Η εβδομάδα που ξεκίνησε χθες, είναι ίσως η κρισιμότερη για τη ζώνη του ευρώ, αφού συγκεντρώνει μερικά από τα αποφασιστικότερα events των τριών ετών της κρίσης. Αύριο Τετάρτη 12 Σεπτεμβρίου περιμένουμε την απόφαση του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου για τον ESM και διεξάγωνται επίσης και οι ολλανδικές εκλογές. Την ίδια μέρα, ξεκινά και η συνεδρίαση της Fed (12-13/9) με το QE3 να είναι στο επίκεντρο, ενώ την Παρασκευή στην Κύπρο πραγματοποιείται το άτυπο Eurogroup με βασικές πρωταγωνίστριες την Ισπανία και την Ελλάδα.
Σύμφωνα με τους αναλυτές λοιπόν, αυτά στα οποία ποντάρουν οι αγορές για να τρέξουν, είναι τα εξής:
- Η ανακοίνωση του τρίτου γύρου ποσοτικής χαλάρωσης από τη Fed
- Πλήρη κρατική διάσωση της Ισπανίας
- Ολλανδικές εκλογές
- Απόφαση γερμανικού δικαστηρίου για τον ESM
- Συνεδρίαση Eurogroup
Τα βλέμματα θα είναι σίγουρα στραμμένα στην συνεδρίαση της Fed αυτήν την εβδομάδα, μετά και την δραστική απόφαση της
EKT, για το εάν τελικά θα προχωρήσει τόσο σύντομα σε έναν τρίτο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης. Υπάρχουν αρκετοί που υποστηρίζουν πως η Oμοσπονδιακή Τράπεζα την ΗΠΑ θα προτιμήσει ίσως να περιμένει να κάνει το μεγάλο βήμα για μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου. Ωστόσο μετά τα πολύ απογοητευτικά στοιχεία για την αγορά εργασίας ίσως η Fed αναγκαστεί να προχωρήσει άμμεσα σε τόνωση της αγοράς. Άλλωστε όπως έχει δηλώσει ο Bernanke στο Jacksone Hole, η κίνηση από την Fed θα συμβεί πολύ σύντομα. Σύμφωνα με την Goldman Sachs οι πιθανότητες να γίνει κάτι τέτοιο αυτήν την εβδομάδα είναι πάνω από 50%, αν και μία τέτοια κίνηση δεν θα μπορέσει να βελτιώσει την κατάσταση της αγοράς εργασίας στις ΗΠΑ.
H Ισπανία θα πρέπει να υποβάλει (επιτέλους) επίσημη αίτηση κρατικής διάσωσης, κάτι που άλλωστε είναι αναγκαίο για να προχωρήσει η ΕΚΤ με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων και να στηρίξει τη χώρα. Από χθες θα σενάρια έχoυν φουντώσει πως ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας περιμένει ίσως το τελικό «Ok» των Γερμανών για το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης και μετά θα προχωρήσει αμεσώς σε αίτηση για βοήθεια. Την ίδια στιγμή, οι πολιτικές εξελίξεις αλλά και τα προβλήματα του τραπεζικού κλάδόυ στην Ιταλία, ήδη σηματοδοτούν την πρόθεση της χώρας να ακολουθήσει τα βήματα της Ισπανίας στην αναζήτηση βοήθειας αρχικά, μέσω του προγράμματος αγοράς ομολόγων των ΕΚΤ / EFSF / ΕSM.
Σε ότι αφορά τις Ολλανδικές εκλογές, την Τετάρτη, εδώ και μήνες, τα πράγματα έδειχναν ότι θα μπορούσαν να καταλήξουν σε παράλυση ή να αναδείξουν μια κυβέρνηση της σκληρής αριστεράς ή των ευρωσκεπτικιστών της ακροδεξιάς, καθιστώντας οποιαδήποτε κοινοβουλευτική υποστήριξη για μελλοντικές διασώσεις της ευρωζώνης σχεδόν αδύνατη.
Αλλά οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δείχνουν το κεντρο-δεξιό Φιλελεύθερο κόμμα του πρωθυπουργού Mark Rutte και το κεντροαριστερό Εργατικό κόμμα, να πηγαίνουν στήθος με στήθος, ενώ η υποστήριξη των αριστερών και αντι-μεταναστευτικών λαϊκιστικών κομμάτων ξεθωριάζει, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί και να αναδυθεί μια φιλοευρωπαϊκή συμμαχία.
Ακόμα κι έτσι, μπορεί οι διαπραγματεύσεις να διαρκέσουν μήνες πριν η Ολλανδία καταλήξει σε μία «γερή» κυβέρνηση, θέτωντας έτσι αμφιβολίες για την ικανότητά της να συμφωνήσει με οποιαδήποτε πρώτα βήματα με στόχο τη στενότερη ολοκλήρωση της ζώνης του ευρώ.
Η Ευρώπη κρατά την αναπνοή της εδώ και δύο μήνες, για την απόφαση του γερμανικού δικαστηρίου για τον ESM, καθώς μπορεί και να σημάνει και την αλλάγη του παιχνιδιού για την ευρωζώνη. Πάντως, όλοι, και οι 20, νομικοί εμπειρογνώμονες που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Reuters, αναμένουν πως οι δικαστές θα εγκρίνουν τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και το ευρωπαϊκό σύμφωνο δημοσιονομικής πειθαρχίας θα προχωρήσει, αλλά οι περισσότεροι περιμένουν να προσθέσουν σκληρούς όρους για τις μελλοντικές διασώσεις.
Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να δέσει τα χέρια της καγκελαρίου Ανγκελας Μέρκελ ή, τουλάχιστον, να κάνει την υποστήριξή της για τις διασώσεις, ακόμη πιο δύσκολη πολιτικά, δεδομένης της αντίδρασης εναντίον των αποφάσεων της ΕΚΤ την περασμένη εβδομάδα να αγοράσει τα ομόλογα των ευάλωτων κρατών.
Αν το δικαστήριο αποφανθεί κατά του ESM, θα έχει καταστροφικές συνέπειες για τις αγορές ομολόγων και συναλλάγματος, ωθώντας τη ζώνη του ευρώ βαθύτερα στην κρίση, με αμφίβολες τις μελλοντικές διασώσεις των υπερχρεωμένων κρατών-μελών του Νότου.
Αλλά αν, όπως αναμένεται άλλωστε, δώσει το πράσινο φως, θα θέσει και όρους που θα τρομάξουν τους επενδυτές και θα περιπλέξουν τη διαχείριση των κρίσεων.
Μεταξύ άλλων, οι γερμανοί δικαστές μπορεί να επισυνάψουν όρο που να δίνει στο κοινοβούλιο δικαίωμα βέτο σε κάθε μελλοντική καταβολή ενίσχυσης ή να δηλωθεί ένα όριο στη γερμανική ευθύνη για τα χρέη άλλων χωρών της ζώνης του ευρώ .
Το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων ειδικών νομικών και καθηγητών, περιμένουν το δικαστήριο να πει ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση έχει φτάσει στα όρια που επιτρέπονται από το θεμελιώδη νόμο της Γερμανίας και οποιαδήποτε βαθύτερη ένωση θα απαιτούσε ένα άνευ προηγουμένου δημοψήφισμα για ένα νέο σύνταγμα.
Oι ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών συναντώνται στην Κύπρο την Παρασκευή ( Eurogroup ) για να προσπαθήσουν να καταλήξουν σε ότι αφορά τις διαφορές τους πάνω από την τραπεζική εποπτεία και την πιθανή επιπλέον βοήθεια για την Ισπανία, την τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της ζώνης, αλλά και την Ελλάδα.
Οι αποφάσεις για την Ισπανία και την Ελλάδα δεν είναι πιθανό να παρθούν πριν από τον Οκτώβριο, αλλά οι συνομιλίες μπορούν να δείξουν εάν η Μαδρίτη θα ζητήσει τελικά ευρωπαϊκή βοήθεια, με κίνδυνο δυσάρεστες συνθήκες και εποπτεία, και εάν οι επιθεωρητές της ΕΕ και του ΔΝΤ κλίνουν προς την κατεύθυνση του να επιτρέψουν την ζωτικής σημασίας δόση της Ελλάδας.