Έτσι έως τις 5 Οκτωβρίου 2020 όσοι από τους εκτιμητές έχουν κλείσει τις εισηγήσεις τους στην σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα, μπορούν να διορθώσουν τυχόν σφάλματα στην τεχνική έκθεση, όπως την υπογραφή και σφραγίδα με καταχωρημένο τον αριθμό πιστοποίησης, προκειμένου το περιεχόμενο της τεχνικής έκθεσης να είναι συμβατό με τα δεδομένα που καταχωρήθηκαν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα. Ωστόσο οι ήδη υποβληθείσες, ως οριστικές, εισηγήσεις για την Τιμή Ζώνης και την αξία οικοπέδου, δεν δύνανται να τροποποιηθούν.
Το επόμενο βήμα θα είναι, έως τέλος του έτους και με βάση τις εισηγήσεις, να πάρει τις αποφάσεις του το Υπουργείο Οικονομικών.
Ο κεντρικός στόχος για το Υπ. Οικονομικών είναι η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών μέσα από το όλο πρόγραμμα αναθεώρησης των νέων αντικειμενικών αξιών.
Σημειώνεται ότι η προσπάθεια έχει εγγενείς δυσκολίες, καθώς υπάρχει κυβερνητική δέσμευση για περαιτέρω μείωση του ΕΝΦΙΑ (στόχος είναι να γίνει μείωση κατά τουλάχιστον 8%). Επίσης το έστω και προσωρινό «πάγωμα» της αγοράς λόγω πανδημίας δημιουργεί άλλο ένα πρόσκομμα στην προσπάθεια των εκτιμητών να βάλουν σε τάξη τις τιμές ζώνης.
Επίσης το νέο νομοσχέδιο για την εκτός σχεδίου δόμηση, που αναμένεται να βγάλει εκτός αγοράς ένα μεγάλο ποσοστό ακινήτων και να φέρει τα πάνω κάτω στην αγορά γης σε όσα τεμάχια είναι εκτός σχεδίου οδηγώντας σε μεγάλη ανακατανομή (συγκέντρωση) ιδιοκτησιών είναι μια επιπλέον «ενδιαφέρουσα» παράμετρος, που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη.
Σημειώνεται ότι με βάση τα όσα έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής, στο προταθέν σχέδιο νόμου καταργούνται οι παρεκκλίσεις για τα εκτός σχεδίου, ενώ μειώνεται έστω και σε μικρό βαθμό η δυνατότητα κάλυψης σε άρτια οικόπεδα. Ειδικά, δε, η προτεινόμενη ρύθμιση ότι θεωρούνται άρτια και οικοδομήσιμα τα γήπεδα, με ελάχιστο εμβαδόν 4.000 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.), πρόσωπο σε εθνική, επαρχιακή, δημοτική οδό κατηγορίας Α (παρέχει δικαίωμα προσώπου για τη δόμηση σε παρόδια γήπεδα) ή σε κοινόχρηστο χώρο τουλάχιστον 45 μέτρων και ελάχιστο βάθος 50 μέτρα εκτιμάται ότι «καίει» πολλές περιουσίες στα νησιά (αναφέρεται ότι το 80% των σημερινών οικοπέδων με αρτιότητα, τη χάνει και άρα εκμηδενίζεται η αξία τους).
Κι αυτό όταν το Υπ. Οικονομικών ποντάρει στην ενσωμάτωση περίπου 3.000 περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού κυρίως σε νησιωτικές ζώνες για παραπάνω έσοδα, που θα δημιουργήσουν το δημοσιονομικό χώρο για μειώσεις φόρων. Εκτιμάται ότι στο υπουργείο Οικονομικών με τα προ πανδημίας δεδομένα αναμένει πρόσθετα έσοδα ως και 500 εκατ. ευρώ από την ενσωμάτωση νέων περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού.
Βέβαια σε δυο χρόνια οπότε και θα έχουν περάσει τα μεταβατικά διαστήματα αλλά και θα έχει ξεκινήσει δυνητικά η εφαρμογή του νέου νόμου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ο ήδη αποφασισμένος επανακαθορισμός των τιμών ζώνης και να δρομολογείται ένας νέος. Επίσης θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο κύριος όγκος φόρων επιβάλλεται στα εντός σχεδίου οικήματα και όχι στα μη δομημένα οικόπεδα και μάλιστα εκτός σχεδίου. Ωστόσο η εν λόγω αλλαγή είναι δομική και αναμένεται να φέρει τα πάνω κάτω στην αγορά.
Προς ώρας πάντως φαίνεται ότι η αναπροσαρμογή των Τιμών Ζώνης σε 16 περιοχές, μετά τις αποφάσεις του ΣτΕ, δείχνει το δρόμο για το πώς θα κινηθούν οι επανεκτιμήσεις. Ωστόσο η απόφαση του ΣτΕ που φέρει μειώσεις σε «πλούσιες» περιοχές, ήδη παράγει «εύφλεκτη ύλη» για πολιτική αντιπαράθεση. Αν μάλιστα συνδυαστεί με το «μόνιμο» πονοκέφαλο των αυξήσεων των τιμών ζώνης σε περιοχές με λαϊκή κατοικία ή με μέσα εισοδήματα ( π.χ. ζώνες πέριξ των νέων σταθμών μετρό) πολλαπλασιάζει τους κινδύνους πολιτικού κόστους. Σημειώνεται ότι η προηγούμενη κυβέρνηση είχε «φρενάρει» τις αναθεωρήσεις ή είχε προχωρήσει σε περιορισμένες για το φόβο του πολιτικού κόστους.
Βέβαια αποφάσεις της ακυρώθηκαν από το ΣτΕ στις «πλούσιες» περιοχές λόγω ανεπαρκούς αιτιολόγησης, ενώ βέβαια καταδείχθηκε ότι οι εκτιμήσεις ήταν πρόχειρες. Γι΄ αυτό σύμφωνα με πληροφορίες στην προσπάθεια για νέα επανεκτίμηση των Τιμών Ζώνης σε όλη την Επικράτεια θα υιοθετηθεί μια αυστηρή μεθοδολογία με διαδοχικούς ελέγχους από ειδικές επιτροπές.
Στόχος πάντως, έστω και φιλόδοξος, καθώς και οι θεσμοί πιέζουν, είναι ο νέος χάρτης των αντικειμενικών αξιών να ολοκληρωθεί (αρχική επεξεργασία και δευτερογενής έλεγχος και προσαρμογές από το Υπ. Οικονομικών) μέχρι το καλοκαίρι του νέου έτους και ο ΕΝΦΙΑ του 2021 να υπολογιστεί με βάση τα νέα δεδομένα, που θα βασίζονται σε αυτοψίες, σε συγκριτικές μελέτες κτλ και στη συνέχεια να μπει η ρότα με βάση τις νέες ψηφιακές πλατφόρμες (κτηματολόγιο, άδειες κτλ) για την διαρκή επικαιροποίηση μέσω ψηφιακών διαδικασιών.
Γιώργος Αλεξάκης
