Το υπουργείο Υγείας διαβεβαιώνει πώς με την τροπολογία που υπερψηφίστηκε στη Βουλή, το πάρτι τελειώνει, η σχετική δαπάνη θα εξορθολογιστεί και θα μειωθούν οι τιμές των φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Με αφορμή τη συζήτηση και την έντονη πολιτική αντιπαράθεση, έχει ενδιαφέρον να θυμηθούμε τη σπατάλη που οδήγησε τα Ταμεία σε διάλυση, δημιουργώντας μαύρη τρύπα 20 δις ευρώ, καθώς- σύμφωνα πάντα με το Έθνος- από το 2000 έως το 2009 η ετήσια δαπάνη αυξήθηκε κατά τέσσερις φορές (από 1,3 δισ. σε 5,1 δισ. ευρώ).
Μάλιστα, η Ελλάδα διατήρησε τα πρωτεία και στην περίοδο της κρίσης. Μόνο που η πορεία είναι αντίστροφη: Από το 2009 έως σήμερα κατέχει την πρώτη θέση σε ρυθμό μείωσης της δαπάνης, με ετήσιο ποσοστό μείωσης πάνω από 10%.
Το 2013 η δαπάνη των Ταμείων για φάρμακα θα ανέλθει στα 2,4 δισ. ευρώ, ποσό που το 2014 δεν θα ξεπεράσει τα 2 δισ. Με το ποσό αυτό, η φαρμακευτική δαπάνη επιστρέφει στα επίπεδα του 2012. «Εργαλείο» για την επίτευξη του στόχου είναι η τροπολογία για την τιμολόγηση των φαρμάκων που υπερψηφίστηκε στη Βουλή.
Αλήθειες και μύθοι για τα φάρμακα
Στο ερώτημα γιατί προστατεύονται τα πρωτότυπα φάρμακα, το δημοσίευμα αναφέρει ότι η έρευνα και ανάπτυξη ενός νέου σκευάσματος απαιτεί πολλά χρόνια έρευνας. Η αρχική ιδέα του ερευνητή δοκιμάζεται συστηματικά στο εργαστήριο. Η συντριπτική πλειονότητα των ιδεών αυτών απορρίπτονται, καθώς διαπιστώνεται στην πορεία ότι δεν είναι αρκετά αποτελεσματικά ή ασφαλή.
Επιπλέον, για να καλυφθεί το τεράστιο κόστος έρευνας και ανάπτυξης, τα φάρμακα αυτά έχουν δεκαετή πατέντα. Κυκλοφορούν, δηλαδή, μονοπωλιακά στη διεθνή αγορά, χωρίς στο διάστημα αυτό να μπορεί να παραχθεί σκεύασμα με την ίδια δραστική ουσία.
Αναφορικά με το ποιοι πλήττονται περισσότερο από την τροπολογία του υπουργείου Υγείας, οι εκτιμήσεις που διακινούνται μέσω δηλώσεων πολιτικών προσώπων έχουν (συχνά) υποκειμενικό χαρακτήρα. Ο υπουργός Υγείας διατείνεται ότι οι πολυεθνικές υφίστανται τις μεγαλύτερες απώλειες, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ απαντά ότι πλήττονται κυρίως τα γενόσημα που παράγει η εθνική φαρμακοβιομηχανία.
Πρόσφατη μελέτη δείχνει ότι τις μεγαλύτερες μειώσεις τιμών έχουν υποστεί τα εκτός πατέντας (off patent), με τα πρωτότυπα και τα γενόσημα να έχουν περίπου τις ίδιες μειώσεις.
Όσο για το ποιοι ωφελούνται από τις ρυθμίσεις; Για τα πρωτότυπα σκευάσματα δεν προβλέπεται μείωση της τιμής, καθώς θα διατηρηθεί το σημερινό καθεστώς τιμολόγησης. Η τιμή τους, δηλαδή, ορίζεται με βάση τον μέσο όρο των τριών χαμηλότερων τιμών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Και στο εύλογο ερώτημα, "γιατί αντιδρούν οι εκπρόσωποι των ελληνικών φαρμακοβιομηχανιών" η εφημερίδα υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με την Πανελλήνια Ενωση Φαρμακοβιομηχανίας, οι τιμές των γενοσήμων καθορίζονται ουσιαστικά στο 32,5% της τιμής που είχε το πρωτότυπο φάρμακο (που αντιγράφουν), όταν είχε ακόμη πατέντα.
Επιβάλλεται, επιπλέον, δυναμική τιμολόγηση, δηλαδή περαιτέρω μείωση τιμών βάσει του όγκου πωλήσεων. Σε αυτό πρέπει να συνυπολογιστούν οι υποχρεωτικές εκπτώσεις (rebates) και επιστροφές (claw back) που επιβάλλει το κράτος, με αποτέλεσμα -σύμφωνα με την ΠΕΦ- η τελική τιμή των γενοσήμων να κυμαίνεται μεταξύ 25% και 27% της τιμής του πρωτοτύπου.Το ποσοστό θεωρείται ότι δεν καλύπτει το κόστος παραγωγής και διαμορφώνει μη βιώσιμες συνθήκες για τις ελληνικές βιομηχανίες.
Επίσης, υπάρχει επίπτωση και στα off patent, καθώς με το νέο σύστημα τιμολόγησης η μείωση της τιμής τους φτάνει το 50%, ενώ καταργείται η δικλίδα ασφαλείας του μέσου όρου των τριών χαμηλότερων τιμών του φαρμάκου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Οι επιχειρήσεις εκτιμούν ότι θα υπάρξουν αποσύρσεις και ελλείψεις στην ελληνική αγορά.
Τι συμβαίνει στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες
Τα γενόσημα και τα εκτός πατέντας (off patent) είναι ενταγμένα στην κατηγορία «γενόσημα» και καλύπτουν πολύ υψηλά ποσοστά στην αγορά, τα οποία φτάνουν έως και 70%. Στην Ελλάδα το ποσοστό είναι πολύ μικρότερο, με την κυβέρνηση να έχει βάλει ως στόχο το 60%. Στα νοσοκομεία η κατάσταση είναι καλύτερη, καθώς ορισμένα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα έχουν πετύχει ποσοστά έως και 90%. Μελέτες δείχνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση γενοσήμων κρατά χαμηλά τη φαρμακευτική δαπάνη και η μειωμένη κατανάλωσή τους την αυξάνει.
Σύμφωνα με το "Έθνος", χώρες όπως η Γερμανία, το Βέλγιο και η Ολλανδία εφαρμόζουν υποχρεωτικές ποσοστώσεις συνταγογράφησης γενοσήμων. Στη Γερμανία καθορίζονται ετήσιοι στόχοι ανά γιατρό για το ποσοστό των γενοσήμων που θα συνταγογραφήσουν.
Αξίζει τέλος αν σημειωθεί ότι στην Ευρώπη διατηρούνται σε χαμηλά επίπεδα, καθώς οι αρχές των ευρωπαϊκών χωρών ελέγχουν τη φαρμακευτική δαπάνη εφαρμόζοντας μέτρα όπως οι φαρμακευτικοί προϋπολογισμοί, οι οποίοι καταρτίζονται σε επίπεδο γιατρού (Μεγάλη Βρετανία, Σλοβακία, Γερμανία) ή σε εθνικό επίπεδο (Γαλλία).