"Το ευρωπαϊκό δίκαιο δεν απαγορεύει την οικονομική βοήθεια ενός κράτους-μέλους. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορεί να είναι προς το συμφέρον της νομισματικής σταθερότητας και προς τα συμφέροντα της ίδιας της Γερμανίας. Η σύγχυση για τις οικονομικές στρατηγικές στις συζητήσεις για την οικονομική βοήθεια για την Ελλάδα και άλλες οικονομίες της Ευρωζώνης συνοδεύεται από τη σύγχυση για το τι επιτρέπουν και τι απαγορεύουν οι Ευρωπαϊκές συνθήκες και τι επιβάλουν στα κράτη-μέλη.

Τα γερμανικά ΜΜΕ διατηρούν το δόγμα για απαγόρευση οποιασδήποτε οικονομικής ενίσχυσης. Σε αυτό προστίθεται το θέμα των διαδικασιών στις οποίες δύναται να προβεί το Συνταγματικό Δικαστήριο. Μια σοβαρή ματιά της θεσμικής οργάνωσης της Ευρωπαϊκής και Νομισματικής Ένωσης διαλύει την ομίχλη.

Καταρχήν σύμφωνα με τις συνθήκες η χώρα που έχει δανειστεί είναι η μόνη υπεύθυνη για το δημόσιο χρέος της. Η Συνθήκη νομισματικής Ένωσης απαλάσσει την Ε.Ε. και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη από την υποχρέωση να παρέχουν οικονομική βοήθεια. Οι κεντρικές τράπεζες επίσης δεν μπορούν να παρέχουν άμεση ανακούφιση- μέσω δανεισμού ή αγοράς χρέους (άρθρο 123) στην χώρα που αντιμετωπίζει το πρόβλημα. Αυτός ο ευρωπαϊκός νόμος δημιουργεί σκόπιμα την απειλή χρεοκοπίας για ένα κράτος μέλλος της Ε.Ε. το οποίο έχει απωλέσει την εμπιστοσύνη των αγορών. Αυτές είναι ακριβώς οι ρίζες της αύξησης των spreads στα επιτόκια των κυβερνητικών ομολόγων στην Ευρωζώνη.

Είναι σαφές ότι μια ρητή απαγόρευση οποιασδήποτε οικονομικής ενίσχυσης θα ωθούσε ένα κράτος πιο κοντά στη δημοσιονομική πειθαρχεία. Όμως οι σχετικές συνθήκες δεν αρνούνται αυτή την επιλογή ούτε για μέλη της Ε.Ε., ούτε για αυτά της Ευρωζώνης. Το αντίθετο συμβαίνει: Η συνθήκη προσχώρησης στο Ευρώ επιτρέπει ρητά «στην Ένωση, υπό συγκεκριμένες συνθήκες να παράσχει οικονομική υποστήριξη σε κάποιο κράτος-μέλος» σε ιδιαίτερες περιστάσεις που είναι εκτός ελέγχου του κράτους-μέλους ή σε περίπτωση σημαντικής απειλής ή μεγάλων δυσκολιών (άρθρο 122, παράγραφος 2). Αυτή η επιλογή ισχύει και στην περίπτωση μιας κρίσης που δημιουργήθηκε στο εσωτερικό της χώρας. Φυσικά, η βοήθεια αυτή που βασίζεται σε μια νομισματική ένωση προσηλωμένη στις αρχές της δημοσιονομικής πειθαρχίας και της σταθερότητας των τιμών, θα πρέπει να συνοδεύεται απ’ όλα λογικά μέτρα που θα έχουν σαν σκοπό τη μείωση του ελλείμματος. Η βοήθεια αυτή δεν μπορεί- επ’ ουδενί- να εξαιρέσει το μέλος από τις επώδυνες παρεμβάσεις κατά τη διαδικασία δανεισμού του. Η Συνθήκη επίσης δεν απαγορεύει κατηγορηματικά τη βοήθεια ενός κράτους-μέλους από το ΔΝΤ.

Η ελευθερία να παρασχεθεί οικονομική βοήθεια στα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης που την χρειάζονται, βασίζεται στην ίδια τη ρυθμιστική φιλοσοφία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης και της Ε.Ε. ως Κοινότητα αξιών. Η χρεωκοπία ενός κράτους-μέλους θα είχε άμεσο αντίκτυπο την εμπιστοσύνη των αγορών στο κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, θα δημιουργούσε πρόβλημα στη νομισματική σταθερότητα που αποτελεί βασική αρχή της Ένωσης (α΄ρθρο 3, παρ. 3 της Συνθήκης). Θα παραβίαζε επίσης τη δυνατότητα ομαλής λειτουργίας ενός κράτους-μέλους καθώς και τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλά και από νομικής σκοπίας το να παραδώσεις ένα κράτος που δεν είναι σε θέση να ελέγξει την αυτοίασή της και να το παραδώσεις στις δυνάμεις της αγοράς, κάτι τέτοιο είναι αντίθετο με την ίδια την έννοια του κράτους-Μέλους που έχει η Ε.Ε. Εντούτοις, η δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου δεν μπορεί πλέον να πραγματοποιηθεί εντός των υφιστάμενων συνθηκών. Η Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση προαπαιτεί μια πλήρη αναδιάρθρωση των ελεγκτικών μηχανισμών και των μηχανισμών επιβολής κυρώσεων.

Από τη σκοπία της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, η γερμανική κυβέρνηση δεν μπορεί πλέον να παράσχει υποστήριξη σε ένα κράτος προκειμένου αυτό να αποφύγει τη χρεωκοπία, προς όφελος της σταθερότητας του ευρώ και την προστασία των Γερμανών πιστωτών. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να παρέμβει τστο θέμα το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Γερμανίας. Αλλά και για άλλους λόγους, η Ευρώπη δεν χρειάζεται τις ευλογίες του Δικαστηρίου για να διαφυλάξει τη συνοχή της Ευρωζώνης.

Μια οικονομική ενίσχυση δεν παραβιάζει τις αρχές της Bundestag, ούτε τα θεμελιώδη δικαιώματα των Γερμανών πολιτών. Αυτή η πραγματικότητα  δεν αφήνει χώρο για οποιαδήποτε διαφωνία ή παράπονο. Με την ελευθερία που έχουν η Ε.Ε. και τα κράτη μέλη για την παροχή ή όχι οικονομικής βοήθειας στην Ελλάδα, η Ε.Ε. στέκεται άπραγη με τη θεραπευτική δύναμη της αβεβαιότητας: Αυτό αυξάνει την εκδικητικότατα των αγορών, ωθεί τα κράτη προς τη δημοσιονομική πειθαρχία και αναγκάζει τις κυβερνήσεις των κρατών που έχουν το πρόβλημα στην παραβίαση κοινωνικών κεκτημένων.

Μ.Ρ.