Παρά το γεγονός ότι η ελληνική αγορά θεωρείται και είναι λειτουργικά από τις πιό αξιόπιστες πανευρωπαϊκά το θεμα με τη Folli Follie αλλά και οι ελάχιστες μετοχές που πληρούν τα κριτήρια εμπορευσιμότητας και κεφαλαιοποίησης πιθανότατα να αφήσουν ακόμη 12 μήνες εκτός αναβάθμισης το Ελληνικό χρηματιστήριο που έχει τη μοναδική ιδιότητα: να είναι το μοναδικό χρηματιστήριο της ευρωζώνης που δεν ανήκει στη κατηγορία των ανεπτυγμένων χρηματιστηρίων.
Οι βασικοί λόγοι της υποβάθμισης της Αθήνας ήταν ασφαλώς η επιβολή των capital controls και η χαμηλή κεφαλαιοποίηση.
"Η πρώτη αξιολόγηση του ΧΑ επί δραχμής από Ftse"
Να υπενθυμίσουμε ότι η Αθήνα εισήλθε στη «λίστα αξιολόγησης» του οίκου FTSE τον Μάιο του 1998 ως προηγμένη αναπτυσσόμενη αγορά (advanced emerging), ενώ από το 2001 είχε συμπεριληφθεί στην κατηγορία των ανεπτυγμένων αγορών. Βρισκόταν μάλιστα στη κατηγορία υπό παρακολούθηση (watch list) από το 2004.
H Αθήνα από τις 21 Μαρτίου 2016 υποβαθμίστηκε στην κατηγορία «προηγμένη αναπτυσσόμενη» («advanced emerging market») από «αναπτυγμένη αγορά» («developed market») που την είχε κατατάξει το 2001 ο αγγλικός οίκος με αφορμή την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωζώνη. Ο κυριότερος λόγος που υποβαθμίστηκε η Αθήνα και έγινε η μοναδική αναδυόμενη αγορά μεταξύ των 19 αγορών της Ευρωζώνης ήταν το κλείσιμο του Χ.Α. τον Ιούλιο του 2015 για 25 συνεχείς συνεδριάσεις, λόγω της επιβολής περιορισμών στη διακίνηση κεφαλαίων (capital controls).
To Xρηματιστήριο Αθηνών είχε αναστείλει τη λειτουργία του στις 29 Ιουνίου 2015 και επαναλειτούργησε στις 3 Αυγούστου 2015, λόγω της τραπεζικής αργίας που είχαν επιβάλλει τα capital controls.
Η πρώτη υποβάθμιση του Χ.Α. σε αναδυόμενη αγορά, που διατηρείται έως σήμερα, έγινε τον Μάιο του 2013 από τον αμερικανικό οίκο αξιολόγησης MSCI. Τα κριτήρια του MSCI θεωρούνται σαφώς πιο δύσκολα, αφού η εμπορευσιμότητα ενός τίτλου είναι κορυφαία παράμετρος για την αξιολόγηση, όπως και η κατάσταση που παρουσιάζει η οικονομία της χώρας στην οποία βρίσκεται η εκάστοτε χρηματιστηριακή αγορά. Οι ημερήσιες συναλλαγές στο Χρηματιστήριο διαχέονται στις 10 μεγαλύτερες μετοχές του Ftse 25 που με μέση κεφαλαιοποίηση άνω του 1,1 δισ. ευρώ αποτελούν από μόνες τους ένα «δικό τους» χρηματιστήριο. Οι ξένοι τοποθετούν τα κεφάλαιά τους στις εταιρείες που χαρακτηρίζονται για το «ευρωπαϊκό ρίσκο», δηλαδή μπορούν ανά πάσα στιγμή να αντλήσουν κεφάλαια στο εξωτερικό. Σε αντίθεση με τις εγχώριες εισηγμένες που προσδοκούν οφέλη μόνο από την εξοικονόμηση κόστους ή και από την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τους δανεισμού.
Ανέστης Ντόκας