Στο επίπεδο της οικονομίας, σχετικά έγκαιρα και προτού συμβούν ανεπανόρθωτες ζημιές, ανατράπηκαν πολιτικές, ελήφθησαν αποφάσεις, μοιράστηκε χρήμα για να κρατηθούν όρθιοι ολόκληροι κλάδοι και σε τελική ανάλυση, κρατικές οντότητες. Παρά τους αρχικούς δισταγμούς και καθυστερήσεις, προσαρμογές έγιναν και αγκυλώσεις ξεπεράστηκαν.
Στο επίπεδο της επιστήμης, έγιναν βήματα πρωτόγνωρα, σε ταχύτητες ανέλπιστες. Έρευνες, πειράματα και κλινικές δοκιμές προχώρησαν με αδιανόητη ταχύτητα και η παραγωγή εμβολίων, κυμαινόμενης έστω αποτελεσματικότητας, κατέστη εφικτή σε διάστημα μερικών μηνών.
Από το σημείο όμως αυτό κι έπειτα, βλέπουμε να ξεδιπλώνεται μπροστά μας μία εξίσου διανοητή πολιτική ανεπάρκεια.
Τα όσα συμβαίνουν τις τελευταίες ημέρες μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της βρετανο-σουηδικής AstraZeneca είναι ενδεικτικά. Έπειτα από μία κατά τα φαινόμενα καθοριστικής σημασίας καθυστέρηση στην έγκριση και παραγγελία εμβολίων, η Ένωση έφτασε την προηγούμενη εβδομάδα να εκβιάζει την εταιρεία και μαζί με αυτήν τους Βρετανούς πολίτες, με την απαγόρευση εξαγωγών εμβολίων προς την Μεγάλη Βρετανία.
Θυμίζει η σκοτεινή υπόθεση την πρώτη φάση της πανδημίας, όταν όλοι έτρεχαν να εξασφαλίσουν με κάθε τρόπο μάσκες και εξοπλισμό, αδιαφορώντας για τους υπολοίπους. Όμως το θέμα του εμβολίου είναι πολύ διαφορετικό.
Θα πει κανείς ότι θα έπρεπε να πρόκειται για ένα παγκόσμιο αγαθό, όπως επιμένει ο ΟΗΕ και το Συμβούλιο της Ευρώπης. Και έτσι είναι. Δεν νοείται κάτι διαφορετικό για την ανθρωπότητα του 21ου αιώνα, ειδικά σε συνθήκες τέτοιας πανδημική απειλής.
Στράφηκαν πολλοί εναντίον των φαρμακευτικών οι οποίες συμπεριφέρονται εμφορούμενες από τα αξιώματα της ελεύθερης αγοράς. Από ηθικής απόψεως, ως μη όφειλαν, αλλά από την άλλη ποιος θεωρεί ότι το εγχείρημα αυτό θα ήταν δωρεάν;
Η ευθύνη γι’ αυτό όμως βαραίνει τις κυβερνήσεις και τους συνασπισμούς κρατών παγκοσμίως.
Αυτές και αυτοί θα έπρεπε να έχουν συντονιστεί εγκαίρως και να έχουν υιοθετήσει μία ενιαία πολιτική, να συνάψουν συμφωνίες με τις πολυεθνικές των φαρμάκων και να έχουν προσφέρει στους πολίτες τους το ύψιστο αγαθό για το οποίο τελικά λογοδοτούν, την υγεία.
Οφείλει δε κανείς να συνειδητοποιήσει ότι αυτή τη στιγμή εκτυλίσσεται ένας ιδιότυπος πόλεμος για τα εμβόλια, μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων της Δύσης και πάντως του ανεπτυγμένου κόσμου. Συνολικά αυτό αφορά περί το 1 δισ. πολίτες. Ο παγκόσμιος πληθυσμός ξεπερνά τα 7 δισ…
Έστω και τώρα, οι ηγεσίες ανά τον κόσμο θα έπρεπε να έχουν αναθεωρήσει και να έχουν υιοθετήσει μία άλλη πολιτική. Οι παραγωγικές δυνατότητες υπάρχουν, όπως και οι οικονομικές, για ταχεία παραγωγή και διάθεση εμβολίων.
Αν δεν συμβεί αυτό, πολύ απλά, θα καθυστερεί η διέξοδος και η λύτρωση. Παραγωγικοί και κοινωνικοί ιστοί θα διαρραγούν, ισορροπίες θα ανατραπούν και οι πολιτικοί διαχειριστές θα πληρώσουν πολύ ακριβότερο τίμημα, από εκείνο που νόμιζαν έως τώρα. Και αυτό θα είναι και οικονομικό και πολιτικό.