Το διεθνές κεφάλαιο, με μπαράζ ρευστοποιήσεων σε όλα τα μήκη και πλάτη του FTSE 25, ιδίως όμως στο τραπεζικό ταμπλό, οδήγησε το Χ.Α. στα χαμηλά του Ιουνίου του 2012, αλλά και χαμηλότερα, καθώς η αβεβαιότητα για το μέλλον της χώρας πλέον είναι στα «ύψη», με τις αποδόσεις στα ομόλογα να ξεπερνούν εσχάτως και πάλι το 10%.
Με τις ρευστοποιήσεις, που σε μια ρηχή αγορά όπως η «Λ. Αθηνών» παίρνουν τον χαρακτήρα sell off, στέλνουν μήνυμα στην ελληνική πλευρά ότι χρειάζονται λύσεις άμεσα αλλιώς… Άλλωστε, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, προχτές έκανε μια δήλωση που αποτυπώνει την κατάσταση, «αν πάει η αξιολόγηση προς Μάιο-Ιούνιο, καήκαμε…».
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, μεγάλα funds όπως το KKR, το Wellington κ.λπ. που τοποθετήθηκαν στις πρόσφατες αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών είτε μείωσαν σημαντικά θέσεις είτε αποεπενδύθηκαν πλήρως. Σε σχεδόν… ολική αποχώρηση προχώρησαν και όσοι ξένοι είχαν αποκτήσει μετοχές τραπεζών μέσω του LME, δηλαδή με την ανταλλαγή ομολόγων τους με μετοχές στις αυξήσεις κεφαλαίου.
Ήδη οι ξένοι έστειλαν τα μηνύματά τους, οι τραπεζικές μετοχές έχασαν 55% με 70% και σε όρους κεφαλαιοποίησης σχεδόν 6,5 δισ. ευρώ, το ήμισυ δηλαδή των ΑΜΚ.
Είναι αληθές βέβαια ότι διεθνώς οι αγορές βρίσκονται σε bear market, αυτό σημαίνει ότι βρέθηκαν σε φάση διόρθωσης, ενώ αξιοσημείωτο είναι ότι ορισμένοι βλέπουν παγκόσμια επιβράδυνση. Το πετρέλαιο έχει καταρρεύσει, στην Κίνα (και γενικά στην Ασία ή σε αναδυόμενες αγορές) παρατηρήθηκαν κλυδωνισμοί, η FED «άνοιξε» το θέμα των νομισματικών ισοτιμιών.
Ενώ, για να έρθουμε στη Γηραιά Ήπειρο, το ιδιωτικό χρέος στην αναπτυγμένη Ευρώπη, δηλαδή ο όγκος των «κόκκινων» δανείων, σήμερα ξεπερνούν το 1 τρισ. ευρώ (μόνο στην Ιταλία υπολογίζονται σε 360 δισ. ευρώ μαζί με τα επισφαλή), με την έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών στον πετρελαϊκό κλάδο διεθνώς να φοβίζει, τις ιταλικές τράπεζες να «τρίζουν», τη Deutsche Bank και άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες-σύμβολα να βγάζουν ζημίες και τις ανησυχίες για τυχόν νέες ΑΜΚ ανά την Ευρωζώνη να αναζωπυρώνονται, με την οδηγία bail in να είναι πλέον σε ισχύ.
Ωστόσο, το διεθνές κλίμα, αν και υπαρκτό, είναι η μία πλευρά του νομίσματος. Η άλλη πλευρά «γράφει» τον τίτλο «εσωτερική αβεβαιότητα». Το ρίσκο χώρας έχει επανακάμψει δριμύτερο, κάτι που αποτυπώνεται ξεκάθαρα στις κινήσεις των ξένων χαρτοφυλακίων, ακόμη και όσων συμμετείχαν προ ολίγων μόλις εβδομάδων στην τρίτη ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος, αλλά και στην αγορά ομολόγων. Οι δε συστημικές τράπεζες έχουν φθάσει να διαπραγματεύονται 0,2 φορές, σε μέσο όρο, τη λογιστική τους αξία.
Στην επενδυτική κοινότητα εδραιώνεται η αντίληψη ότι υπάρχει μεγάλη απόσταση μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών, τόσο για το ασφαλιστικό, όσο και για τα υπόλοιπα κρίσιμα θέματα της ατζέντας, όπως το φορολογικό, το δημοσιονομικό, οι ιδιωτικοποιήσεις κ.λπ. Όσο παραμένει ασαφές το χρονοδιάγραμμα της αξιολόγησης και θα αναβιώνει το πολιτικό ρίσκο, οι άμυνες στο Χ.Α. θα είναι ανύπαρκτες καθώς δεν εκδηλώνεται αγοραστικό ενδιαφέρον από πλευράς ξένων επενδυτών, που περιμένουν σαφή δείγματα σύγκλισης μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών. Και σημειώνεται ότι στις πρόσφατες αμκ των τραπεζών, πλην κάποιων μεγαλομετόχων, μπήκαν περί τα 50-60 hedge funds που περιμένουν «πράξεις».
Πάντως, μετά την ανακεφαλαιοποίησή τους, οι δείκτες στις τράπεζες παραμένουν οι χαμηλότεροι όχι μόνο σε σχέση με τις ισπανικές, τις ιταλικές και τις πορτογαλικές τράπεζες αλλά και σε σχέση με τις τράπεζες των αναδυόμενων αγορών. Με μέσο δείκτη P/TBV για το 2016 στο 0,15 βρίσκονται σε μεγάλο discount σε σχέση με την Ευρώπη, όπου ο δείκτης ως προς την ενσώματη αξία ορίζεται στο 0,7 περίπου.
Σε κάθε περίπτωση, το εκρηκτικό μίγμα έχει δύο βασικά «συστατικά». Στο εσωτερικό, οι ρευστοποιήσεις συνδέονται με το στο τέλος των προσδοκιών ότι η Ελλάδα έχει μπροστά της μια σχετικά γρήγορη θετική αξιολόγηση. Συνεπώς, το επενδυτικό στόρι της σταδιακής ανάκαμψης της οικονομίας και της άμεσης επιστροφής των τραπεζών σε κερδοφορία έχει απομακρυνθεί.
Στη διεθνή παράμετρο, επικρατεί αρνητική προσέγγιση για τον τραπεζικό κλάδο στην Ευρώπη, ο οποίος υποαποδίδει αισθητά όλων των υπολοίπων κλάδων των ευρωπαϊκών μετοχών, με πτώση 25% από τις αρχές του έτους, από τους φόβους ότι οι μεγάλες επενδυτικές ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν πολύ μεγάλα «ανοίγματα».
Πλέον η αγορά έχει εισέλθει σε περιοχές όπου όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά. Τυπικά, οι 450 μονάδες αποτελούν μια τεχνική στήριξη, ενώ κάποιοι αναλυτές δεν αποκλείουν να δούμε και τεχνικής φύσεως αναλαμπές, αν και ίσως αυτές να αποτελέσουν για τα χαρτοφυλάκια ευκαιρία να δώσουν χαρτιά σε καλύτερες τιμές. Σε κάθε περίπτωση, εάν δεν αλλάξουν άρδην τα δεδομένα προς το καλύτερο, τίποτα δεν δείχνει στον ορίζοντα ότι υπάρχει ο καταλύτης, ο «μπαλαντέρ» που θα σώσει το Χ.Α. από χαμηλότερες τιμές.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου