Η περιοχή αυτή γνώρισε αξιοσημείωτη οικονομική πρόοδο τα τελευταία χρόνια, με εκατομμύρια ανθρώπους να βγαίνουν από τη φτώχεια. Η ASEAN, ως μια ενιαία οντότητα, θα μπορούσε να καταταχθεί ως η έβδομη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Αλλά ένα μεγάλο μέρος της πρόσφατης ανάπτυξης έχει δημιουργηθεί από την επέκταση του εργατικού δυναμικού και τη μετατόπιση των εργαζομένων από τη γεωργία στη μεταποίηση. Οι παράγοντες αυτοί ενδεχομένως να εξασθενίσουν, οπότε επείγει η ανάγκη αντιμετώπισης των χαμηλών επιπέδων παραγωγικότητας της περιοχής. Για να στηρίξουν την οικονομική ανάπτυξη, πολλά κράτη μέλη θα χρειαστεί να υπερδιπλασιάσουν τα ποσοστά που καταγράφουν ιστορικά στη βελτίωση της παραγωγικότητας.
Μια νέα έκθεση από το McKinsey Global Institute, με τίτλο «Στο σταυροδρόμι της Νοτιοανατολικής Ασίας, Τρεις δρόμοι για την ευημερία», διαπιστώνει ότι η περιοχή μπορεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της παραγωγικότητας και να βρει νέους καταλύτες για την ανάπτυξη της, με την επιδίωξη των ευκαιριών που συνδέονται με τρεις παγκόσμιες μεγάλες τάσεις: την αξιοποίηση των παγκόσμιων ροών, την αστικοποίηση και την τεχνολογία.
Αποκόμιση μεγαλύτερου μεριδίου από τις παγκόσμιες εμπορικές ροές. Η παγκόσμια οικονομία είναι πλέον βαθιά διασυνδεδεμένη αφού τεράστιες ποσότητες εμπορευμάτων, υπηρεσιών, κεφαλαίων, ανθρώπων και δεδομένων κυκλοφορούν πέρα από τα σύνορα. Η ASEAN βρίσκεται σε καλή θέση για να επωφεληθεί από αυτό το φαινόμενο: είναι ήδη η τέταρτη μεγαλύτερη εξαγωγική περιοχή και βρίσκεται σε στρατηγική θέση κοντά στην Κίνα, την Ινδία και την Ιαπωνία. Μέχρι το 2025, περισσότεροι από τους μισούς καταναλωτές του κόσμου θα ζουν σε απόσταση πέντε ωρών πτήσης από τη Μιανμάρ. Η περιοχή μπορεί να αξιοποιήσει αυτές τις δυνάμεις με δύο τρόπους:
Πρώτον, η επιτυχής εφαρμογή του σχεδίου ολοκλήρωσης της Οικονομικής Κοινότητας της ASEAN, θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά το εμπόριο και να δημιουργήσει μια ενιαία αγορά 600 εκατομμυρίων καταναλωτών.
Δεύτερον, η ASEAN μπορεί να επεκτείνει τις συμφωνίες ελεύθερων συναλλαγών της και να προσελκύσει επιπλέον παραγωγή από τις πολυεθνικές επιχειρήσεις, καθώς το κόστος εργασίας στην Κίνα συνεχίζει να αυξάνεται.
Συνδυαστικά, αυτές οι ευκαιρίες θα μπορούσαν να δημιουργήσουν οικονομική αξία που μπορεί να φτάσει από 280 μέχρι 625 δισ. δολάρια ετησίως μέχρι το 2030. Για να αξιοποιηθεί αυτό το δυναμικό, η ASEAN θα πρέπει να αντιμετωπίσει τους περιορισμούς στις ξένες επενδύσεις, να αναπτύξει ένα πιο ανταγωνιστικό μεταποιητικό τομέα και να δημιουργήσει κρίσιμες υποδομές στην εφοδιαστική αλυσίδα και στις δεξιότητες του εργατικού δυναμικού.
Συμπόρευση με το κύμα της αστικοποίησης. Οι αναπτυγμένες πόλεις της Νοτιοανατολικής Ασίας δημιουργούν πάνω από το 65% του ΑΕΠ της περιοχής σήμερα, ενώ περισσότεροι από 90 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να μετακινηθούν σε αστικές περιοχές μέχρι το 2030. Η μετατόπιση αυτή θα υποστηρίξει τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της καταναλωτικής τάξης, η οποία θα μπορούσε να διπλασιαστεί φτάνοντας τα 263 εκατομμύρια νοικοκυριά το 2030. Αυτό θα καταστήσει την ASEAN μια καίρια αγορά του μέλλοντος για επιχειρήσεις σε ένα ευρύ φάσμα κλάδων. Η συμπόρευση αυτή με την ανάπτυξη και η δημιουργία πόλεων με υψηλή ποιότητα ζωής θα απαιτήσει γύρω στα 7 τρισ. δολάρια για επενδύσεις σε υποδομές, στέγαση και εμπορικούς χώρους. Μέχρι το 2030, η συνεχής ανάπτυξη των πόλεων θα μπορούσε να έχει ετήσια οικονομική επίδραση που να κυμαίνεται από 520 μέχρι 930 δισ. δολάρια.
Ανάπτυξη επαναστατικών τεχνολογιών. Πέντε σχετικές τεχνολογίες, το mobile Internet, τα big data, το Internet of Things, η αυτοματοποίηση των εργασιών της γνώσης και η τεχνολογία cloud, θα μπορούσαν να εκσυγχρονίσουν τους κλάδους της οικονομίας σε όλη την Νοτιοανατολική Ασία και να επιφέρουν μεγάλη βελτίωση της παραγωγικότητας. Σε πολλούς κλάδους διακυβεύονται μεγάλα ποσά για τις εταιρείες που προχωρούν γρήγορα σε ψηφιοποίηση. Οι επαναστατικές τεχνολογίες θα μπορούσαν να παράγουν από 220 μέχρι 625 δισ. δολάρια ως ετήσια οικονομική επίδραση μέχρι το2030, εάν ο δημόσιος και ο ιδιωτικός τομέας μπορούν να οικοδομήσουν τις απαραίτητες κεντρικές υποδομές για το Διαδίκτυο και να ανταποκριθούν σε εργατικό δυναμικό με τις δεξιότητες που απαιτούνται.
Οι παγκόσμιες ροές, η αστικοποίηση και οι επαναστατικές τεχνολογίες αναδιαμορφώνουν ήδη την περιοχή. Αλλά είναι μάλλον απίθανο να την οδηγήσουν στο επόμενο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης χωρίς συγκεκριμένες στρατηγικές για την αξιοποίηση τους. Λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της δυνητικής επιβράβευσης και τη σημασία της διαχείρισης των συναφών κινδύνων, οι τρεις αυτές δυνάμεις θα πρέπει να είναι το επίκεντρο των συζητήσεων πολιτικής, και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να τις ενσωματώσουν στο στρατηγικό σχεδιασμό τους. Οι χώρες και οι εταιρείες που θα κινηθούν γρήγορα για να αδράξουν τις ευκαιρίες, θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν πλεονεκτήματα που θα διαρκέσουν για δεκαετίες. Και στους τρεις αυτούς τομείς, ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός και οι επενδύσεις θα μπορούσαν να έχουν άμεσο οικονομικό αντίκτυπο, τοποθετώντας τη Νοτιοανατολική Ασία σε μια ταχύτερη και πιο βιώσιμη πορεία μέχρι το 2030.