Ο πρόεδρος των μεσιτών Αθήνας-Αττικής αποδίδει τη σημαντική μείωση που έχει παρατηρηθεί στα ακίνητα επαγγελματικής στέγασης αποκλειστικά στις τωρινές δύσκολες επαγγελματικές - οικονομικές συνθήκες, κατά τις οποίες η ζήτηση είναι ουσιαστικά μηδαμινή, πόσο μάλλον για μία τέτοια αγορά, όπου απαιτούνται υψηλά κεφάλαια. Στο σημείο αυτό, ο κ. Ρεβύθης έσπευσε να διευκρινίσει ότι η απόφαση του Δημοσίου να επαναδιαπραγματευθεί και να ελαττώσει τα μισθώματα των γραφειακών χώρων δεν αποτελεί βασικό παράγοντα της πτώσης των τιμών των επαγγλματικών ακινήτων, καθώς δεν αφορούσε ένα μέτρο, το οποίο έπρεπε ανγκαστικά να γενικευθεί στην αγορά. Όπως ανέφερε πάντως ο ίδιος, η υποχώρηση στς τιμές των γραφειακών χώρων αφορά όλη την επικράτεια, χωρίς να παρουσιάζει σημαντικές μεταβολές από περιοχή σε περιοχή.
Στο μεταξύ, έκθεση της Southeast Real Estate, η οποία διαπραγματεύεται το εν λόγω ζήτημα κυρίως όμως ως προς την κίνηση των τιμών στα εμπορικά ακίνητα τη χρονιά που μας πέρασε, κάνει λόγο για "κατρακύλα", αναφέροντας το εντυπωσιακό ποσοστό της τάξεως του 10%-20%, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως για τα ακίνητα χαμηλότερης ποιότητας ξεπερνούσε ακόμα και το 20%. Ενώ στην ίδια έκθεση επισημαίνεται ότι η πτωτική πορεία στον εν λόγω κλάδο θα εξακολουθήσει να υφίστανται και το 2011.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα που πρόεκυψαν από τα αποτελέσματα της εν λόγω έρευνας, η ισχυρά αποδυναμωμένη αγορά γραφείων οδήγησε και στην περαίτερω αδράνεια των επενδυτών, ενώ ταυτόχρονα η κατασκευή πολλών νέων έργων είτε διακόπηκε είτε αναβλήθηκε, έως ότου βελτιωθούν οι οικονομικές συνθήκες.Αντίστοιχα μειωμένη ήταν και η δραστηριότητα στις ενοικιάσεις, που αφορούσε περισσότερο μετακομίσεις σε μικρότερα γραφεία ή δευτερεύουσες -και ως εκ τούτου φθηνότερες- τοποθεσίες, ενώ στην ημερησία διάταξη βρέθηκαν και οι διαπραγματεύσεις για την αναπροσαρμογή των συμβολαίων, με απώτερο στόχο τη μείωση των ενοικίων.
Ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια του 2010 "απογειώθηκε" και το ποσοστό των κενών χώρων στην Αθήνα, το οποίο σήμερα κυμαίνεται σε 15% με 20%. Παρ' όλα αυτά, το μεγαλύτερο ποσοστό των κενών χώρων αφορά παλαιά μη ανακαινισμένα κτίρια, που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις σύγχρονων γραφειακών χώρων.
«Τα μισθώματα γραφειακών χώρων πρώτης κατηγορίας (prime) στο επιχειρηματικό κέντρο της Αθήνας (CBD) και ειδικότερα κατά μήκος της λεωφ. Βασ. Σοφίας και της οδού Πανεπιστημίου κυμάνθηκαν στο τέλος του 2010 από 18 έως 24 ευρώ ανά τ. μ. σε μηνιαία βάση. Κατά μήκος της λεωφ. Κηφισίας τα μηνιαία ενοίκια κυμάνθηκαν μεταξύ 15 και 19 ευρώ ανά τ. μ., στη λεωφ. Συγγρού από 15 έως 17 ευρώ ανά τ. μ., ενώ περαιτέρω πτωτικές τάσεις αναμένονται κατά τη διάρκεια του 2011», αναφέρει η έκθεση.
Όπως εκτιμά η Southeast Real Estate, το 2011 η πορεία των εμπορικών ακινήτων αναμένεται να επιβραδυνθεί ακόμα περισσότερο, γεγονός που "συμπαρασύρει" στην πτώση τόσο την οικονομική όσο και την επενδυτική δραστηριότητα, ασκώντας πτωτικές πιέσεις στις τιμές των μισθωμάτων και ανοδικές πιέσεις στα επίπεδα των αποδόσεων.
Σταυρούλα Μαλαίνου