Οι Έλληνες καταθέτες μπορεί αντιμετωπίζουν έναν «μεγάλο φόβο που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε πανικό» σύμφωνα με τα λόγια του Προέδρου Κάρολου Παπούλια, αλλά και πολλοί Έλληνες έχουν εδώ και πάρα πολύ καιρό μεταφέρει τα χρήματά τους σε πιο ασφαλή καταφύγια, στη Βρετανία, την Ελβετία, τη Γερμανία και τις Σκανδιναβικές χώρες, ενώ δεν αποτελούν τους μόνους στην ευρωζώνη οι οποίοι έχουν κάνει κάτι τέτοιο.
Οι ανησυχίες για bank run στις ελληνικές τράπεζες ταρακούνησε την Αθήνα αυτή την εβδομάδα, αφού οι Έλληνες καταθέτες απέσυραν κάτι λιγότερο από 1 δις ευρώ σε λίγες ημέρες, όπως αναφέρει το Reuters και υπογραμμίζει ότι η φυγή αυτή δεν αποτελεί ελληνικό φαινόμενο. Δεν είναι μόνο οι Έλληνες, οι οποίοι ανησυχούν για τις αποταμιεύσεις τους. Τα δεδομένα δείχνουν ότι έχουν βγάλει τα χρήματά τους καταθέτες και από τις τράπεζες στο Βέλγιο, τη Γαλλία και την Ιταλία. Και την Πέμπτη, η ισπανική Bankia ανακοίνωσε ότι οι πελάτες της απέσυραν πάνω από 1 τρις ευρώ την τελευταία εβδομάδα.
Οι Έλληνες φοβούνται ότι θα πληγούν οι αποταμιεύσεις τους από την ταχεία υποτίμηση, αν η χώρα εγκαταλείψει το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, ενώ οι πελάτες της Bankia έχουν θορυβηθεί από την εξαγορά της τράπεζας από την κυβέρνηση στις 9 Μαΐου, και την αυξανόμενη αβεβαιότητα για το τελικό κόστος των μεταρρυθμίσεων του τραπεζικού κλάδου της Ισπανίας.
Στην Ελλάδα, όπως δήλωσαν στο Reuters πηγές σε δύο τράπεζες, οι εκροές, την Τρίτη είχαν τον ίδιο περίπου ρυθμό όπως και τη Δευτέρα , ενώ την Τετάρτη ήταν πολύ εντονότερες. «Το σύνολο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος είναι σε κίνδυνο: οι τράπεζες αντιμετωπίζουν τώρα το χειρότερο όλων: την φυγή των καταθέσεων», όπως τονίζει ο Arnaud Poutier, αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος της IG Markets.
Αυτή όμως η φυγή ξεκίνησε τουλάχιστον πριν από δύο χρόνια…
Οι ελληνικές τράπεζες έχουν χάσει 72 δισεκατομμύρια ευρώ σε καταθέσεις από την αρχή του 2010, ή περίπου 30% του συνόλου, σύμφωνα με τα στοιχεία της Thomson Reuters. Οι πέντε μεγαλύτερες τράπεζες στην Ελλάδα είδαν 37 δισεκατομμύρια ευρώ να κάνουν φτερά το 2011 συμπεριλαμβανομένων των 12 δισ. ευρώ από την EFG Eurobank και 8-9 δις ευρώ στην κάθε μία από της Εθνική, Πειραιώς και Alpha.
Τον Φεβρουάριο, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο τότε υπουργός Οικονομικών, είπε ότι μόνο 16 δισεκατομμύρια ευρώ είχαν πάει στο εξωτερικό, με το ένα τρίτο αυτών να κατευθύνεται στη Βρετανία.
Στην Ελλάδα, αυτή η αργή ταχύτητα απόσυρσης των καταθέσεων δεν έχει δημιουργήσει πανικό. Αλλά αυτό θα μπορούσε γρήγορα να αλλάξει, εάν υπάρξει μια ξαφνική ισχυρή απώλεια της εμπιστοσύνης στις τράπεζες., όπως προειδοποιούν οι αναλυτές.
Οι καταθέτες έχασαν εν μία νυκτί την εμπιστοσύνη τους στην βρετανική Northern Rock το Σεπτέμβριο του 2008, δημιουργώντας ουρές για ώρες κατά τις ημέρες που ακολούθησαν, για να πάρουν μετρητά τους, παρά την εγγύηση διαφύλαξης του μεγαλύτερου μέρους των καταθέσεων, με την βρετανική κυβέρνηση να καταλήγει στην εθνικοποίηση της τράπεζας.
Οι αναλήψεις των ελληνων καταθετών δεν αποτελούν έναν τεράστιο αριθμό από πλευράς ποσοστών, αλλά εξακολουθούν να είναι μια πολύ ανησυχητική εξέλιξη. Αλλά, το σημαντικό είναι, ότι αυτή η φυγή καταθέσεων κρατά εδώ και δύο χρόνια.
H φυγή των καταθέσεων ήταν δραματική σε όλη την Ευρώπη το 2011, όπως δείχνει η ανάλυση των δεδομένων από περισσότερες από 120 εισηγμένες ευρωπαϊκές τράπεζες. Πάνω από 120 δισεκατομμύρια ευρώ βγήκαν από δύο τράπεζες στο Βέλγιο και μόνο, συμπεριλαμβανομένης της φυγής των καταθέσεων από την Dexia η οποία έπρεπε να διασωθεί και να αναδιαρθρωθεί. Και η KBC είδε επίσης μια μεγάλη εκροή.
Επίσης, περίπου 90 δισεκατομμύρια ευρώ αποσύρθηκαν από τις τράπεζες της Γαλλίας, συμπεριλαμβανομένων περίπου 30 δισ. από την καθεμία από τις Credit Agricole και BNP Paribas . Οι γαλλικές τράπεζες επλήγησαν πέρυσι από την μεγάλη έκθεση τους στην Ελλάδα και τις ανησυχίες σχετικά με τη ρευστότητα που τις ανάγκασαν να επιταχύνουν τα σχέδια συρρίκνωσής τους.
Οι ανησυχίες ότι η κρίση στη ζώνη του ευρώ θα εξαπλωθεί επίσης είδαν περίπου 30 δισ. ευρώ καταθέσεων να φεύγουν από τις ιταλικές τράπεζες, ενώ οι εισροές στην BBVA βοήθησαν στο να περιοριστούν οι καθαρές εκροές από την Ισπανία.
Την ίδια στιγμή, η Βρετανία φαίνεται να πλημμυρίζει από μετρητά. Περισσότερα από 140 δις ευρώ έχουν κατατεθεί σε τέσσερις μεγάλες τράπεζες και μόνο. Το ότι η χώρα βρίσκεται εκτός του ευρώ, δημιούργησε τεράστια οφέλη στις HSBC και την Standard Charetered οι οποίες θεωρούνται ασφαλή καταφύγια. Άλλες τράπεζες, σύμφωνα με τα στοιχεία του Reuters, που είδαν μεγάλες εισροές είναι η Barclays, η Deutsche Bank, η Credit Suisse, η UBS και οι ρωσικές Sberbank και VTB.