Ο Φρίντριχ Μερτς ψηφίστηκε μεταξύ άλλων με την υπόσχεση να περιορίσει τις μεταναστευτικές ροές και να αυστηροποιήσει το πλαίσιο για την παροχή ασύλου. Μάλιστα είχε κατηγορηθεί για σύμπλευση και τάυτιση με το ακροδεξιό AfD στο ζήτημα αυτό. Παρά το γεγονός ότι αυτή η στροφή των Συντηρητικών δεν αποτυπώθηκε σε αύξηση εκλογικών ποσοστών, το επιτελείο του Μερτς επιμένει θα περιορίσει την παράτυπη μετανάστευση.

Τι λέει το κυβερνητικό πρόγραμμα για το Μεταναστευτικό και τις πολιτικές ασύλου

Οι διαπραγματεύσεις με το SPD για τη σύναψη κυβερνητικού προγράμματος είχαν αρκετές εντάσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα, καθώς οι Σοσιαλδημοκράτες επέμειναν ότι πρέπει να υπάρξει συνεννόηση με τους Ευρωπαίους εταίρους όσον αφορά τις απελάσεις και την άρνηση εισόδου εν δυνάμει αιτούντων ασύλου σε γερμανικό έδαφος. Η στάση αυτή φαντάζει αρκετά εύλογη από τη στιγμή που χώρες όπως η Πολωνία και η Αυστρία έχουν εκφράσει δημόσια τη διαφωνία τους στη προσέγγιση Μερτς.

Εν τέλει συμφωνήθηκε ότι οι επιστροφές μεταναστών θα μπορούν να πραγματοποιούνται σε συνεννόηση με τα ευρωπαϊκά κράτη. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα δοκιμασμένοι μοντέλο, καθώς στην ίδια προσέγγιση είχαν καταλήξει το 2018 η τότε καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ με τον Χρισιτανοκοινωνιστή Υπουργό Εσωτερικών Χορστ Σέεχοφερ, όταν υπήρξε κίνδυνος διάσπασης της συνεργασίας CDU/CSU με αφορμή τη διάσταση απόψεων στο Μεταναστευτικό. Η λύση αυτή δεν έφερε αποτελέσματα τότε, καθώς ελάχιστα κράτη δέχτηκαν να υπογράψουν διμερείς συμφωνίες, ενώ μία συμφωνία που επιτεύχθηκε με την Ελλάδα έπαψε ουσιαστικά να εφαρμόζεται μετά από μία δικαστική απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου του Μονάχου λόγω παράκαμψης του Δουβλίνου.

Ως εκ τούτου, παρατηρούμε ότι 1) τα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη δεν «ψήνονται» να συνάψουν διμερείς συμφωνίες για επιστροφές-απελάσεις και 2) ότι προκύπτουν νομικά κωλύματα. Η διαφορά με τότε είναι ότι σήμερα η αντιμεταναστευτική ρητορική βρίσκει απήχηση σε μεγαλύτερα ακροατήρια, ενώ και η νομοθεσία για την παροχή ασύλου είναι πλέον πιο αυστηρή. 

Ψύχραιμος ο Μερτς στις αιχμές Τουσκ

Πρώτοι σταθμοί του νέου καγκελάριου ήταν το Παρίσι και η Βαρσοβία. Στο Παρίσι τα πράγματα κύλησαν ομαλά. Στη Βαρσοβία ωστόσο ο Μερτς έγινε δέκτης των αιχμών του Πολωνού πρωθυπουργού Ντόνλαντ Τουσκ, ο οποίος τάχθηκε εναντίον μονομερών ενεργειών στα γερμανικά σύνορα. Μάλιστα ο Πολωνός πρόσθεσε ότι το AfD είναι γερμανικό πρόβλημα και ότι η Πολωνία έχει τα δικά της εσωτερικά θέματα, αναφερόμενος προφανώς στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές.

Το γεγονός ότι αυτή η αντίθεση προέρχεται έναν κομματικό συνοδοιπόρο του Μερτς στο ΕΛΚ έχει αν μη τι άλλο τι σημασία του. Επίσης δεν πρέπει να αγνοηθεί ότι ο Μερτς υπολογίζει και χρειάζεται την Πολωνία για την αναβάθμιση της αποτρεπτικής ικανότητας της Ευρώπης. Επομένως καλείται να επιλέξει: Μονομερείς λύσεις που θα φέρουν ευρωπαϊκή δυσαρέσκεια ή προσπάθεια συμβιβαστικών λύσεων ευρωπαϊκού χαρακτήρα.

Έπειτα υπήρξε μία σύγχυση στη Γερμανία, κατά πόσο νέος Υπουργός Εσωτερικών Αλεξάντερ Ντόμπριντ, ο οποίος προέρχεται από το CSU, κήρυξε ή θα κήρυττε  κατάσταση εθνικής ανάγκης για το Μεταναστευτικό. Η είδηση είχε βγει από την Welt, ωστόσο διαψεύστηκε στη συνέχεια από τον Γερμανό Κυβερνητικό Εκπρόσωπο. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τη Deutsche Welle υπήρχαν αυξημένοι συνοριακοί έλεγχοι μετά από εντολή του γερμανικού ΥΠΕΣ σε ορισμένα κρατίδια.

Οι σκληροπυρηνικοί υπουργοί και ο κίνδυνος νέας ελληνογερμανικής κρίσης

H επιλογή του Χριστιανοκοινωνιστή Αλεξνάντρερ Ντόμπριντ στην ηγεσία του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εσωτερικών θεωρείται κατά βάση ένα στοίχημα.Το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο είναι γεμάτο με νομικούς-τεχνοκράτες, ενώ ο ίδιος είναι απόφοιτος Κοινωνιολογίας. Ως εκ τούτου σχολιαστές στη Γερμανία εκτιμούν ότι ο Ντόμπριντ θα πρέπει να είναι άψογα προετοιμασμένος ώστε να διαχειριστεί τις μεγάλες προκλήσεις του υπουργείου του και να κρατήσει το πάνω χέρι απέναντι στους τεχνοκράτες-νομικούς.

Ωστόσο αν λάβουμε υπόψιν την αναφορά του γνώστη και ειδικού σε θέματα μετανάστευσης Daniel Thym στη σειρά Podcast RONZHEIMER αυτό μάλλον δεν συμβαίνει. Ο Thym υποστήριξε ότι λίγες μέρες πριν την ανάληψη καθηκόντων του Ντόμπριντ δεν είχε καμία επικοινωνία με το αρμόδιο τεχνοκρατικό προσωπικό και σχολίασε ότι υπάρχει ένας σχετικός «αυθορμητισμός» στις πρώτες κινήσεις του νέου Υπουργού.

Επιπλέον αρκετοί εκτιμούν ότι η ομοσπονδιακή αστυνομία δεν έχει τα μέσα να υλοποιήσει συνοριακούς ελέγχους όπως το φαντάζεται ενδεχομένως η Χριστιανική Ένωση.

Αυστηροποίηση στις πολιτικές μετανάστευσης-ασύλου επιδιώκει φυσικά και η Ελλάδα. Εξάλλου δεν ήταν τυχαία η τοποθέτηση του Μάκη Βορίδη στο συγκεκριμένο Υπουργείο στον τελευταίο ανασχηματισμό. Εκείνος φρόντισε, αμέσως μετά την ανάληψη των νέων του καθηκόντων, να βγάλει εκτός νόμιμης παραμονής στη χώρα έναν αρκετά μεγάλο αριθμό υπηκόων τρίτων χωρών που απασχολούνται κυρίως ως εργάτες γης, με τους αγροτικούς παραγωγούς να διαμαρτύρονται για αυτήν την κίνηση καθώς τους λείπουν εργατικά χέρια. Αυτές οι ανησυχίες δεν φαίνεται να έπεισαν τον κ. Βορίδη, ο οποίος επιμένει στη σκληρή του γραμμή.

Αυστηρό προφίλ επιδιώκει να προβάλει και ο Αλεξάντερ Ντόμπριντ, ειδικά από τη στιγμή που η Χριστιανική Ένωση πιέζεται από το AfD. Ωστόσο δύσκολα θα υπάρξει αρμονική συνεργασία σε αυτό τον τομέα παρά τη φαινομενικά όμοια προσέγγιση. Ο ένας θα προσπαθεί να ξεφορτωθεί το «βάρος» των μεταναστών/αιτούντων ασύλου, ρίχνοντάς το στον απέναντι και όποιος το καταφέρει πιθανότατα θα έχει ζημιώσει την εικόνα του αλλουνού.

Ως εκ τούτου, δεν αποκλείεται το Μεταναστευτικό να προκαλέσει νέα κρίση ή έστω τριγμούς στις ελληνογερμανικές σχέσεις. Η Ελλάδα υποστηρίζει ότι αφήνεται συχνά μόνη και έκθετη από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ, με τη Γερμανία από τη πλευρά της να έχει παράπονα για τις δευτερογενείς ροές αιτούντων ασύλου από την Ελλάδα προς αυτήν. Ο Μάκης Βορίδης είχε δηλώσει πρόσφατα σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ ότι επιστροφές από την Ευρώπη προς την Ελλάδα θα παραβίαζαν την αρχή της αναλογικής κατανομής, ενώ οι αυστηρότερες φωνές στη Γερμανία υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα προσπαθεί να «ξεφορτωθεί» τους αιτούντες ασύλου που της αναλογούν βάσει του ευρωπαϊκού πλαισίου.

Προφανώς οι δύο υπουργοί θα έχουν αρκετά να πουν μεταξύ τους. Ωστόσο μέχρι στιγμής η ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα η ΝΔ δεν φαίνεται να είναι διατεθειμένη να βάλει πλάτη στη νέα γερμανική της κυβέρνηση και στο αδελφικό της κόμμα στο ΕΛΚ, ώστε να καταφέρει αυτό να τηρήσει τις προεκλογικές του εξαγγελίες.

Πρόκειται γενικότερα για ένα ζήτημα αρκετά σύνθετο, που είχε ήδη αρνητικό αντίκτυπο στις σχέσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον τέως καγκελάριο Όλαφ Σολτς. Μένει να φανεί αν οι αρμόδιοι Υπουργοί, Βορίδης και Ντόμπριντ, καταφέρουν να βρουν τελικά ένα πεδίο συνεννόησης, παρά την περιπλοκότητα του ζητήματος, τόσο από πολιτική όσο και από διαχειριστική άποψη. Διαφορετικά, το θέμα θα κληθούν να το επιλύσουν (αν υπάρχει τρόπος) απευθείας τα επιτελεία της καγκελαρίας και το Μαξίμου.

Τέλος, να σημειωθεί η Πολωνία έχει μεγαλύτερη στρατηγική σημασία αυτή τη στιγμή για τον Μερτς λόγω Ουκρανικού. Επομένως, σε αντίθεση με τον συγκρατημένο τρόπο που διαχειρίστηκε ο νέος καγκελάριος τις αιχμές του Τουσκ, δεν αποκλείεται στην ελληνική περίπτωση να πιέσει περισσότερο την κατάσταση, όταν και όποτε (πιθανότατα αρκετά σύντομα) προκύψει συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αν μη τι άλλο, οι συζητήσεις δεν προβλέπονται να είναι ευχάριστες για καμία από τις δύο πλευρές.

Γιώργος Ραυτόπουλος

Ακολουθήστε το reporter.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο reporter.gr