Πριν από 14 περίπου χρόνια, η Αργεντινή βρέθηκε σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Το πέσο συνδέθηκε με το δολάριο σε επίπεδο που ξεπερνούσε κατά πολύ την αξία του, το εξωτερικό χρέος δεν ήταν βιώσιμο και η πολιτική πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες απέτρεψε την κυβέρνηση της χώρας να επαναδιαπραγματευτεί ένα πρόγραμμα διάσωσης που ακόμη και το Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) γνώριζε ότι δεν ήταν ρεαλιστικό. Σήμερα, με την Ελλάδα να αντιμετωπίζει πολλές συναφείς προκλήσεις, αξίζει να ρίξουμε μία πιό προσεκτική ματιά στα μαθήματα που πήραμε από την σχετικά πρόσφατη οικονομική κρίση της Αργεντινής.

Το κύριο πρόβλημα της οικονομικής κρίσης της Ελλάδας είναι ένα καθαρά ελληνικό πρόβλημα: H βαθιά ριζωμένη απροθυμία της χώρας να εκσυγχρονιστεί. Μια από τις κύριες αιτίες των σοβαρών οικονομικών προβλημάτων της χώρας είναι το δυσλειτουργικό πολιτικό της σύστημα. Η Ελλάδα πέρασε πολλές και μεγάλες σε διάρκεια περιόδους πολιτικής αστάθειας και μια μακρά περίοδο Οθωμανικής κατοχής. Τα παγιωμένα πολιτικά και οικονομικά της δίκτυα είναι βαθύτατα διεφθαρμένα και δεν έχει σχηματιστεί ακόμη μια αξιοκρατική δημόσια διοίκηση. Παρόλο που η εμπιστοσύνη στους κυβερνητικούς θεσμούς έχει διαβρωθεί, έχει εδραιωθεί μια κουλτούρα εξάρτησης. Θα μπορούσε ίσως βάσιμα να υποστηριχθεί ότι, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, η Ελλάδα δεν έχει κερδίσει το δικαίωμα να διασωθεί. Και όμως, μια έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη δεν θα αποτελούσε τη βέλτιστη λύση ούτε για την Ελλάδα, αλλά ούτε και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και για την πέραν του Ατλαντικού σύμμαχό της. Είτε η Ελλάδα αξίζει να λάβει βοήθεια, είτε όχι, είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης και των ΗΠΑ να την βοηθήσουν.

Η σύγχρονη πολιτική στις μέρες μας τείνει να αρχίζει με πραγματισμό και να συνεχίζει με αθετημένες υποσχέσεις. Η Ευρώπη αρέσκεται να αυτοπαρουσιάζεται ως μεταμοντέρνο οικοδόμημα, αλλά ένα από τα στοιχεία του μεταμοντερνισμού είναι ο περιορισμός της πολιτικής σε αισθητικά φορτισμένα αφηγήματα ή στην σύγκλιση μονίμως μεταβαλλόμενων focus groups. Το ευμετάβλητο της μεταμοντέρνας πολιτικής έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την αποφασιστικότητα που επικρατούσε σε παλιότερες εποχές, όπως γιά παράδειγμα επί Ουίνστον Τσόρτσιλ, Κόνραντ Αντενάουερ και Σαρλ ντε Γκολ. Η αντίληψη ότι πραγματικά ουσιώδεις πεποιθήσεις καθοδηγούσαν τους ηγέτες αυτούς είναι εκείνη που τους επέτρεπε -σε ορισμένες περιπτώσεις- να επιδίδονται αποτελεσματικά σε πολιτικές κατεργαριές. Περισσότερα από 500 χρόνια αφότου έγραψε τον "Ηγεμόνα", ο Νικολό Μακιαβέλι επανέρχεται στο προσκήνιο ως ένας από τους δημοφιλέστερους πολιτικούς στοχαστές της Ευρώπης. Το βιβλίο του, ένα από τα πρώτα πολιτικά εγχειρίδια, περιέχει χρήσιμες συμβουλές προς τους... "ναυτιλομένους".

Δεν είναι μόνο οι "Θεσμοί" που μας πήρανε φαλάγγι τώρα τελευταία, είναι και οι δικές μας εμμονές και ιδεοληψίες που δεν βοηθούν καθόλου την κατάσταση.

(Γιατί οι οικονομολόγοι αποτυγχάνουν -σχεδόν πάντα- να προβλέψουν την... επόμενη οικονομική κρίση)