Εκτός του διαγωνισμού PISA του ΟΟΣΑ ενδέχεται να μείνει η Ελλάδα, λόγω...υπουργικής κωλυσιεργίας. Το Υπουργείο Παιδείας φαίνεται πως αμέλησε να οργανώσει εγκαίρως όλες εκείνες τις διαδικασίες που θα επέτρεπαν στη χώρα μας να συμμετάσχει στην πρώτη φάση -και πιλοτική- του διαγωνισμού, η οποία και επρόκειτο να πραγματοποιηθεί μέσα στο Μάρτιο.

Η απόφαση δε του ΟΟΣΑ να εφαρμόσει το "η εξαίρεση επιβεβαιώνει τον κανόνα" στην περίπτωση της Ελλάδας, μεταθέτοντας ενδεχομένως για τη χώρα μας και μόνο την πιλοτική φάση τον Οκτώβριο, κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική είναι.
Τουναντίον, σπιλώνει σε μεγάλο βαθμό την εικόνα μας και τη διεθνή μας παρουσία στο συγκεκριμένο διαγωνισμό, αφού τέτοιου είδους ελαστικότητα εφαρμόζεται αποκλειστικά και μόνο στις περιπτώσεις των χωρών που μετέχουν για πρώτη φορά στο διαγωνισμό. Ανάλογη πρόνοια ελήφθη το 2009 για τις τότε "πρωτάρες" χώρες που ήθελαν περισσότερο χρόνο προετοιμασίας, σε αν΄τιθεση με την Ελλάδα που μετείχε για πρώτη φορά το 2000, και έκτοτε σε όλους τους μετέπειτα διαγωνισμούς των 2003, 2006, 2009 και 2012.

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα στην Καθημερινή, η πολιτική ευθύνη του υπουργού Παιδείας κ. Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου είναι απόλυτη, καθώς είχε ενημερωθεί για την καθυστέρηση με δύο επιστολές μέσα στο 2014 από την εθνική διαχειρίστρια στο πρόγραμμα PISA και επίκουρο καθηγήτρια στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Αθηνών κ. Χρύσα Σοφιανοπούλου.

Ο διαγωνισμός PISA

Ο διαγωνισμός PISA γίνεται από το 2000 ανά τριετία. Το 2012 μετείχαν 65 χώρες (34 χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ και 31 συνεργαζόμενες) που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% της παγκόσμιας οικονομίας ενώ αξιολογήθηκαν 510.000 15χρονοι μαθητές (αντιπροσωπευτικό δείγμα των 28 εκατ. 15χρονων των 65 χωρών). Από την Ελλάδα μετείχαν 5.000 15χρονοι από 192 δημόσια και ιδιωτικά σχολεία.
Στόχος της έρευνας είναι να μετρήσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες των 15χρονων μαθητών στην Κατανόηση Κειμένου, τα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες προκειμένου να αξιολογήσει κατά πόσο οι γνώσεις και οι δεξιότητές τους είναι σημαντικές για την πλήρη και ενεργό συμμετοχή τους στις σύγχρονες κοινωνίες.

Του κάθε διαγωνισμού προηγείται πιλοτική φάση, κατά την οποία οι εθνικοί διαχειριστές του PISA μαζί με τους αρμοδίους του ΟΟΣΑ ελέγχουν τον βαθμό δυσκολίας των θεμάτων και τεχνικά ζητήματα. Ο επόμενος διαγωνισμός έχει προγραμματιστεί για τον Μάρτιο και Απρίλιο του 2015 και η πιλοτική του φάση είχε οριστεί για τον φετινό Μάρτιο και Απρίλιο.

Η ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας
Ο γ.γ. υπ. Παιδείας κ. Αθανάσιος Κυριαζής σε έγγραφο του στις 13 Δεκεμβρίου 2013, προς τις διευθύνσεις Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, οι οποίες θα ενημέρωναν τα σχολεία, ανέφερε ότι «στη χώρα μας η έρευνα θα πραγματοποιηθεί από 4 Μαρτίου 2014 έως και 11 Απριλίου 2014 και θα συμμετάσχουν 42 δημόσια και ιδιωτικά Γυμνάσια και Λύκεια της Αττικής. Η συμμετοχή των σχολικών μονάδων είναι υποχρεωτική».Η κ. Σοφιανοπούλου από την πλευρά της, τόνισε πως, «η ερευνητική ομάδα του PISA δούλεψε με πολύ κόπο τους τελευταίους μήνες, είχε άψογη συνεργασία με τα σχολεία του δείγματος και βρήκε λύσεις στα περισσότερα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στα εργαστήρια πληροφορικής των σχολείων όπου θα γινόταν η έρευνα». Ομως, τα μηνύματα της αδιαφορίας του υπουργείου Παιδείας για τον διαγωνισμό ήταν εμφανή από τα μέσα Γενάρη, με αποτέλεσμα η ίδια να στείλει επιστολή στον κ. Αρβανιτόπουλο στις 20 Ιανουαρίου. Ακολούθησε νέα επιστολή στα μέσα Μαρτίου, πριν από την τελική εμπλοκή με τον ΟΟΣΑ. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής κ. Σωτήρης Γκλαβάς απέδωσε τη μετάθεσή του στην πρόθεση για καλύτερη προετοιμασία της χώρας. Ομως, ποιος ο λόγος της επιστολής του κ. Κυριαζή στις 13/12/2013; Οι διεργασίες των προηγούμενων ημερών για να «διασωθεί» η Ελλάδα με μία κίτρινη κάρτα, αποδεικνύουν τους ουσιαστικούς λόγους για το...χαστούκι από τον ΟΟΣΑ.

Το υπουργείο Παιδείας δεν μερίμνησε να καλύψει τις ανάγκες σε κονδύλια αλλά και σε προσωπικό (π.χ. τεχνικό πληροφορικής για διαχείριση δεδομένων, καθώς η πιλοτική φάση θα οργανωθεί στα σχολεία και ηλεκτρονικά και έντυπα, ενώ ο κύριος διαγωνισμός το 2015 μόνο ηλεκτρονικά). Κι αυτό παρά το γεγονός πως το κόστος της πιλοτικής φάσης του PISA στα 42 σχολεία της Αττικής είχε υπολογισθεί σε περί τις 6.500 ευρώ (π.χ. εκτύπωση ερωτηματολογίων, αγορά usb στικ, αποστολές υλικού) - ποσό που θεωρείται χαμηλό.

PISA και για ενήλικες
Την ίδια στιγμή βέβαια, οργανώνεται στην Ελλάδα το PIAAC, δηλαδή το Πρόγραμμα για τη Διεθνή Αποτίμηση των Ικανοτήτων των Ενηλίκων, όπως ονομάζεται από τον ΟΟΣΑ το αντίστοιχο του PISA για τους ενήλικες. Στο πλαίσιο του PIAAC συλλέγονται δεδομένα σχετικά με την εκπαίδευση, την επαγγελματική εμπειρία και τις δεξιότητες του ενήλικου (έως 65 ετών) πληθυσμού της χώρας και το πρόγραμμα μελετά τον βαθμό στον οποίο ο πληθυσμός έχει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που χρειάζονται για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης εργασιακής και κοινωνικής ζωής. Η έναρξη του PIAAC στην Ελλάδα θα γίνει την προσεχή Δευτέρα 31/3 και για έξοδα προβολής του έχουν υπολογισθεί 20.000 ευρώ.