«Με ενδιαφέρον αναμένουμε να δούμε αφενός τα νέα μοντέλα εργασίας που θα επικρατήσουν μετά την πανδημία και αφετέρου το αποτύπωμα που η τελευταία θα αφήσει στην οικονομία της χώρας, και κατά πόσο αυτά θα επηρεάσουν την εξέλιξη των τιμών αλλά και της γενικότερης ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης των επαγγελματικών ακινήτων πανελλαδικά» ανέφερε ο CEO του Spitogatos, Δημήτρης Μελαχροινός με αφορμή έρευνα που πραγματοποίησε τον Δεκέμβριο η ιστοσελίδα αγγελιών ακινήτων Spitogatos.

Η τηλε - εργασία, η «κυκλική-εναλλάξ» προσέλευση των υπαλλήλων, αλλά και η αναδιάρθρωση των τραπεζών που ήταν από τους μεγαλύτερους ενοικιαστές ακινήτων και πλέον καταφεύγουν σε ψηφιακές λύσεις (fintech) αλλά και σε συρρίκνωση του φυσικού δικτύου τους με μεγάλες εθελούσιες εξόδους εργαζομένων είναι καταλύτης των εξελίξεων. Επίσης η εκτεταμένη ανάπτυξη των δικτύων υπερυψηλών ταχυτήτων και η χρήση εφαρμογών όπως webex, zoom, κτλ για τηλεδιασκέψεις και επιχειρηματικές συναντήσεις αλλάζουν και την ενδεχόμενη χωροθεσία των βάσεων των επιχειρήσεων. Π.χ. μια πιο οικονομική επιλογή σε κτήρια εκτός κέντρου για τη στέγαση πλέον δεν είναι απαγορευτική καθώς δεν απαιτείται η διασφάλιση εύκοης προσβασιμότητας για όλους.

Ένας άλλος παράγων που ευνοεί κάποια κτήρια είναι η  ανάγκη για διατήρηση απόστασης μεταξύ των εργαζομένων. Ουσιαστικά η απομάκρυνση των γραφείων οδηγεί σε χώρους με χωρίσματα και όχι ανοικτού πεδίου ώστε να μην είναι ο καθένας το ένα δίπλα στο άλλο.

Να σημειωθεί ότι όπως καταγράφηκε από τους ομιλητές στο 4ο Διεθνές Φόρουμ Φιλοξενίας του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος το Νοέμβριο πολλά μεγάλα ξενοδοχεία εκχωρούν δωμάτιά τους για χώρους γραφείων ως «γραμμή οικονομικής άμυνας» λόγω και της ζήτησης που υπάρχει για απομονωμένους χώρους δουλειάς.

Επίσης η ανάπτυξη των ηλεκτρονικών καναλιών πωλήσεων έχει φέρει σε πρώτη γραμμή την ανάγκη για αποθήκες. Έτσι είναι προφανές ότι οι τιμές σε αυτούς τους χώρους θα πιεστούν προς τα πάνω, καθώς το ηλεκτρονικό εμπόριο ήλθε για να μείνει.

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την έρευνα της εταιρίας Spitogatos αυξήσεις καταγράφονται ως επί το πλείστον στις ζητούμενες τιμές επαγγελματικών ακινήτων προς πώληση και ενοικίαση σύμφωνα με την έρευνα. Πιο συγκεκριμένα, σημαντικές αυξήσεις στις τιμές πώλησης και ενοικίασης επαγγελματικών χώρων παρατηρούνται το τελευταίο τρίμηνο του 2020 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο της προηγούμενης χρονιάς.

 «Παρά την άνθιση του μοντέλου της τηλε-εργασίας ή της εργασίας με κυλιόμενο ωράριο, διαπιστώνουμε πως οι ζητούμενες τιμές πώλησης επαγγελματικών χώρων όχι μόνο δεν παρουσίασαν πτώση κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2020, αντιθέτως στις περισσότερες περιοχές όπου πραγματοποιήθηκε η έρευνα, σημειώθηκε αύξηση και μάλιστα σημαντική, πράγμα που αντικατοπτρίζεται και στη συνολική εικόνα ετήσιας μεταβολής των τιμών» τόνισε ο κ. Μελαχροινός.

Σε βασικές περιοχές της χώρας (Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Λάρισα και Πάτρα) οι ζητούμενες τιμές ενοικίασης γραφείων παρουσιάζουν αύξηση το τελευταίο τρίμηνο του 2020, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019, με τη σημαντικότερη μεταβολή να παρατηρείται στα νότια προάστια της Αθήνας (+9,5%) και στη Θεσσαλονίκη (+8,4%). Επί του παρόντος, η υψηλότερη ζητούμενη μέση τιμή ενοικίασης ανά τετραγωνικό καταγράφεται στα βόρεια προάστια της Αθήνας (10,9€) και το κέντρο (10€) και η χαμηλότερη στη Λάρισα (5,5€). Ανάλογη αύξηση παρατηρείται και στις τιμές πώλησης γραφείων, με την υψηλότερη μέση τιμή ανά τετραγωνικό στα νότια προάστια της Αθήνας να κυμαίνεται στα 2.030,8€ (+6,3% σε σχέση με το 2019) και στα βόρεια προάστια της Αθήνας στα 2.007,3€ (+11,9%). Εξαίρεση αποτελεί μόνο η Λάρισα, όπου οι τιμές πώλησης γραφείων παρουσιάζουν πτώση 4,0%. Η χαμηλότερη ζητούμενη μέση τιμή πώλησης ανά τετραγωνικό καταγράφεται στην Πάτρα στα 882,9€ (+11,1% σε σχέση με το 2019).

Όσον αφορά τα καταστήματα, σημαντικές αυξήσεις παρατηρούνται τόσο στις ζητούμενες τιμές ενοικίασης όσο και στις τιμές πώλησης σε όλες τις περιοχές της έρευνας, με τις μεγαλύτερες μεταβολές να παρατηρούνται στις τιμές πώλησης καταστημάτων στα ανατολικά προάστια της Αθήνας (+16,3%), το Ηράκλειο Κρήτης (+14,9%) και τον Πειραιά (+14,7%). Τα βόρεια προάστια της Αθήνας κατέχουν κι εδώ την πρωτιά στην κατάταξη ζητούμενων τιμών πώλησης ανά τετραγωνικό (2.542,3€), με την Πάτρα να παρουσιάζει την χαμηλότερη τιμή (986,5€). Όσο για τις ενοικιάσεις καταστημάτων, αξιοσημείωτη είναι η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης ανά τετραγωνικό στα βόρεια προάστια της Αθήνας η οποία έχει εκτοξευθεί στα 16,1€ (+5,1%) και στο κέντρο, στα 13,5% (+8,6%). Η μεγαλύτερη αύξηση στις ζητούμενες τιμές ενοικίασης καταστημάτων σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2019, παρατηρείται στον Πειραιά (11,5%).

Διαφορετική εικόνα παρουσιάζουν οι τιμές αποθηκών προς πώληση για επαγγελματική χρήση, καθώς αφενός σε όλη την Αθήνα παρατηρείται πτώση-μέχρι και της τάξεως του 12,6% στο ανατολικά προάστια- και αφετέρου στις υπόλοιπες περιοχές στις οποίες πραγματοποιήθηκε η έρευνα του Spitogatos σημειώνεται αύξηση που αγγίζει μάλιστα το 15,2% στη Θεσσαλονίκη και το 10% στην Πάτρα. Όσο για τις ζητούμενες τιμές ενοικίασης αποθηκών, εκεί σημειώνονται ως επί το πλείστον μικρές αυξήσεις, με τη μεγαλύτερη να παρατηρείται στη Θεσσαλονίκη (10,3%) και τα βόρεια προάστια της Αθήνας (9,6%).

Τα στοιχεία αφορούν τις τιμές προσφοράς που αναγράφονται στις δημοσιευμένες αγγελίες του Spitogatos.

Σε όλη την επικράτεια, οι ζητούμενες τιμές ενοικίασης είχαν μικρή πτώση της τάξης του -1% στα γραφεία και -9% στα καταστήματα, ενώ ανέβηκαν κατά 23% στις αποθήκες σε σχέση με πέρυσι. Οι ζητούμενες τιμές πώλησης σημείωσαν αύξηση και στις τρεις κατηγορίες επαγγελματικών ακινήτων, πιο συγκεκριμένα +6% στα γραφεία, +11% στα καταστήματα και +33% στις αποθήκες.

Γιώργος Αλεξάκης