Σχεδόν 5 δισ. ευρώ έχουν ήδη χαθεί μέσα στη χρονιά (ο Γ.Δ. βρέθηκε με -14% περίπου και ο FTSE 25 με -17% πριν κοπεί χτες το σερί), οι μέτοχοι των τραπεζών έφτασαν να χάνουν από την ολοκλήρωση των ανακεφαλαιοποιήσεων και μετά ποσοστά που άγγιζαν το 40%, ενώ κορυφαία blue chips της αγοράς, από τα FOLLI-FOLLI, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΟΠΑΠ έως τους ΟΤΕ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΔΕΗ κ.λπ. έφτασαν να χάνουν, μέσα στο 2016, 15%, 20% ή σχεδόν 30%.
Είναι σαφές ότι το οικονομικό και επενδυτικό κλίμα διεθνώς έχει… «στραβώσει», η Κίνα «φταρνίζεται», η Ευρωζώνη ψάχνει τα πατήματά της, η FED προκαλεί ανατριχίλα στις αγορές, ιδίως στις αναδυόμενες, οι τιμές πετρελαίου έχουν καταρρεύσει, η Μέση Ανατολή έχει να αντιμετωπίσει σοβαρά ζητήματα, η τρομοκρατία «χτυπάει» καθημερινά σε κάθε γωνία του πλανήτη, το γεωπολιτικό ρίσκο έχει αυξηθεί κατακόρυφα.
Ωστόσο, πέραν των εισαγόμενων πιέσεων, που προφανώς «τσεκάρονται» από τους ξένους επενδυτές που έχουν μπει στο Χ.Α., η «Λ. Αθηνών» κατά βάση ταλαιπωρείται από εγγενείς, από εσωτερικές αδυναμίες. Οι ξένοι, κυρίως, επενδυτές έχει ποντάρει στο σενάριο της γρήγορης επίλυσης του ασφαλιστικού (μέσα στον μήνα), στην άμεση ολοκλήρωση της αξιολόγησης (μέσα στον Φεβρουάριο), η οποία με τη σειρά της θα έδινε το «πράσινο φως» για την άμεση έναρξης των συζητήσεων για την αναδιάρθρωση του χρέους που αποτελεί κλειδί για την επαναφορά του waiver στις τράπεζες, την ποσοτική χαλάρωση, τη μείωση του κόστους δανεισμού και την "έξοδο" στις αγορές.
Όμως, πριν καν περάσουν λίγες μέρες μέσα στο 2016, η πραγματικότητα δείχνει άλλα πράγματα. Η κυβέρνηση παραμένει εγκλωβισμένη στη μέγγενη του ασφαλιστικού, αίφνης το πολιτικό ρίσκο διογκώνεται μπροστά στο ενδεχόμενο να οδηγηθεί η χώρα σε μια ακόμα εκλογική αναμέτρηση, οι θεσμοί βάζουν ενστάσεις και αστερίσκους, η αγορά βρίσκεται αντιμέτωπη με την πιθανότητα μεγάλης καθυστέρησης στη διαπραγμάτευση, τη νομοθέτηση και την αξιολόγηση των κρίσιμων προαπαιτούμενων (ασφαλιστικό, φορολογικό, ταμείο αποκρατικοποιήσεων). Άλλωστε, η απόδοση του 10ετούς ομολόγου πάλι ξεπέρασε το 9% αποτυπώνοντας την αύξηση του ρίσκου της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση, ο γενικός δείκτης βρίσκεται στην κρίσιμη περιοχή των 550-555 μονάδων. Η χθεσινή αντίδραση ήταν αναμενόμενη (αλλά και προσδοκώμενη) από την εγχώρια αγορά, ωστόσο, το Χ.Α. έχει να διανύσει αρκετό δρόμο όχι μόνο για να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, κυρίως για να πείσει ότι μπορεί να βρει τα «πατήματά» της. Βέβαια, το πώς θα καταφέρει να «πατήσει σε δύο βάρκες» η «Λ. Αθηνών», δηλαδή στην πορεία των διεθνών αγορών από τη μία και στις εγχώριες αβεβαιότητες από την άλλη είναι κάτι που θα φανεί προσεχώς.
Η βραχυπρόθεσμη τάση του Γενικού Δείκτη παραμένει πτωτική με την άλλοτε ισχυρή στήριξη των 560 μονάδων να μετατρέπεται πλέον σε ισχυρή βραχυπρόθεσμη αντίσταση σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Οι επόμενες στηρίξεις εντοπίζονται στις 524 και 500 μονάδες. Οι στηρίξεις του τραπεζικού Δείκτη εντοπίζονται στις 38 και 34 μονάδες και η αντίσταση στις 49 μονάδες. Οι στηρίξεις του FTSE 25 εντοπίζονται στις 147 και 139 μονάδες και η αντίσταση στις 158 μονάδες.
Προφανώς λοιπόν, η επιβαρυμένη εικόνα στο Χ.Α. σχετίζεται με την παγκόσμια αναταραχή στις οικονομίες. Όμως, αν ο λόγος είναι μόνο αυτός, τότε ακόμα «παίζει» το σενάριο αυτονόμησης της Αθήνας στο μέλλον. Ωστόσο, οι αναλυτές ανησυχούν ότι η εικόνα στο Χ.Α. σχετίζεται και με την επιδείνωσης του ελληνικού ρίσκου.
Πάντως, αξίζει να σημειωθεί ότι το διάστημα 2012-2105, στην «καρδιά της καταιγίδας» δηλαδή, στο ταμπλό έχουν εισρεύσει σχεδόν 4,2 δισ. ευρώ προερχόμενα κυρίως από ξένα funds, σε τράπεζες (κυρίως) και blue chips. Μένει να φανεί αν αυτό το smart money διατηρήσει τις προσδοκίες τους και κυρίως αν οι διεργασίες καταφέρουν να ανακόψουν τις short τάσεις που επικρατούν στο Χ.Α.
Πάντως, έχει τη σημασία του ότι σταδιακά οι ξένοι αναλυτές, αλλά και εγχώριοι συνάδελφοί τους, ολοένα και βγάζουν εκθέσεις για τον τραπεζικό κλάδο όπου επισημαίνουν «αστερίσκους» και «γκρίζες ζώνες» (κερδοφορία, κόκκινα δάνεια κ.λπ.), από την άλλη πλευρά όμως βάζουν τον πήχη σε επίπεδα 30%, 40% ή και 70% υψηλότερα από τα τρέχοντα επίπεδα. Επισημαίνουν μάλιστα ότι τα τραπεζικά χαρτιά προσφέρονται με «έκπτωση» 60%-70% σε σχέση με τις τράπεζες του Νότου της Ευρώπης, ενώ οι… λογιστικές αξίες που προ εβδομάδων «έπαιζαν» στο 0,35 με 0,40 σε κάποιες περιπτώσεις έπεσαν στο 0,15 με 0,2. Άρα, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι κατέβει ο ευρωπαϊκό πήχης (δηλαδή το bv στην Ευρώπη), παρασύροντας χαμηλότερα και τον ελληνικό, και πάλι οι τράπεζες έχουν περιθώρια ανόδου, πάντα υπό καλές προϋποθέσεις.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου