Πλέον όλες οι εισφορές για ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες και αγρότες θα μπαίνουν σε έναν κουμπαρά, αυτόν του ΕΦΚΑ, ενώ και οι συντάξεις θα καταβάλλονται, όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία εκδόσεων των σχετικών ΚΥΑ και Εγκυκλίων, από τον ενιαίο φορέα.

Η μεταρρύθμιση αυτή που μαζί με την ίδρυση του ΕΟΠΥ, φέρνει ένα νέο σκηνικό στην καθημερινότητα. Μπορεί να είναι το όχημα για δραστική περικοπή των κοινωνικοασφαλιστικών δικαιωμάτων ωστόσο φέρνει οικονομίες κλίμακας και εφόσον λειτουργήσει σωστά διοικητικές διευκολύνσεις σε περιπτώσεις πολλαπλής απασχόλησης ή παράλληλης εργασίας. Βέβαια, λόγω δημοσιονομικού βάρους και αμαρτιών του παρελθόντος οδηγεί σε εξοντωτικές επιβαρύνσεις στα μεσαία και υψηλά εισοδήματα και σε νέο ψαλίδι σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, εφάπαξ, μερίσματα και ΕΚΑΣ.

Μέχρι πάντως τα μέσα Ιανουαρίου το υπουργείο Εργασίας θα εκδώσει απίστευτο αριθμό εγκυκλίων που έχουν καθυστερήσει για να τεθεί πλήρως σε εφαρμογή ο νόμος Κατρούγκαλου. Έτσι με βάση τα νέα δεδομένα:

• Μειωμένους θα δουν τους μισθούς τους οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο με τις περικοπές να ξεκινούν από τα 2 ευρώ και να φτάνουν ακόμα και τα 83 ευρώ λόγω των αλλαγών στον υπολογισμό των εισφορών κύριας σύνταξης από την 1/1/2017.Οι μειώσεις αυτές προκύπτουν από τις αλλαγές στον υπολογισμό των εισφορών κύριας σύνταξης από την 1η Ιανουαρίου 2017. Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο», είναι έτοιμη η νέα εγκύκλιος με την οποία θα επιβάλλεται η εισφορά 6,67%, στο σύνολο των αποδοχών που λαμβάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι με το νέο μισθολόγιο.
• Οι ελεύθεροι επαγγελματίες του ΟΑΕΕ και οι επιστήμονες ασφαλισμένοι στο ΕΤΑΑ καλούνται να καταβάλουν εισφορά για κύρια σύνταξη 20% επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός τους. Επίσης θα πληρώσουν 6,95% για υγειονομική περίθαλψη και όπου προβλέπεται 7% για επικούρηση και 4% για εφάπαξ. Ακόμα κι αν δηλωθεί μηδενικό εισόδημα, για τον υπολογισμό των εισφορών λαμβάνεται υπόψη ως κατώτατο εισόδημα το ποσό των 4.923,07 ευρώ, ενώ ανώτατο εισόδημα, πάνω από το οποίο δεν μπορούν να υπάρξουν επιβαρύνσεις, είναι τα 70.329,6 ευρώ. Δηλαδή η κατώτατη καταβλητέα εισφορά για σύνταξη θα είναι 117 ευρώ.
• Η τελική απόφαση για το ποια θα είναι βάση του υπολογισμού των εισφορών για το 2017 ξεκαθαρίσει αυτές τις ημέρες. Σύμφωνα με πληροφορίες, για τον υπολογισμό των εισφορών του 2017, που θα χαρακτηριστεί μεταβατική χρονιά, θα ληφθεί υπόψη το καθαρό φορολογητέο εισόδημα του 2015. Συγκεκριμένα, για τους πρώτους έξι μήνες του 2017 οι εισφορές θα υπολογιστούν με βάση το εισόδημα των ασφαλισμένων το 2015, ενώ για το δεύτερο εξάμηνο του 2017 τα εισοδήματα του 2016, εφόσον βέβαια έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση των δηλώσεων εισοδήματος για το συγκεκριμένο έτος. Αν προκύψουν διαφορές, τα ποσά δεν θα επιστρέφονται, αλλά θα συμψηφίζονται.
• Με το νέο σύστημα όσοι δεν πληρώσουν τα χρέη του κινδυνεύουν να χάσουν ασφαλιστικά δικαιώματα και ίσως φτάσουν να μείνουν και χωρίς σύνταξη, εφόσον οι οφειλές τους από παλιές και νέες εισφορές ξεπερνούν τις 20.000 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις 15.000 ευρώ για τους αυτοαπασχολούμενους.
• Η καταβολή με το νέο σύστημα των εισφορών θα γίνεται μηνιαίως και να είναι καταβλητέα μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα. Αυτό σημαίνει πως οι πρώτες εισφορές επί του εισοδήματος θα πρέπει να πληρωθούν στα τέλη Φλεβάρη. Εξετάζεται αρχικά οι πληρωμές να γίνονται με ειδοποιητήρια, με στόχο εντός του 2017 να ολοκληρωθεί το ηλεκτρονικό σύστημα.
• Αξίζει να σημειωθεί ότι ελεύθεροι επαγγελματίες με φορολογητέο εισόδημα 12.000 ευρώ και κάτω ωφελούνται ενώ ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ με δραστηριότητα κάτω από 15 χρόνια έχουν ωφέλεια αν δηλώνουν μέχρι 15.000 ευρώ. Επίσης όσοι ασφαλίζονται σήμερα στον ΟΑΕΕ σε υψηλές ασφαλιστικές κατηγορίες και έχουν δραστηριότητα πάνω από 15 χρόνια. Αυτοί ωφελούνται αν δηλώνουν εισόδημα μέχρι 25.000 ευρώ.
• Για τους δικηγόρους, γιατρούς και μηχανικούς ασφαλισμένους στο ΕΤΑΑ το νέο σύστημα υπολογισμού των εισφορών ξεκινά από 1/1/2017 αλλά την πρώτη τετραετία (2017-2020) προβλέπεται μεταβατική περίοδος εκπτώσεων από 5% (εισοδήματα 57.000-58.000) μέχρι και 50% (εισοδήματα 7.033-13.000). Η κλίμακα της έκπτωσης μειώνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα για κάθε 1.000 ευρώ εισοδήματος (δηλαδή 49% για 13.000-14.000, ακολούθως 48% για 14.000-15.000 κ.ο.κ.). Όταν παρέλθει η περίοδος των εκπτώσεων, δηλαδή από το 2021, η επιβάρυνση γίνεται αισθητή από τα εισοδήματα ύψους 13.000 ευρώ ετησίως.
• Οι νέοι επιστήμονες κατά την πρώτη πενταετία της σταδιοδρομίας τους θα έχουν διπλή διευκόλυνση από την πολιτεία. Θα πληρώνουν για κύρια σύνταξη 14% τα πρώτα δύο χρόνια ασφάλισης και 17% τα επόμενα τρία, με ευνοϊκό πλαφόν ελάχιστου εισοδήματος στα 410 ευρώ τον μήνα (δηλαδή 57,4 μηνιαίως τα πρώτα δύο χρόνια και 69,7 τα επόμενα τρία). Το ποσό που υπολείπεται του 20% αποτελεί «ασφαλιστική οφειλή» και πρέπει να εξοφληθεί έως το έτος συνταξιοδότησης (1/5 κατ’ έτος κάθε φορά που το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα υπερβαίνει τα 18.000 ευρώ).
• Πλέον οι εργαζόμενοι με μπλοκάκια αναγκαστικά θα πληρώνουν για όλο το καθαρό τους εισόδημα και δε θα απαλλάσσονται λόγω μισθωτής απασχόλησης όπως συνέβαινε μέχρι σήμερα. Δηλαδή ως μισθωτοί έχουν 16% ασφαλιστικές εισφορές επί των αποδοχών, ενώ με το μπλοκάκι θα πληρώνουν και 26,95% επί της αμοιβής τους. Όσοι αμείβονται μόνο με δελτίο παροχής και απασχολούνται σε έως και δύο εργοδότες, ο νόμος ορίζει ότι θα ασφαλίζονται ως μισθωτοί, δηλαδή το 13,67% θα το πληρώνει ο εργοδότης. Ωστόσο, οι ειδικοί εκτιμούν ότι λόγω των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά εργασίας, τελικά, το κόστος θα κληθεί να το καλύψει εξ ολοκλήρου ο ασφαλισμένος.
• Για τους τραπεζοϋπαλλήλους των ειδικών ταμείων και τους εργαζομένους στις ΔΕΚΟ μειώνονται σταδιακά οι εισφορές κι έτσι αυξάνονται οριακά οι καθαρές αποδοχές.
• Οι αγρότες του ΟΓΑ οφείλουν να έχουν πληρώσει έως τις 31 Δεκεμβρίου τις νέες εισφορές του πρώτου εξαμήνου του 2016, φουσκωμένες από 8,5% έως 15% σε σχέση με τις εισφορές του δεύτερου εξαμήνου του 2015. Η αύξηση είναι 70 ευρώ για όσους ανήκουν στις ασφαλιστικές κατηγορίες 1-5, ενώ φτάνει τα 82 στην 6η κατηγορία και τα 94 ευρώ στην 7η. Από το 2017 η εισφορά συνδέεται με το εισόδημα και αυξάνεται σταδιακά μέχρι το 2022. Ειδικότερα, το 2017 οι αγρότες θα πληρώσουν το 14% του εισοδήματός τους για εισφορά υπέρ σύνταξης. Η σωρευτική αύξηση από φέτος μέχρι και το 2022 αγγίζει το 39% για έναν αγρότη που ανήκει στην τρίτη ασφαλιστική κλάση και δηλώνει ετήσιο εισόδημα μέχρι 4.923 ευρώ (κατώτατη κατηγορία).
• Οι νέες συντάξεις που θα εκδοθούν με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου (δεν έχουν εκδοθεί ακόμα οι σχετικές εγκύκλιοι) εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένες από 10% έως 30% σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς. Δηλαδή θα αρχίζουν από 400 ευρώ και θα πιάνουν ταβάνι στα 1.200 ευρώ. Όσοι συνταξιοδοτηθούν εντός του 2017 με τη σύνταξή τους να υπολείπεται κατά 20% και πλέον από τον παλιό τρόπο, θα δικαιούνται το 1/3 της διαφοράς. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017 θα πρέπει να επανυπολογιστούν 2,6 εκατομμύρια κύριες συντάξεων για να προκύψει η προσωπική διαφορά - την οποία θέλει να καταργήσει το ΔΝΤ. Παράλληλα αναμένεται και επιπλέον μείωση των νέων συντάξεων έως 18% μετά την κατάργηση των οικογενειακών επιδομάτων που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου.
• Προβλέπεται στις 22/12 νέα μείωση στα κονδύλια για το ΕΚΑΣ ανέρχεται σε 430 εκατ. ευρώ (σωρευτικά 586,3 εκατ. τη διετία 2016-2017). Αυτό σημαίνει τα επιδόματα θα περικοπούν έως και 50%.
• Από 1/1/2017 εφαρμόζεται η νομοθεσία του ΕΦΚΑ και αυξάνεται το κόστος εξαγοράς των πλασματικών ετών. Ειδικά για τους δημοσίους υπαλλήλους το κόστος σχεδόν τριπλασιάζεται καθώς διευρύνεται η βάση υπολογισμού. Ετσι ένας δημόσιος υπάλληλος θα πρέπει να καταβάλλει 300 ευρώ για κάθε μήνα εξαγοράς αντί για 100 που ίσχυε με το προηγούμενο καθεστώς.
• Προβλέπονται περικοπές ύψους 500.000 ευρώ στα μερίσματα εντός του 2017, αφού φέτος αφαιρέθηκαν 207 εκατ. ευρώ. Οι συνταξιούχοι του δημοσίου κατά την πρώτη πληρωμή του 2017 που θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο θα δουν το μέρισμά τους στο ύψος που διαμορφώθηκε στις αρχές Ιουλίου.

Γ.Α.