Στη συνάντηση που είχε χθες η υπουργός ΠΕΚΑ Τίνα Μπιρμπίλη με το κλιμάκιο των ελεγκτών έγινε σαφές ότι οι τελευταίοι είναι διατεθειμένοι να ακούσουν τι έχει να πει η ελληνική πλευρά, χωρίς απ' ότι διαρρέεται να εμφανίζονται τόσο δογματικοί στο θέμα της πώλησης μονάδων, αλλά και ότι αναμένουν μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου, ένα πακέτο μέτρων με "ισοδύναμο" πάντως αποτέλεσμα.

Ζητούμενο αυτών των εναλλακτικών λύσεων δεν μπορεί να είναι άλλο από την απόκτηση πρόσβασης του ιδιωτικού τομέα στα χαμηλότερου κόστους καύσιμα, (π.χ. λιγνίτες), ώστε να καταστεί εφικτός ο ανταγωνισμός προς τη ΔΕΗ στη χονδρική.

Είχαν μαζί τους κείμενο, που δεν παρέδωσαν…

Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι σύμφωνα με πληροφορίες, οι ελεγκτές παρουσιάστηκαν ενόψει της υπουργού με συγκεκριμένο επίσημο κείμενο, που προφανώς θα εμπεριείχε τις υποδείξεις για πώληση του 40% των υδροηλεκτρικών και λιγνιτικών μονάδων, (ένα είδος μνημονίου νο 2), το οποίο όμως μετά τη συζήτηση με την ελληνική πλευρά δεν παρέδωσαν.

Από την πλευρά της η υπουργός Τ. Μπιρμπίλη υποστήριξε ότι το άνοιγμα της αγοράς μπορεί να γίνει με άλλους τρόπους, χωρίς την πώληση μονάδων, μέτρο το οποίο βρίσκεται εκτός κυβερνητικής πολιτικής, ενώ παρουσίασε στο κλιμάκιο τον ενεργειακό σχεδιασμό της κυβέρνησης μέχρι το 2020, που προβλέπει τη σταδιακή μείωση της παραγωγής λιγνίτη.

Το εναλλακτικό πακέτο

Αν και το υπουργείο αποφεύγει να ανοίξει τα χαρτιά του, πόσο μάλλον αφού βρίσκεται σε μια λεπτή φάση διαπραγμάτευσης με την τρόικα, στα υπό εξέταση μέτρα "ισοδύναμου" αποτελέσματος παραμένει αυτό της "εικονικής" πώλησης μονάδων. Δηλαδή της πώλησης μετά από διαγωνισμό σε τρίτους, ποσοστού της φθηνής σήμερα παραγόμενης λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ, προκειμένου εν συνεχεία να την εμπορευτούν, διαμορφώνοντας έτσι χαμηλότερα τα κόστη τους. Τα μειονεκτήματα είναι δύο: Αφενός ότι βρίσκει κάθετα αντίθετη τη ΓΕΝΟΠ - "εμείς οι εργαζόμενοι δεν πουλάμε εργοστάσια, ούτε ενέργεια σε τιμή κόστους" έγραφε στο προχθεσινό μήνυμα τους προς τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ο πρόεδρός της Ν. Φωτόπουλος- αφετέρου ότι ακόμη κι αν επιλεγούν τελικά οι δημοπρασίες ενέργειας, δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα προσελκύσουν ενδιαφερόμενους επενδυτές. Διότι μπορεί σήμερα η τιμή της λιγνιτικής κιλοβατώρας να είναι φθηνή, θα πάψει όμως σύντομα να είναι μετά από την ενσωμάτωση σε αυτήν του κόστους των ρύπων. Σήμερα το κόστος αυτό ανέρχεται σε 18 ευρώ/ τόνο, αλλά αν συνυπολογίσει κανείς το πραγματικό κόστος λιγνίτη μαζί με το κόστος εξόρυξης, βγαίνει μια τιμή γύρω στα 60 ευρώ/ μεγαβατώρα, όταν το φυσικό αέριο σήμερα τιμολογείται στα 55 ευρώ! Σε κάθε περίπτωση, παρά τις δυσκολίες εφαρμογής του, και παρ' ότι η κυβέρνηση υπό την πίεση και της ΓΕΝΟΠ δεν λέει επισήμως τίποτα επ' αυτού, το θεωρεί σαν ένα από τα έσχατα αλλά πιθανώς αναπόφευκτα μέτρα.

Τα λιγνιτορυχεία

Άλλη λύση που θα εξεταστεί, στο σκεπτικό πάντα του ισοδύναμου, είναι η ολοκλήρωση της εκμίσθωσης του λιγνιτορυχείου της Βεύης στη Φλώρινα σε ιδιώτες, η προοπτική αξιοποίησης νέων λιγνιτορυχείων σε περιοχές με κοιτάσματα όπως η Ελασσόνα (εδώ θα πρέπει να ξεπεραστεί η κατηγορηματική άρνηση της τοπικής κοινωνίας). Στο τραπέζι έχουν πέσει επίσης ιδέες για μετοχική συμμετοχή ιδιωτών σε κάθε μια από τις νέες μονάδες που δρομολογεί η ΔΕΗ, ανταλλαγή μονάδων της επιχείρησης με άλλες εταιρειών του εξωτερικού, και επιτάχυνση των εκκρεμών στη ΡΑΕ αιτήσεων ιδιωτών για λιγνιτικές και υδροηλεκτρικές μονάδες, ισχύος σήμερα άνω των 4000 MW. Κάποιες πλευρές υποστηρίζουν ότι με ένα συνδυασμό των παραπάνω μέτρων, μαζί με τις αλλαγές στην αγορά χονδρικής, το μερίδιο της ΔΕΗ θα πέσει κάτω από το 80%, δημιουργώντας ικανές συνθήκες ανταγωνισμού.

Άνοιγμα αγοράς χονδρικής, τιμολόγια λιανικής, δίκτυα

Ανεξαρτήτως του μίγματος των μέτρων που θα αντιπροταθούν στην τρόικα, βέβαιο είναι ότι το εναλλακτικό αυτό πακέτο θα περιλαμβάνει τα μέτρα που ούτως ή άλλως προβλέπονται στο αρχικό κείμενο του μνημονίου, δηλαδή τη λήψη αποφάσεων μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου για αλλαγές στην αγορά χονδρικής, μαζί με τις αναπροσαρμογές στα τιμολόγια λιανικής, και διαχωρισμό δικτύων μεταφοράς και διανομής από τη ΔΕΗ μέχρι το Μάρτιο.

ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ: Στο μέτωπο των τιμολογίων έρχονται από του χρόνου αυξήσεις στα οικιακά και τα αγροτικά- το πότε και τον τρόπο θα το αποφασίσει η κυβέρνηση- τα οποία επί χρόνια διατηρούνταν για κοινωνικούς λόγους σε επίπεδα ακόμη και κάτω του κόστους. Τα τιμολόγια αυτά θα πρέπει να αντανακλούν στο εξής το κόστος παραγωγής, που σημαίνει ότι για να κλείσει η ψαλίδα θα πρέπει να αυξηθούν 30%-40% τα οικιακά και 50%-60% τα αγροτικά, αλλά είναι προφανές ότι τα ακριβή ποσοστά θα τα αποφασίσει η κυβέρνηση. Ταυτόχρονα έρχονται μειώσεις στα εμπορικά, που επί χρόνια διατηρούνται πολύ υψηλά, ακριβώς για να επιδοτούν τη «χασούρα» της ΔΕΗ από τα πρώτα.

ΧΟΝΔΡΙΚΗ : Στη χονδρική, η ΡΑΕ έχει εισηγηθεί μεταξύ άλλων να συνυπολογίζεται το κόστος εκπομπών δικαιωμάτων CO2 στις τιμές πώλησης λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας που προτείνει η ΔΕΗ, γεγονός που θα τις καταστήσει ακριβότερες, επιτρέποντας έτσι στους ιδιώτες παραγωγούς να την ανταγωνιστούν, δυνατότητα που σήμερα δεν έχουν εξαιτίας του ακριβότερου καυσίμου με το οποίο δουλεύουν οι μονάδες τους, το φυσικό αέριο. Εχει επίσης εισηγηθεί την αυστηρότερη διαχείριση της παραγόμενης από υδροηλεκτρικά ενέργειας της επιχείρησης, ώστε να αποφεύγονται στο εξής αλχημείες (πλασματική λειτουργία τους με δηλώσεις ότι λειτουργούν χωρίς αυτό να συμβαίνει, με συνέπεια η τιμή χονδρικής να διαμορφώνεται όπως και με τους λιγνίτες σε χαμηλά επίπεδα, κοκ).

ΔΙΚΤΥΑ : Τέλος, στο θέμα των δικτύων της ΔΕΗ, το θέμα φέρεται να τέθηκε και σήμερα από την τρόικα, και μάλιστα προς την κατεύθυνση του ιδιοκτησιακού διαχωρισμού, δηλαδή του να περάσει η κυριότητα των δικτύων μεταφοράς και διανομής σε ιδιώτες. Από την πλευρά της ωστόσο η υπουργός φέρεται να απάντησε ότι η σχετική Κοινοτική Οδηγία δίνει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να επιλέξει ανάμεσα σε δύο άλλες λιγότερο επώδυνες λύσεις (δίκτυα σε ένα ανεξάρτητο διαχειριστή μοντέλο που προκρίνει ο ΔΕΣΜΗΕ, παραμονή της κυριότητάς τους στην επιχείρηση υπό μορφή θυγατρικής μοντέλο που προκρίνει η ΔΕΗ).

Στο μεταξύ, νέο δελτίο τύπου εξέδωσε σήμερα η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ με το οποίο επιβεβαιώνει ότι τυχόν πώληση μονάδων της εταιρείας θα αποτελέσει αιτία πολέμου. Ειδικότερα, το δελτίο αναφέρει ότι «ξεπουλιέται ο εθνικός μας πλούτος. Με απεργίες διαρκείας θα αγωνιστούμε όλοι μαζί για να προασπίσουμε τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Ο αγώνας μας δεν είναι συντεχνιακός. Έχουμε ηθικό χρέος». Επίσης, κατα της πώλησης τάσσεται και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, το οποίο καλεί με ανακοίνωσή του την κυβέρνηση να θέσει κόκκινες γραμμές στην Τρόικα. 

Γιώργος Φιντικάκης