Έτσι ακόμη κι αν στις 10 Απριλίου, ατα στοιχεία για την πορεία του πληθωρισμού φανεί ένα “φρένο”, τόσο η πορεία των τιμών από τις αρχές του 2024, όσο και η μειωμένη αγοραστική δύναμη των Ελλήνων, όπως καταγράφηκε από τη Eurostat, οδηγούν σε άκρως ανησυχητικά συμπεράσματα για τις δυνατότητες κάλυψης αναγκών από τα νοικοκυριά, αλλά και την πορεία βιωσιμότητας πολλών επιχειρήσεων.

Οι ΜμΕ

Σε “ρότα” ανατιμήσεων συνεχίζει να βαδίζει ένα μεγάλο μέρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όπως καταγράφει το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, στο καθιερωμένο από το Μάιο του 2009, Δελτίο Οικονομικού Κλίματος Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων, που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη 27 Μαρτίου 2024. 

“Μετά το ιστορικό ρεκόρ του 59,2% των επιχειρήσεων που είχε δηλώσει ότι αύξησε τις τιμές του το πρώτο εξάμηνο του 2022, το ποσοστό των επιχειρήσεων που δήλωσε ότι αύξησε τις τιμές του υποχώρησε το δεύτερο εξάμηνο του 2022 στο 49,1% και περαιτέρω στο 43,3% το πρώτο εξάμηνο του 2023. Το δεύτερο εξάμηνο του 2023 το ποσοστό υποχώρησε περαιτέρω, με το 33,2% των επιχειρήσεων να δηλώνει πως αύξησε τις τιμές του, έναντι 6,7% που δήλωσε ότι τις μείωσε και 58,6% που τις διατήρησε σταθερές” αναφέρει η έρευνα που σημειώνει ότι “το ποσοστό των επιχειρήσεων που αύξησαν τις τιμές τους αν και είναι μειωμένο σε σχέση με τις τρεις προηγούμενες έρευνες παραμένει εξαιρετικά υψηλό. Επιπλέον, και με βάση τα ευρήματα της έρευνας μεσοσταθμικά, το δεύτερο εξάμηνο του 2023 οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις αύξησαν τις τιμές τους κατά 3,9%.”

“Σε κλαδικό επίπεδο είχαμε σαφώς μικρότερα ποσοστά επιχειρήσεων που αύξησαν τις τιμές τους στους τομείς των υπηρεσιών (26,4%) και της μεταποίησης (32,4%), σε σχέση με τις εμπορικές επιχειρήσεις (40,7%).

Τέλος, αν και με χαμηλότερο ρυθμό, το πληθωριστικό κύμα φαίνεται πως θα συνεχιστεί και το πρώτο εξάμηνο του 2024, καθώς το 24,7% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι σκοπεύει να αυξήσει τις τιμές του, έναντι μόλις 3% που δήλωσε ότι θα τις μειώσει. Από τα επιμέρους στοιχεία, σχεδόν 1 στις 3 (30,8%) εμπορικές επιχειρήσεις εκτιμά ότι θα αυξήσει τις τιμές της, και το ίδιο εκτίμα περίπου 1 στις 5 στους τομείς της μεταποίησης (20,5%) και των υπηρεσιών (21,3%)” προσθέτει η μελέτη.

Όπως σημειώνει το ΙΝΕ ΓΣΕΒΕΕ, οι αρνητικές επιπτώσεις των ανατιμήσεων στο λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων είναι εμφανείς από το ποσοστό των επιχειρήσεων που ανέφερε εάν αυτό έχει αυξηθεί τα τελευταία 2 χρόνια, δηλαδή από την εκδήλωση της ενεργειακής κρίσης. Συγκεκριμένα, σχεδόν 9 στις 10 επιχειρήσεις δήλωσαν ότι το κόστος λειτουργίας τους αυξήθηκε. Μεσοσταθμικά, για αυτές τις επιχειρήσεις το κόστος λειτουργίας αυξήθηκε κατά 35%. Τομεακά, το λειτουργικό κόστος των εμπορικών επιχειρήσεων αυξήθηκε μεσοσταθμικά κατά 34,6%, στη μεταποίηση κατά 39,2% και στις υπηρεσίες κατά 33,1%.

Τέλος, στις επιχειρήσεις εστίασης το λειτουργικό κόστος αυξήθηκε μεσοσταθμικά κατά 46%.

Προσφορές αντί μειώσεων

Στο μεταξύ με βάση τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών αγοράς Circana για τον πρώτο μήνα του 2024, το ποσοστό των πωλήσεων που έγινε υπό καθεστώς προσφοράς αυξήθηκε συνολικά στα ταχυκίνητα προϊόντα κατά 3,4 ποσοστιαίες μονάδες, στο 25,4% από 22% τον Ιανουάριο του 2023 με την αύξηση να είναι 5 ποσοστιαίες μονάδες στα απορρυπαντικά-καθαριστικά (στο 25,8% από 20,8% τον περσινό Ιανουάριο) και 3,4 μονάδες στα είδη ατομικής φροντίδας και ομορφιάς (29,1% από 25,7% πέρυσι).

Αύξηση προσφορών, αλλά μικρότερη (3,2 μονάδες) καταγράφηκε και στην ομάδα των τροφίμων (25% από 21,9% τον Ιανουάριο του 2023). 

Ανατιμήσεις

Βέβαια, οι προσφορές δεν σημαίνουν απαραιτήτως και μειώσεις τιμών. Από τις 11 βασικές κατηγορίες ταχυκίνητων προϊόντων, καταγράφηκαν τον Ιανουάριο του 2024 ανατιμήσεις στις 7 και μάλιστα στην κατηγορία των ειδών ατομικής φροντίδας και ομορφιάς (σαμπουάν, σαπούνια, αφρόλουτρα κλπ) αυτές ήταν της τάξης του 3,5% και στην κατηγορία των απορρυπαντικών-καθαριστικών σπιτιού 2,5%.  

Οι άλλες κατηγορίες στις οποίες καταγράφηκαν αυξήσεις τιμών ήταν οι ακόλουθες:  

-5,1% στα σνακς  

-3,5% στα υλικά μαγειρικής  

-3,4% στα μη αλκοολούχα ροφήματα (εκεί περιλαμβάνονται και οι χυμοί, κατηγορία με σημαντικές ανατιμήσεις, λόγω κυρίως των προϊόντων που περιέχουν χυμό πορτοκαλιού).  

-1,8% στα κατεψυγμένα τρόφιμα  

-1,1% στα συσκευασμένα τρόφιμα 

Μειώσεις τιμών καταγράφηκαν στα γαλακτοκομικά (-4,4%), στα είδη ατομικής υγιεινής (-5%), στα άλλα προϊόντα νοικοκυριού (-4%) και στα αλκοολούχα ποτά (-0,2%).

Το κλίμα

Στο μεταξύ, με βάση την έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ, ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, μετά τη σημαντική ενίσχυση που κατέγραψε το δεύτερο εξάμηνο του 2022 (69,5 μονάδες) και την ήπια υποχώρηση το πρώτο εξάμηνο του 2023 (66,7 μονάδες), υποχώρησε σημαντικά το δεύτερο εξάμηνο του 2023 στις 63,9 μονάδες. Το στοιχείο αυτό σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα ευρήματα της έρευνας υποδηλώνει ότι η κατάσταση των επιχειρήσεων μετά τη βελτίωση και σταθεροποίηση που παρουσίασε, τείνει προς επιδείνωση μάλλον λόγω των αβεβαιοτήτων που συνεχίζουν να υφίστανται και οι οποίες τροφοδοτούνται τόσο από το ρευστό οικονομικό περιβάλλον, όσο και από εφαρμοζόμενες πολιτικές που εντείνουν την ανασφάλεια των επιχειρήσεων, όπως, για παράδειγμα, ο νέος τρόπος τεκμαρτής φορολόγησης των ατομικών επιχειρήσεων.

Συμβαδίζει, επίσης, και με τα πρόσφατα στοιχεία για το ΑΕΠ, όπου καταγράφηκε επιβράδυνση της ανάπτυξης το τέταρτο τρίμηνο του 2023, αλλά και μικρότερη των εκτιμήσεων μεγέθυνση για όλο το έτος (2% έναντι 2,4% για το 2023). Αυτό, επίσης, αποτυπώνεται και στον δείκτη προσδοκιών των ΜμΕ, ο οποίος, μετά από 2 συνεχόμενα εξάμηνα ανόδου, υποχωρεί στις 63,9 μονάδες, το οποίο υποδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις είναι λιγότερο αισιόδοξες για το μέλλον.