταμιάνος.
Ιωάννης Ρεβύθης: Μετατράπηκε σε άνθρακα ο θησαυρός του Airbnb
Στο ισχυρό πλήγμα που υπέστησαν οι βραχυχρόνιες μισθώσεις και στη μείωση του τζίρου των τουριστικών επιχειρήσεων στάθηκε, από την πλευρά του, ο πρώην Πρόεδρος Μεσιτών Ελλάδος, κ. Ιωάννης Ρεβύθης. «Διανύουμε μια εποχή δύσκολη για την τουριστική αγορά και τις βραχυχρόνιες μισθώσεις λόγω της πρωτόγνωρης πανδημίας, σε αντίθεση με τις προηγούμενες χρονιές, όπου τα ελληνικά νησιά αλλά και η Αθήνα «έσφυζαν» από τουρίστες.
Τα πρωτόκολλα ασφαλείας για τους τουρίστες, τις αεροπορικές εταιρείες, τα ξενοδοχεία, τις ενοικιαζόμενες βίλες κ.ο.κ. είναι αρκετά αυστηρά και υπολογίζεται ότι θα επιφέρουν μία μείωση του τζίρου των επιχειρήσεων στην τουριστική αγορά άνω του 70%-75%. Για το λόγο αυτό, πολλά ξενοδοχεία δε θα λειτουργήσουν, με τα λειτουργικά έξοδα να είναι αρκετά υψηλά.
Οι τιμές των εν λειτουργία ξενοδοχείων για φέτος είναι πολύ λογικές, ενώ οι τιμές ενοικίασης των κατοικιών, αλλά και των βιλών σε όλες τις περιοχές της χώρας μας, σημειώνουν καθοδική τροχιά. Άλλωστε, τι τζίρος να πραγματοποιηθεί μέσα σε 2-3 μήνες;» αναφέρει ο κ. Ρεβύθης, μιλώντας στο Reporter Magazine.
Ιωάννης Ρεβύθης, Μέλος ΔΣ Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος, π. Πρόεδρος Ομοσπονδίας Μεσιτών Ελλάδος
Βίλες υψηλών προδιαγραφών για τους ξένους επισκέπτες
«Παρόλα αυτά», όπως επισημαίνει ο κ. Ρεβύθης, «πολλοί είναι αυτοί που αισιοδοξούν και έχουν πραγματοποιήσει κρατήσεις, με τους Αθηναίους να προτιμούν τα νησιά κοντά στην Αττική, τους Θεσσαλονικείς να καταφεύγουν στην Χαλκιδική και βέβαια τα νησιά του Ιονίου και των Κυκλάδων θα προτιμηθούν από ξένους και ιδιαίτερα από Ευρωπαίους, ενώ οι επισκέπτες από την Αυστραλία, την Αμερική και την Ασία -που θα έχουν περισσότερους περιορισμούς- προβλέπεται να προτιμήσουν βίλες υψηλών προδιαγραφών».
Όσον αφορά τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, ο κ. Ρεβύθης τονίζει ότι έχει σημειωθεί μεγάλο πλήγμα και αυτό γιατί παρατηρείται πτώση από 95% έως και 99%, αποδεικνύοντας ότι ο θησαυρός αυτός στις μέρες της πανδημίας μετατράπηκε σε άνθρακα, με τους μικροϊδιοκτήτες να μην πιστεύουν στα μάτια τους και με την μόδα των βραχυχρόνιων μισθώσεων, με τις ιστοσελίδες Airbnb και τις λοιπές εταιρείες, να «ξεφουσκώνει» απότομα.
«Τον προσεχή Οκτώβριο λοιπόν, θα καταγράψουμε την ζημία που υπέστη η τουριστική αγορά την καλοκαιρινή σεζόν του 2020, ευελπιστώντας να βρεθεί γρήγορα το εμβόλιο και το φάρμακο για τον ιό, ώστε το 2021 να είναι η αρχή μιας καινούργιας επιχειρηματικής ανάπτυξης στον τουρισμό που σημείωνε ανοδική πορεία έως σήμερα», καταλήγει ο κ. Ρεβύθης.