Τι ισχύει σήμερα

Σήμερα, με βάση τις ισχύουσες διατάξεις, που διέπουν το φορολογικό καθεστώς των κληρονομιών- δωρεών:

• Εάν κάποιος κάνει δήλωση εντός 3ετίας από τη γένεση της φορολογικής υποχρέωσης (θάνατος κληρονομούμενου), τότε ο αναλογών φόρος υπολογίζεται με βάση την αξία του ακινήτου και τη κλίμακα που ίσχυε το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης ήτοι εν προκειμένω την ημερομηνία θανάτου.

• Εάν η δήλωση γίνει, όμως, μετά τη παρέλευση 3ετίας, τότε ο αναλογών φόρος θα υπολογιστεί με βάση τη αξία του ακινήτου και τη κλίμακα που ισχύει κατά τον χρόνο υποβολής της δήλωσης.

Με βάση τα παραπάνω, μετά την εντυπωσιακή αύξηση του αφορολογήτου για κληρονομιές και δωρεές που απορρόφησε τις αυξήσεις των αντικειμενικών αξιών, κερδισμένοι είναι όσοι άφησαν να παρέλθει η 3ετία από τη γένεση της φορολογικής υποχρέωσης, αφού ο φόρος που θα πληρώσουν εάν υποβάλλουν σήμερα τη σχετική δήλωση είναι πολύ μικρότερος.

Τι αλλάζει

Αυτό το ευνοϊκό καθεστώς αλλάζει. Το υπουργείο Οικονομικών έχει έτοιμη διάταξη με την οποία ο φόρος θα υπολογίζεται με βάση τον χρόνο του θανάτου του κληρονομούμενου δηλαδή με πολύ χαμηλότερο αφορολόγητο, που συνεπάγεται υψηλότερους φόρους.

Το «κλειδί» δηλαδή το κίνητρο για τους ενδιαφερόμενους, είναι ότι στη συγκεκριμένη διάταξη θα μένει ανοικτό ένα χρονικό παράθυρο 6 μηνών προκειμένου να αξιοποιήσουν τις ισχύουσες διατάξεις για να υποβάλλουν τις σχετικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, καταβάλλοντας πολύ λιγότερους φόρους.

Παράδειγμα

Ας εξετάσουμε την περίπτωση κληρονόμου με ακίνητο 100 τ.μ., το οποίου η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε το 2001. Εάν ο κληρονόμος υπέβαλε τη σχετική δήλωση εντός 3ετίας τότε ο φόρος του θα υπολογιζόταν με βάση τη κλίμακα που ίσχυε το 2001 (αφορολόγητο 20.000 ευρώ, συντελεστής 5% για τα επόμενα 33.000 ευρώ, συντελεστής 15% για τα επόμενα 159.000 ευρώ, συντελεστής 25% για το υπερβάλλον) και την αντικειμενική αξία που ίσχυε τότε (π.χ. 450 ευρώ/τ.μ.).

• Με βάση τα παραπάνω, λοιπόν, ο ενδιαφερόμενος θα έπρεπε να καταβάλει φόρο ύψους 1.250 ευρώ.

Εάν ο ίδιος κληρονόμος υποβάλλει, όμως, τη σχετική δήλωση φόρου κληρονομιάς το 2006, τότε θα βγει κερδισμένος ακόμα κι αν η αντικειμενική αξία του ακινήτου αυξήθηκε κατά 60%, αφού η αναπροσαρμογή του αφορολογήτου στα 80.000 ευρώ, τον αφήνει στο απυρόβλητο, με αποτέλεσμα να μην πληρώνει καν φόρο!

Αυτή η ευνοϊκή συγκυρία για χιλιάδες κληρονόμους, που δεν έχουν υποβάλλει ακόμα δήλωση φόρου κληρονομιάς, δεν θα διατηρηθεί, όμως, για πολύ ακόμα, αφού το υπουργείο Οικονομικών θα περιλάβει διάταξη στο υπό κατάρτιση νομοσχέδιο, με βάση την οποία «σε κάθε περίπτωση υποβολής φόρου κληρονομιών και δωρεών, για την επιβολή των αναλογούντων φόρων θα λαμβάνονται υπόψη οι φορολογικές κλίμακες και αξίες του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης και όχι του χρόνου υποβολής της δήλωσης», κάτι που σημαίνει πολύ απλά ότι όσοι έχουν υποχρέωση από κληρονομιά πριν το 2006 και δεν αξιοποιήσουν το χρονικό «παράθυρο» που θα αφήνει ανοικτό η προωθούμενη διάταξη, θα χρειαστεί να βάλουν πιο βαθιά το χέρι στη τσέπη για να κλείσουν τις υποθέσεις τους….