Πιο συγκεκριμένα, με εγκύκλιό της, η ΑΑΔΕ φέρνει στο προσκήνιο μια παλιά διάταξη του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών όπως διαμορφώθηκε ήδη από το 2014 και παρέχει το δικαίωμα στις φορολογικές αρχές να επιβάλλουν «κατ' εκτίμηση» φόρο σε περιπτώσεις που έχει «ξεφύγει» από το μάτι της εφορίας φορολογητέο εισόδημα η έχει ξεχαστεί να δηλωθεί.
Όπως φαίνεται περιπτώσεις όπως αυτή με τα αναδρομικά χιλιάδων συνταξιούχων, που μπήκαν σε διαδικασία φορολόγησης λίγο πριν παραγραφεί η δυνατότητα προσδιορισμού φόρου οδήγησαν τις φορολογικές αρχές στην εν λόγω εγκύκλιο. Σημειώνεται ότι με αφορμή τα αναδρομικά εντοπίστηκαν πάνω από 100.000 περιπτώσεις αδήλωτων εισοδημάτων είτε από πηγές του εξωτερικού είτε από μισθούς- συντάξεις στο εσωτερικό. Επίσης στις φορολογικές αρχές έχουν εντοπίσει και περιπτώσεις που δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις είτε για ΦΠΑ είτε για φόρο εισοδήματος κι έτσι αναμένεται να ξεκινήσει μια εντατική διαδικασία «φορο- κυνηγητού», που βέβαια δεν αποκλείεται να φέρει και στη δεδομένη συγκυρία «παρατράγουδα».
Ουσιαστικά, «ξεσκονίζονται» φάκελοι και με βάση στοιχεία που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση κι εφόσον προκύπτουν εισοδήματα αδιακρίτως κατηγορίας και πηγής προέλευσης που δεν έχουν καταγραφεί σε δήλωσή , τότε εκδίδεται και κοινοποιείται στο φορολογούμενο πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εισοδήματος, με αναγραφή του είδους οφειλόμενου φόρου.
Μάλιστα οι υπόχρεοι θα παραλαμβάνουν (με μήνυμα) το νέο εκκαθαριστικό στο προσωπικό λογαριασμό που διαθέτουν στο Taxisnet. Στη συνέχεια οι φορολογούμενοι καλούνται να υποβάλλουν μέσα σε 10 ημέρες την δήλωση/δηλώσεις για τα εισοδήματα αυτά ώστε να τρέξει η κανονική διαδικασία εκκαθάρισης ή εναλλακτικά να ακολουθήσουν την διαδικασία της ενδικοφανούς προσφυγής (εντός προθεσμίας 30 ημερών). Παράλληλα η ελεγκτική αρχή μπορεί να ζητήσει από το φορολογούμενο να προσκομίσει δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν στοιχεία που έχει αναγράψει στη φορολογική του δήλωση και τα οποία μειώνουν το τελικό ποσό του φόρου.
Είναι ενδεικτικό ότι όπως αναφέρει η διευκρινιστική εγκύκλιος της ΑΑΔΕ η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου εκδίδεται με βάση στοιχεία που έχουν τυχόν παρασχεθεί από τον φορολογούμενο σε φορολογική δήλωση ή κάθε άλλο στοιχείο που έχει στη διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση.
Η διασταύρωση και η χρήση των στοιχείων και πληροφοριών που έχει στη διάθεσή της η Φορολογική Διοίκηση και η έκδοση νέας πράξης διοικητικού προσδιορισμού φόρου, μπορεί να γίνει και αφού ήδη έχει εκδοθεί πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου κατόπιν της υποβολής της φορολογικής δήλωσης
Οι πηγές πληροφοριών και στοιχείων που μπορεί να αξιοποιήσει η ΑΑΔΕ για τον οίκοθεν προσδιορισμού του φόρου είναι μεταξύ άλλων:
- Οι ετήσιες βεβαιώσεις εισοδημάτων που έχουν ληφθεί με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου (βεβαιώσεις αποδοχών ή συντάξεων, αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα, εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα
- Οι αποδοχές που έχουν ληφθεί μέσω των μηνιαίων αναλυτικών εγγραφών της ηλεκτρονικής δήλωσης απόδοσης του φόρου μισθωτών υπηρεσιών
- τραπεζικές καταθέσεις, κινήσεις λογαριασμών, εμβάσματα, αποσβέσεις δανείων, αγορές με πιστωτικές κάρτες, επενδύσεις σε ομόλογα, χαρτοφυλάκια κινητών αξιών κ.α
- Οι δαπάνες για υγειονομική και ιατρική περίθαλψη σε ιδιωτικές κλινικές
- Οι πληρωμές για δίδακτρα σε ιδιωτικά σχολεία
- Τα έξοδα για τηλεφωνία, ηλεκτρικό ρεύμα, νερό κ.α
- Τα ασφαλιστήρια συμβόλαια ζωής, θανάτου, ατυχημάτων
Επίσης για εισοδήματα και δαπάνες για τα οποία δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση και περιλαμβάνονται σε δηλώσεις που υποβάλλουν ηλεκτρονικά οι φορολογούμενοι, η Φορολογική Διοίκηση, όταν το κρίνει απαραίτητο, ζητά την προσκόμιση των προβλεπόμενων δικαιολογητικών προκειμένου να οριστικοποιηθούν και να εκκαθαριστούν οι δηλώσεις και να εκδοθεί η πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου. Τέτοια δικαιολογητικά ενδεικτικά μπορεί να αφορούν:
α. Παρακρατούμενους φόρους, όλων των κατηγοριών εισοδημάτων, ημεδαπής ή αλλοδαπής, για τους οποίους δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση
β. Πιστοποιητικά αναπηρίας που απαλλάσσουν από τον φόρο (ποσοστό αναπηρίας 80%) ή μειώνουν κατά διακόσια (200) ευρώ τον φόρο (ποσοστό αναπηρίας 67%) είτε του ίδιου του φορολογούμενου είτε εξαρτώμενου μέλους, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στα ηλεκτρονικά αρχεία που αποστέλλουν τα ΚΕ.Π.Α. και συνεπώς δεν υπάρχει ηλεκτρονική για αυτά πληροφόρηση
γ. Δικαιολογητικά δωρεών και λοιπών δαπανών του Πίνακα 7 της δήλωσης (έντυπο Ε1) που αφαιρούνται από το εισόδημα ή από τον φόρο, για τις οποίες δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση. Περιλαμβάνονται και δικαιολογητικά ιατρικών δαπανών για τα φορολογικά έτη που μείωναν τον φόρο, για τα οποία ομοίως δεν υπάρχει ηλεκτρονική πληροφόρηση.
Αν αυτά τα δικαιολογητικά δεν υπάρχουν, τότε ο φόρος υπολογίζεται χωρίς να ληφθούν υπόψιν.
Ο φορολογούμενος ενημερώνεται ηλεκτρονικά ή με επιστολή, όπου αναγράφονται όλα τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε η εφορία για να επιβάλει διαφορετικό φόρο κι από εκεί και πέρα έχει τη δυνατότητα άσκησης ενδικοφανούς προσφυγής εντός προθεσμίας 30 ημερών.
Γιώργος Αλεξάκης
