Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το 2008 που είναι η πρώτη χρονιά με αρνητικό ΑΕΠ(-0,02%) ο συνολικός δανεισμός των εισηγμένων είχε διαμορφωθεί στα 43,91 δισ. ευρώ για να υποχωρήσει στα 41,73 δισ. ευρώ το 2009 και τη πρώτη μνημονιακή χρονιά το 2010 οι συνολικές δανειακές υποχρεώσεις των εισηγμένων είχαν φθάσει τα 41,24 δισ. ευρώ. Από το 2012 παρατηρείται μείωση του δανεισμού για να φθάσουμε το 2015 στο χαμηλότερο επίπεδο το συνολικό δανεισμό των εισηγμένων στα 22,23 δισ. ευρώ. Το 2017 Από το σύνολο των εισηγμένων εταιρειών 191 οι 140 έχουν χρέη στις τράπεζες και μόλις 31 δεν χρωστάνε ενώ υπάρχουν και 20 εταιρίες που δεν ανακοινώνουν οικονομικά στοιχεία αφού είναι στα πρόθυρα χρεοκοπίας. Από όσες χρωστάνε μόνο 31 έχουν δανεισμό κάτω από 5 εκατ. ευρώ. Υπάρχουν 6 εισηγμένες με χρέη από 1 δισ. ευρώ έως 3,9 δισ. ευρώ και 16 μεταξύ 320 εκατ. ευρώ και 902 εκατ. ευρώ.
Οι εισηγμένες βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες και από τα πρώτα αποτελέσματα φαίνεται πως τα επιτόκια μειώνονται σημαντικά και οι επιχειρήσεις μπορούν να αναπνεύσουν, αφού οι τόκοι θα μειωθούν και θα μπορέσει να βελτιωθεί η τελική γραμμή των αποτελεσμάτων.
Για κάποιες εταιρείες, πάντως, η απλή αναχρηματοδότηση, έστω και με δραστική μείωση του επιτοκίου, ίσως να μην είναι αρκετή, αφού χρειάζεται ισχυρή κεφαλαιακή ένεση προκειμένου να βελτιωθεί ο ισολογισμός. Το σημαντικό από την αναχρηματοδότηση είναι πως, εκτός από ανάσες ρευστότητας, φεύγει και ένας πονοκέφαλος από τους επιχειρηματίες, οι οποίοι τώρα μπορούν να αφιερώσουν τον χρόνο που κερδίζουν στη βελτίωση των αποτελεσμάτων. Μην ξεχνάμε ότι την τελευταία διετία οι περισσότεροι επιχειρηματίες ασχολούνται σχεδόν όλη την ημέρα για να πετύχουν καλύτερους όρους δανεισμού και να εξασφαλίσουν πολύτιμη ρευστότητα και έχουν αφήσει πίσω την αναζήτηση νέων πελατών σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Μετά το κλείσιμο της τέταρτης αξιολόγησης, έχουν επανέλθει σε κανονικό ρυθμό οι συζητήσεις των εισηγμένων με τις τράπεζες για την αναδιάρθρωση των δανείων τους. Στο επίκεντρο εκτιμάται πως θα βρεθούν, μεταξύ άλλων, η επιμήκυνση της διάρκειας αποπληρωμής και η μετατροπή των βραχυπρόθεσμων οφειλών σε μακροπρόθεσμες, ενώ στο τραπέζι θα πέσει και η παροχή επιπλέον χρηματοδότησης για να καλυφθούν τρέχουσες, αλλά και παλαιότερες ανάγκες. Aκόμη, από τους ισολογισμούς του 2017 αλλά και των 36 εισηγμένων που εθελοντικά δημοσιοποίησαν αποτελέσματα α΄ τριμήνου 2018 προέκυψε ότι αυξάνεται ο αριθμός των εισηγμένων στις οποίες η σχέση ιδίων προς ξένα κεφάλαια επιδεινώνεται, με απρόβλεπτες συνέπειες για τη νέα οικονομική χρήση. Aρκετοί αναλυτές εκτιμούν ότι ένας «ισολογισμός που ιδρώνει», που έχει δηλαδή αρκετά δάνεια, επιβάλλει στη διοίκηση να περιορίσει τις σπατάλες και να σκέφτεται κάθε φορά τον καλύτερο και αποδοτικότερο τρόπο, προκειμένου να υλοποιηθεί ένας προκαθορισμένος στόχος της εταιρείας. Aυτή τη φορά, πάντως, οι εισηγμένες που θέλουν να αναδιαρθρώσουν τον δανεισμό τους μέχρι το τέλος του 2018 θα έχουν δυσκολότερο έργο, καθώς, πέρα από τις υψηλές εξασφαλίσεις που πρέπει να παράσχουν, θα πρέπει να πείσουν τις διοικήσεις των τραπεζών ότι αξίζουν μια δεύτερη ευκαιρία. Σε μια εσωτερική αγορά που είναι καταδικασμένη να συρρικνώνεται και σε μια οικονομία που το κόστος χρήματος είναι υψηλό, η μείωση του κόστους λειτουργίας της επιχείρησης είναι κανόνας επιβίωσης και το μόνο εργαλείο που έχει απομείνει για να παραμείνει σε βιώσιμη κατάσταση.
Άνεστής Ντόκας