Ολοι οι Έλληνες τραπεζίτες εμφανίζονται απολύτως ψύχραιμοι για την εγχώρια αγορά. Και το εννοούν. Οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν ξανοιχτεί σε περίεργες τοποθετήσεις, έχουν δάνεια στην τοπική αγορά και τα χαρτοφυλάκιά τους θεωρούνται με τα τραπεζικά κριτήρια πολύ ασφαλή. Οι περισσότερες ελληνικές τράπεζες αντλούν ρευστότητα από τις καταθέσεις τους ή από την ΕΚΤ, ενώ το ποσοστό των δανείων τους από τη διατραπεζική αγορά είναι πολύ περιορισμένο. Κάποιες μικρές τράπεζες που δεν διέθεταν επαρκείς καταθέσεις και δανείζονταν από τη διατραπεζική αντιμετωπίζουν μεγαλύτερα προβλήματα ρευστότητας, διότι αυτή τη στιγμή η διατραπεζική και ακριβή πολύ είναι και οι κάνουλες «σφίγγουν». Σε κάθε περίπτωση πάντως τα προβλήματα ρευστότητας είναι περιορισμένα και το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι πρόβλημα αποτιμήσεων, καθώς τα ξένα θεσμικά χαρτοφυλάκια ξεφορτώνουν τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών που διαθέτουν για να βρουν οι ίδιοι κεφάλαια και να αποπληρώσουν τα δάνειά τους.

Παρά την ασφαλή εικόνα των ελληνικών τραπεζών η κατάσταση παραμένει ασφαλώς κρίσιμη. Και αυτό διότι η εικόνα που παρουσιάζουν οι διεθνείς αγορές είναι εικόνα γενικής κατάρρευσης. Το πρόβλημα έχει ξεπεράσει τους τοίχους των χρηματιστηρίων και εξαπλώνεται ταχύτατα στην πραγματική οικονομία. Σε έναν κόσμο που κινείται με δανεικά, είναι προφανές πως όταν κλείνουν οι κάνουλες των μετρητών το πρόβλημα είναι τεράστιο. Επιχειρήσεις και ιδιώτες θα αρχίσουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας και οι τραπεζίτες προβλέπουν ότι το τελευταίο τρίμηνο του 2008 και τουλάχιστον το πρώτο του 2009 θα είναι τα χειρότερα που έχουμε δει τις τελευταίες δεκαετίες. Τι πρέπει λοιπόν να κάνει ο Έλληνας μικροαποταμιευτής ή μικροεπιχειρηματίας; Πρώτον, να περιορίσει όσο το δυνατόν την έκθεσή του σε δάνεια. Και όταν λέμε δάνεια, εννοούμε κάθε μορφή τους, συμπεριλαμβανομένων των πιστωτικών καρτών. Δεύτερον, να διεκδικήσει από τις τράπεζες υψηλότερα επιτόκια για τις καταθέσεις του κλείνοντας τα κεφάλαιά του σε προθεσμιακές καταθέσεις. Αυτά βεβαίως μεταφράζονται σε «σφίξιμο» της κατανάλωσης, αλλά αυτή είναι η μόνη και στοιχειώδης άμυνα του απλού εργαζομένου απέναντι σε μια τέτοια τρομακτική κρίση.

Γρηγόρης Νικολόπουλος
[email protected]