Της Χαράς Κάνδηλα

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Reporter Magazine Ιουλίου.

Η τηλεργασία προϋπήρχε της πανδημίας του κορονοϊού τόσο στην Ελλάδα, κυρίως, όμως, στο εξωτερικό. Στη χώρα μας - όπως και σε πολλές άλλες χώρες - επιλέχθηκε ως ένα από τα μέτρα αντιμετώπισης και περιορισμού της διάδοσης του COVID-19.

Στην Ελλάδα, με την ΠΝΠ της 11.3.2020, ορίστηκε ότι «ο εργοδότης δύναται να καθορίζει ότι η εργασία, για μέρος ή για όλο το προσωπικό, θα πραγματοποιείται με το σύστημα της εξ αποστάσεως εργασίας» για όσο διάστημα διαρκούν τα έκτακτα μέτρα.

Η τηλεργασία εισήγαγε νέες συνιστώσες στον τρόπο που είχαμε συνηθίσει να εργαζόμαστε και το Reporter Magazine μέσα από μια έρευνα με δείγμα 50 ατόμων, ηλικίας 22 έως 42 ετών, επιχειρεί να διερευνήσει μερικές από αυτές. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 26,5% των συμμετεχόντων θεωρεί ότι η τηλεργασία διευκόλυνε την καθημερινότητά του και το 40,8% πιστεύει ότι αυξήθηκε η αποδοτικότητά του με το συγκεκριμένο μοντέλο εργασίας. Ωστόσο, σε ερώτηση για το ποιο μοντέλο εργασίας είναι πιο επιθυμητό (τηλεργασία ή μετάβαση στο γραφείο), κερδίζει έδαφος με μικρή διαφορά η επιστροφή στον εργασιακό χώρο.

Ας δούμε πιο αναλυτικά τα στοιχεία της έρευνας:

• Ξεκινώντας την έρευνα, το 92% των συμμετεχόντων γνώριζε τον όρο της τηλεργασίας και πριν από τον κορονοϊό, ενώ μόλις το 8% δεν είχε προηγούμενη γνώση.
• Κατά τη διάρκεια της καραντίνας, το 54% χρειάστηκε να εργαστεί σε καθεστώς τηλεργασίας, ενώ για το 46% δεν ήταν απαραίτητη αυτή η μορφή εργασίας.

Πώς επηρεάστηκαν τρόπος ζωής και απόδοση

• Για το αν η τηλεργασία διευκόλυνε την καθημερινότητα των συμμετεχόντων, το 26,5% υποστηρίζει πως «ναι», ενώ το 32,7% θεωρεί πως «ούτε ναι, ούτε όχι». Σημειώνεται πως μόλις το 6,1% απάντησε αρνητικά.
• Στην ερώτηση για την αύξηση της αποδοτικότητας λόγω τηλεργασίας, η απάντηση «ούτε ναι, ούτε όχι» βρίσκεται πρώτη με ποσοστό 40,8%. Ακολουθεί η επιλογή «μάλλον ναι» με ποσοστό 30,6% και η επιλογή «ναι» με ποσοστό 16,3%.

Τεχνολογική γέφυρα ή χάσμα;

Για να εφαρμοστεί το μοντέλο της τηλεργασίας πρέπει να πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις, όπως τεχνολογική πρόσβαση και συγκεκριμένες δεξιότητες στο ανθρώπινο δυναμικό, ώστε να αξιοποιήσουν τα κατάλληλα εργαλεία και να συνεχιστεί με επιτυχία η εργασία από το σπίτι. Οι συμμετέχοντες στην πλειονότητά τους δεν συνάντησαν προβλήματα.

- Για το 69,7% δεν υπήρξαν προβλήματα στην τηλεργασία. Ωστόσο, το 23% αντιμετώπισε προβλήματα σύνδεσης στο ίντερνετ, ενώ για το 18,4% υπήρξαν προβλήματα συνεννόησης - επικοινωνίας. Ένα μικρότερο ποσοστό (4,6%) έκανε λόγο και για δυσκολία τήρησης του ωραρίου.

Η «μάχη» γραφείου και προσωπικού χώρου

Ανάμεσα στις επιλογές της τηλεργασίας και της επιστροφής στο γραφείο, ελαφρύ προβάδισμα έχει η προτίμηση για τον κλασικό εργασιακό χώρο.

- Το 44% προτιμά την επιστροφή στον χώρο εργασίας, ενώ το 38% δηλώνει ότι η τηλεργασία έχει πιο πολλά οφέλη.

Όσοι τάχθηκαν υπέρ της επιστροφής στον χώρο εργασίας ανέφεραν ως πλεονεκτήματα τα εξής:

• Αυστηρό εργασιακό πλαίσιο, συγκεκριμένο και σαφές ωράριο εργασίας
• Απαραίτητος ο διαχωρισμός του χώρου εργασίας από το χώρο ξεκούρασης και ησυχίας
• Καλύτερη επικοινωνία και ευκολότερη ενημέρωση
• Δομημένη μεταφορά πληροφοριών και λιγότερος χαμένος χρόνος στην συνεννόηση.

Αντίθετα, όσοι υποστήριξαν το μοντέλο της τηλεργασίας, συμπεριέλαβαν στα θετικά τα εξής:

• Ευέλικτη ρύθμιση ωραρίου και καλύτερη κατανομή του χρόνου
• Εύκολος διαμοιρασμός υλικού μέσω Η/Υ
• Αποφυγή μετακίνησης με ΜΜΜ και του άγχους που δημιουργείται από την κίνηση στους δρόμους
• Άνεση και μεγαλύτερη δημιουργικότητα στον προσωπικό χώρο για καλύτερη αποδοτικότητα.

Για κάποιους η «λύση» είναι κάπου στη μέση, αφού πρότειναν το συνδυασμό των δύο μοντέλων εργασίας ανά ορισμένες ημέρες την εβδομάδα.

Όπως παρατηρείται, η επιλογή του μοντέλου εργασίας είναι υποκειμενική, καθώς τα θετικά για ορισμένους είναι αρνητικά για άλλους και το αντίστροφο. Αυτό σχετίζεται εκτός από την ψυχοσύνθεση του καθενός και με το είδος του επαγγέλματος το οποίο ασκεί.

Το case study της ασφαλιστικής εταιρείας «Ευρωπαϊκή Πίστη»

Η κυρία Ιωάννα Ντανάκα, Διευθύντρια Ανθρώπινου Δυναμικού του Ομίλου «Ευρωπαϊκή Πίστη», μίλησε στο Reporter Magazine για το σχέδιο διαχείρισης της κρίσης του κορονοϊού προκειμένου να εξασφαλιστεί η απρόσκοπτη λειτουργία του Ομίλου.

«Η Πανδημία Covid-19, εκτός όλων των άλλων συνεπειών που επέφερε, μας ώθησε βίαια έξω από την κανονικότητα μας και μας ανάγκασε να λάβουμε γρήγορες αποφάσεις σε ένα θολό τοπίο, χωρίς να διαθέτουμε όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες. Ήταν ένα πραγματικό case study διαχείρισης μιας πρωτοφανούς κρίσης για όλα τα στελέχη εταιριών.

Στην Ευρωπαϊκή Πίστη αντιμετωπίσαμε αυτή την κρίση, όπως και κάθε άλλη κρίση κατά τη διάρκεια της πορείας μας, στηριζόμενοι στις Αρχές και στις Αξίες μας που προτάσσουν τον Άνθρωπο ως απόλυτη προτεραιότητα.

Από την πρώτη στιγμή η Διοίκηση έθεσε τη διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας των ανθρώπων μας, ως τον πρωταρχικό της στόχο.

Ως προς αυτή την κατεύθυνση, ενήργησε άμεσα έτσι ώστε να:

• Θέσουμε το προσωπικό μας σε τηλεργασία κατά 90%, διατηρώντας όλες τις εργασιακές συμβάσεις ως είχαν
• Πραγματοποιούμε συστηματικές απολυμάνσεις στα κεντρικά μας γραφεία
• Προστατεύσουμε τις ευπαθείς ομάδες
• Ενημερώνουμε συνεχώς για θέματα υγείας και ασφάλειας
• Διαθέσουμε σύγχρονα και ασφαλή εργαλεία teleworking

Επίσης, κατά τη διάρκεια της πανδημίας:

• Εναρμονιστήκαμε πλήρως με τα μέτρα της Πολιτείας
• Λειτουργήσαμε χωρίς διακοπή το σύνολο των υπηρεσιών μας, τόσο για τους πελάτες όσο και για τους Συνεργάτες μας
• Υποστηρίξαμε ενεργά τους Συνεργάτες μας, παρέχοντας τους ψηφιακά εργαλεία
• Καταβάλαμε στο προσωπικό μας έκτακτη αμοιβή ύψους 820.000 ευρώ όπως είχε προϋπολογιστεί, χωρίς περικοπές.

Παράλληλα, η Εταιρία μας βοήθησε το έργο της Πολιτείας, μέσω των ακόλουθων ενεργειών:

• Δώρισε 10 αναπνευστήρες για την ενίσχυση των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας στο Υπουργείο Υγείας
• Παρείχε δωρεάν τρίμηνη ασφαλιστική κάλυψη στα 250 οχήματα που διέθεσε η Avis στις Κινητές Ομάδες Υγείας.

Η τηλεργασία δεν ήταν άγνωστη έννοια για την Ευρωπαϊκή Πίστη, καθώς ήδη εφαρμόζεται σε αρκετά τμήματα μας, ενώ μάλιστα ένα από αυτά εργάζεται εξολοκλήρου με τηλεργασία.

Κατά συνέπεια, η μαζική μετάβαση των εργαζομένων σε αυτό το μοντέλο εργασίας ήταν ομαλή, καθώς διαθέταμε ήδη τις τεχνικές υποδομές.

Το σύνολο του προσωπικού μας, αντιμετώπισε θετικά τη νέα πραγματικότητα και ανταποκρίθηκε άψογα στα καθήκοντά του, εξυπηρετώντας αδιάλειπτα πελάτες και συνεργάτες. Μείναμε σε επαφή ενισχύοντας τη συναδελφικότητα μας με web συναντήσεις, ενώ όλα τα διατμηματικά μας έργα προχώρησαν χωρίς καθυστέρηση.

Η τηλεργασία ωφελεί σημαντικά τον εργαζόμενο, καθώς προσφέρει οικονομία στα έξοδα και στο χρόνο μετακίνησης, καλύτερη συγκέντρωση, χωρίς τις συνήθεις διακοπές του εργασιακού χώρου και ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής.

Από την άλλη πλευρά, είναι απαραίτητο να υφίστανται συγκεκριμένες προϋποθέσεις για την υπαγωγή σε τηλεργασία και να τίθενται συγκεκριμένοι, διαφανείς, κοινοί κανόνες, στον τηλεεργαζόμενο όπως:

• Να έχει σαφή και μετρήσιμα καθήκοντα ώστε να υπάρχει έλεγχος στην πρόοδο των εργασιών του.
• Να λειτουργούν αμφίδρομα κανάλια επικοινωνίας (e-mail, τηλέφωνο, hangouts κτλ.) κατά τη διάρκεια της τηλεργασίας, ώστε ο προϊστάμενος του να είναι διαθέσιμος και να του παρέχει συνεχή καθοδήγηση.

Πάντα μέσα από την κρίση παρουσιάζονται ευκαιρίες, όπως η άμεση εξοικείωση και η αποδοχή της τηλεργασίας από το μεγαλύτερο μέρος των εργαζομένων μας.

Το στοίχημα για όλους μας είναι να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε τη νέα κανονικότητα, να διακρίνουμε τα οφέλη και τις δυνατότητες ώστε να οικοδομήσουμε πάνω σε αυτά, να προσαρμοστούμε και να εξελιχθούμε όχι μόνο ως επιβιώσαντες της κρίσης αλλά και ως Νικητές».

Η τηλεργασία ήρθε για να μείνει

Μέσα από την κρίση του κορονοϊού αναδύθηκαν νέα δεδομένα στην εργασία. Η παρουσία του κράτους ενισχύθηκε, αφού κλήθηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα να λάβει έκτακτα μέτρα. Η τηλεργασία οδήγησε σε ανάγκη για γρήγορη ψηφιακή επιμόρφωση των εργαζομένων που κλήθηκαν να εργαστούν από το σπίτι. Η κυβερνοασφάλεια βρέθηκε στο επίκεντρο με τα δεδομένα επιχειρήσεων και εργαζομένων να «ταξιδεύουν» με ραγδαίους ρυθμούς και σε μεγάλο όγκο στο διαδίκτυο.

Σύμφωνα με την έρευνα του Reporter Magazine, στο 32% των συμμετεχόντων προτάθηκε να συνεχιστεί το μοντέλο της τηλεργασίας και μετά τα έκτακτα μέτρα που επιβλήθηκαν λόγω της πανδημίας. Η συνέχεια του συγκεκριμένου μοντέλου, όμως, θα πρέπει να συνοδευτεί και από τις ανάλογες ρυθμίσεις. Οι εργασιακές σχέσεις εξελίσσονται και επιχειρήσεις, εργαζόμενοι και κυβερνήσεις καλούνται να παίξουν ενεργό ρόλο και με γνώμονα την κοινωνική προστασία να συμβάλλουν στην ουσιαστική αναβάθμιση του σύγχρονου επαγγελματικού τοπίου.