Το πλωτό αυτό τέρμιναλ (Floating Storage and Regasification Unit) προτιμήθηκε από το παλαιότερο σχέδιο για χερσαίο σταθμό στις εγκαταστάσεις της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων της Καβάλας, το οποίο και εγκαταλείπεται. Αφενός γιατί σαν έργο είναι φθηνότερο, αφετέρου διότι παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία απ' ότι ένας χερσαίος σταθμός, καθώς η ΔΕΠΑ θα μπορεί να το μεταφέρει εκεί όπου υπάρχει ζήτηση.
Ταυτόχρονα η εταιρεία βρίσκεται σε συζητήσεις με την Ενεργειακή Αιγαίου για να συμμετάσχει στο έργο κατασκευής υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου που εξετάζει να δημιουργήσει η τελευταία στη γεώτρηση της Nότιας Kαβάλας, την εκμετάλλευση της οποίας έχει μέχρι το 2014.
Τα σχέδια αυτά της ΔΕΠΑ περιέγραψε χθες μιλώντας σε δημοσιογράφους ο πρόεδρός της Χάρης Σαχίνης, εξηγώντας ότι έχουν ένα και μοναδικό σκοπό : Την τροφοδοσία της Βουλγαρίας, μέσω της υπό κατασκευής διασύνδεσης του αγωγού Ελλάδας- Βουλγαρίας (IGB) Κομοτηνή- Χάσκοβο, κόστους 145 εκ. ευρώ, που επιθυμεί διακαώς η Σόφια, προκειμένου να μειώσει τις ρωσικές εισαγωγές, από τις οποίες σήμερα εξαρτάται κατά 100% για την κάλυψη των αναγκών της.
Από το βουλγαρικό έδαφος, και δια μέσω των υφιστάμενων διασυνδέσεων με Ρουμανία και Σερβία, το αέριο θα μπορεί να φτάνει μέχρι την «καρδιά» της ευρωπαϊκής αγοράς.
Η σημασία του ελληνο-βουλγαρικού
Δείγμα της σημασίας που έχει για τη ΔΕΠΑ ο αγωγός, είναι και η πίεση που ασκεί στους Βουλγάρους για να υλοποιηθεί νωρίτερα από το 2013 του αρχικού σχεδιασμού, αφού όσο νωρίτερα γίνει, τόσο πιο γρήγορα θα μπορέσει και αυτή να ξεκινήσει εξαγωγές αζέρικου αερίου προς τη ΝΑ Ευρώπη. Ο αγωγός σχεδιάζεται για χωρητικότητα 5 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο, και στην κοινοπραξία συμμετέχουν με 50% η βουλγαρική ΒΕΗ, με 25% η ΔΕΠΑ και με 25% η ιταλική Edison.
Διαμόρφωση τιμών μέσω των υπογείων αποθηκών στη γεώτρηση Καβάλας
Σχετικά με τον υπόγειο αποθηκευτικό χώρο στη γεώτρηση της Νότιας Καβάλας, συνολικής χωρητικότητας περίπου 1 δισ. κυβικών μέτρων και απολήψιμης 600 εκατομμυρίων κυβικών το χρόνο, η λειτουργία του, θα προσφέρει ακόμη μεγαλύτερη ασφάλεια στα συστήματα φυσικού αερίου της περιοχής. Επιπλέον θα θέσει τις βάσεις για τη λειτουργία μηχανισμού διαμόρφωσης τιμών στη συγκεκριμένη περιοχή (Hub), αφού σε αυτήν θα συγκεντρώνεται αέριο προερχόμενο από τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, (μέσω του Ελληνο-Τουρκικού αγωγού), την αγορά spot (LNG), αλλά και το πλωτό τέρμιναλ.
Επομένως, τα έργα υποδομής της Βορείου Ελλάδας, τόσο τα υφιστάμενα (ελληνο-τουρικός αγωγός) όσο και αυτά που σχεδιάζονται (ελληνο-βουλγαρικός, αποθηκευτικοί χώροι), είναι σε θέση να διαμορφώσουν τα επόμενα χρόνια «δελεαστικές» τιμές αερίου προς εξαγωγή.
Γι’ αυτό και η ΔΕΠΑ βρίσκεται ήδη σε επαφές με διάφορους προμηθευτές της περιοχής για να συνάψει μαζί τους συμβόλαια προμήθειας αερίου. Σε ότι αφορά μάλιστα στον βασικό της προμηθευτή, τη ρωσική Gazprom έχει θέσει ήδη θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της σύμβασης που λήγει το 2016, ζητώντας ένα ποσοστό της 20%-30% να συνδεθεί με τις τιμές στη spot αγορά. Ο λόγος είναι ότι αυτή την περίοδο και για μια ακόμη διετία τουλάχιστον, εκτιμάται ότι η spot αγορά θα προσφέρει αέριο σε ανταγωνιστικές τιμές.
Ανοιχτή σε συνεργασίες με τρίτους για την κατασκευή των έργων
Σύμφωνα με τον κ. Σαχίνη, η ΔΕΠΑ είναι ανοιχτή σε συνεργασίες με τρίτες εταιρίες για την κατασκευή των συγκεκριμένων έργων αποθήκευσης, ενώ βλέπει με ενδιαφέρον και τη συμμετοχή της στην επένδυση τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου του Kατάρ στον Aστακό Αιτωλοακαρνανίας.
Εδώ να σημειωθεί ότι αντίστοιχη πλωτή μονάδα αποθήκευσης αερίου, αλλά μικρότερης δυναμικότητας, μελετούν και οι όμιλοι Μυτιληναίου και Βαρδινογιάννη για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής και του διυλιστηρίου της Μότορ Οϊλ.
Εγχώρια αγορά : Νέες ΕΠΑ, διαχωρισμός ΔΕΣΦΑ
Εντός συνόρων, και αναφορικά με τον διαχωρισμό ΔΕΠΑ- ΔΕΣΦΑ, πηγές της διοίκησης αναφέρουν πως δεν υπάρχει σαφής κυβερνητική γραμμή, με τα σενάρια να μην έχουν καταλήξει, και τις δυσκολίες πολλές. Γρίφος αποτελούν αφενός η αποτίμηση της option που κατέχει η ΔΕΗ για το 30% του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΠΑ, αφετέρου η συμφωνία που σε περίπτωση διαχωρισμού θα χρειαστεί να γίνει με τα ΕΛΠΕ, τα οποία κατέχουν το 35% της ΔΕΠΑ, (άρα και του ΔΕΣΦΑ).
Σε ένα άλλο μέτωπο αυτό της εμπορίας, το χειμώνα θα προκηρυχτεί ο διαγωνισμός για τις τρεις νέες Εταιρίες Παροχής Αερίου σε Στερεά Ελλάδα, Ανατολική Μακεδονία – Θράκη και Κεντρική Μακεδονία. Παράλληλα η εταιρεία σχεδιάζει να αναπτύξει και την αεριοκίνηση.
Νησιά, Κρήτη
Για πρώτη φορά επίσης εξετάζει την επέκταση της εμπορικής δραστηριότητας στα νησιά με τη μεταφορά συμπιεσμένου φυσικού αέριου CNG. Όσο για το παλαιό σχέδιο δημιουργίας τέρμιναλ LNG στην Κρήτη, η ΔΕΠΑ το χαρακτηρίζει ακριβό και ασύμφορο. Αντ’ αυτού κάνει σκέψεις για τη δημιουργία μιας πλωτής και εκεί δεξαμενής, σε συνδυασμό πιθανό και με δικτύωση της με ένα πλοίο, το οποίο θα μεταφέρει αέριο στα μεγάλα νησιά του Αιγαίου
Δεν την ανησυχεί και πολύ ο ανταγωνισμός
Τέλος για τον ανταγωνισμό στην εμπορία από τρίτους (Μυτιληναίος, ΔΕΗ και άλλοι ενδιαφέρονται να εισάγουν LNG από αλλού), η εταιρεία μοιάζει να μην ανησυχεί και πολύ. Όπως σημείωσε ο αντιπρόεδρος και αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος κ. Σπύρος Παλαιογιάννης «η αγορά αλλάζει και η απελευθέρωση πρέπει να προχωρήσει. Θεωρούμε όμως ότι είναι πολύ σοβαρά θέματα για να τα δούμε με ευκαιριακούς όρους».
Γιώργος Φιντικάκης