Την Παρασκευή 1 Ιουλίου ο Michael Feroli ανακοίνωσε τις επικαιροποιημένες θέσεις της τράπεζας για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ. Επιγραμματικά: Η JP Morgan προέβλεπε ότι το δεύτερο 3-μηνο 2022 η ανάπτυξη στις ΗΠΑ θα «έτρεχε» με 2,5%. Βάσει των υπαρχόντων απολογιστικών στοιχείων η JP Morgan έχει διαμορφώσει την εκτίμηση ότι η ανάπτυξη του δεύτερου 3-μηνο θα είναι 1%. Οι επικαιροποιημένες προβλέψεις της για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ είναι α) τρίτο 3-μηνο 1% β) τέταρτο 3-μηνο 1,5%. Στεκόμαστε στο σκεπτικό που υπαγόρευσε αυτές τις προβλέψεις: «Ωστόσο συνεχίζουμε να αναμένουμε ότι η οικονομία θα επεκταθεί, εν μέρει επειδή πιστεύουμε ότι οι εργοδότες μπορεί να είναι απρόθυμοι να απολύσουν εργαζόμενους ακόμα και σε μία περίοδο με χαμηλή ζήτηση προϊόντων».
Ο Σωκράτης Κόκκαλης είναι γνωστός και αποδεκτός στο πανελλήνιο γιατί πρωταγωνιστεί στην οικονομική ζωή της χώρας τα τελευταία 35 χρόνια. Στις 30 Ιουνίου στην Γενική Συνέλευση των μετόχων της Intracom Holdings εμφανίσθηκε απαισιόδοξος για το μέλλον της παγκόσμιας οικονομίας αναφέροντας: «Η παγκόσμια οικονομία είναι σε ύφεση και δεν υπάρχουν ενδείξεις για πότε θα ομαλοποιηθεί, ούτε για τις συνθήκες της επόμενης ημέρας».
Την ίδια ημέρα δημοσιοποιήθηκε η Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής και οι θέσεις της Τράπεζας της Ελλάδας για την Ελληνική Οικονομία. Υπό την προϋπόθεση ότι θα τελειώσει ο πόλεμος η ΤτΕ προβλέπει ανάπτυξη 3,2% για το 2022 και για την επόμενη τριετία ρυθμούς ανάπτυξης 3-4%. Στην περίπτωση συνέχισης του πολέμου η ΤτΕ προβλέπει μικρότερους ρυθμούς ανάπτυξης αλλά αποκλείει ύφεση. Για το φαινόμενο του πληθωρισμού θεωρεί ότι τελικά θα ελεγχθεί και θα επανέλθει στα κανονικά επίπεδα χωρίς ενδιάμεσα να εμφανισθεί το φαινόμενο των πληθωριστικών πιέσεων της δεκαετίας ’70.
Ο κατ’ εξοχήν εκπρόσωπος του διεθνούς τραπεζικού κεφαλαίου (JP Morgan) γνωρίζει ότι το επενδυτικό σύστημα που εκπροσωπεί (επενδυτές-τραπεζικά κεφάλαια), παρά το ασαφές πολιτικό-οικονομικό περιβάλλον, είναι υποχρεωμένο να επενδύσει (οι εργοδότες μπορεί να είναι απρόθυμοι να απολύσουν εργαζόμενους) ώστε να προστατευθούν οι υφιστάμενες επενδύσεις και να υλοποιηθούν καινούργια project που θα παράξουν νέες υπεραξίες και κέρδη.
Ο μεγάλο-επιχειρηματίας (Σ. Κόκκαλης) θεωρεί ότι ήδη η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται σε ύφεση. Άποψη που δεν επιβεβαιώνεται από τα επίσημα στοιχεία και δεν υιοθετείται ακόμα ούτε τα πιο ακραία γεράκια της Wall Street. «Βγάζει» όμως με αυτό τον τρόπο το άγχος και τον εκνευρισμό του, γιατί είναι υποχρεωμένος σε ένα προβληματικότατο διεθνές περιβάλλον να επενδύσει «φρέσκο χρήμα» ώστε με τα προσδοκώμενα κέρδη από τις νέες επενδύσεις να ισοσκελίσει τις αρνητικές συνέπειες της διεθνούς πολιτικό-οικονομικής συγκυρίας και τις εύλογες πληθωριστικές απώλειες.
Ο Κεντρικός τραπεζίτης (Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας) αποκλείει την ύφεση ακόμα και στην απευκταία περίπτωση της συνέχισης του πολέμου, επειδή γνωρίζει καλύτερα από τον καθένα πώς σκέφτονται και πώς λειτουργούν η επενδυτική τράπεζα και ο μεγάλο-επιχειρηματίας, που είναι υποχρεωμένοι εξ αιτίας της πληθωριστικής συγκυρίας να τοποθετήσουν νέα κεφάλαια στην πραγματική οικονομία για να δημιουργήσουν νέες υπεραξίες και νέα κέρδη που θα καλύψουν τις συνέπειες του πληθωρισμού και θα κάνουν τους μετόχους «ευτυχισμένους» (πλουσιοπάροχη μερισματική πολιτική). Εξ άλλου τα στοιχεία δικαιώνουν τον Γ. Στουρνάρα. Η ανεργία στις ΗΠΑ και την Ε.Ε μειώνεται. Όλοι λοιπόν αντιλαμβανόμαστε τους λόγους για τους όποιους δεν δεσμεύεται για το χρόνο που θα χρειαστεί για να επανέλθει ο πληθωρισμός στα προηγούμενα επίπεδα αλλά εγγυάται ότι δεν θα επαναληφθούν τα ακραία πληθωριστικά φαινόμενα της δεκαετίας του ‘70. Προτεραιότητα του είναι ο έλεγχος του πληθωρισμού.
Στις αρχές 2020 η πανδημία, μία πρωτόγνωρη κρίση, σταμάτησε σχεδόν εξ ολοκλήρου την οικονομική δραστηριότητα σε όλο τον πλανήτη. Η δημοσιονομική (κρατικά προγράμματα) και νομισματική (μηδενικά επιτόκια) απάντηση ήταν επίσης πρωτόγνωρη προκαλώντας έκρηξη ρευστότητας και εκτίναξη της ζήτησης που ήταν αδύνατο να καλυφθεί εξ αιτίας των διαταραχών που εμφανίστηκαν και συνεχίζουν να παρουσιάζονται ακόμα και σήμερα στην παραγωγική και εφοδιαστική αλυσίδα. Η μακροχρόνια αδυναμία κάλυψης της ζήτησης προκάλεσε την άνοδο των τιμών δηλαδή την εμφάνιση του πληθωρισμού. Απόλυτα προβλέψιμη εξέλιξη. Τα μετέπειτα γεγονότα (Πόλεμος στην Ουκρανία και αύξηση της τιμής των καυσίμων) απλά επιτάχυναν και μεγιστοποίησαν τις πληθωριστικές πιέσεις.
Πριν την έναρξη της πανδημίας οι κεντρικές τράπεζες είχαν αρχίσει να περιορίζουν τα προγράμματα Ποσοτικής Χαλάρωσης (QE) πού εφάρμοσαν για να αντιμετωπίσουν την χρηματοπιστωτική κρίση (2008-2010). Δειλά-δειλά προετοιμάζονταν για την εφαρμογή νομισματικών πολιτικών σύσφιγξης (Tapering). Δηλαδή υψηλά επιτόκια και περιορισμό της δανειακής ρευστότητας. Δικαιολογημένα όλοι τότε φοβόντουσαν ότι οι πολιτικές Tapering θα προκαλούσαν χρηματιστηριακή αναταραχή, χρεοκοπίες, ανεργία και ύφεση. Η πανδημία ανέστειλε την εφαρμογή πολιτικών νομισματικής σύσφιγξης (Tapering) και επανάφερε την ποσοτική χαλάρωση (QE).
Σήμερα, που η πανδημία έχει αντιμετωπισθεί, οι κεντρικές τράπεζες ήδη απέσυραν τα έκτακτα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) και αυξάνουν πλέον τα επιτόκια περιορίζοντας ταυτόχρονα και την κυκλοφορία χρήματος (μείωση ισολογισμού). Εφαρμόζουν δηλαδή νομισματικές πολιτικές σύσφιγξης (Tapering), χωρίς όμως να αυξάνεται η ανεργία και να παρατηρείται ύφεση. Ακόμα και η αναμενόμενη χρηματιστηριακή διόρθωση, παρ’ ότι καταγράφει ακραίες πτωτικές τιμές (Α’ Εξάμηνο 2022, Dow -15,3%, S&P -20,6%, Nasdaq 29,5%), δεν έχει πάρει δραματική διάσταση (χρεοκοπίες τραπεζών και επενδυτικών fund) όπως αναμένονταν.
Η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η επιβράδυνση της ανάπτυξης της κινέζικης οικονομίας, η επισιτιστική κρίση και η περιοριστική πολιτική των κεντρικών τραπεζών είναι υπαρκτά προβλήματα που σε ένα κύκλο ανθρώπων ενισχύουν τους φόβους για παγκόσμια ύφεση. Όμως, όπως δείχνουν τα επίσημα στοιχεία, η αναπτυξιακή δυναμική ακόμα δεν κινδυνεύει γιατί η ανεργία είτε μειώνεται είτε παραμένει σταθερή. Ο ελεγχόμενος πληθωρισμός λειτουργεί ως προστατευτικός μηχανισμός για την διατήρηση (και αύξηση) των θέσεων εργασίας.
Βασικό δόγμα επιβίωσης στον καπιταλισμό είναι η ικανότητα προσαρμογής. Στον καπιταλισμό ισχύει ακριβώς ότι συμβαίνει στην Φύση, ό,τι δεν προσαρμόζεται πεθαίνει. Ο πληθωρισμός ήρθε για να μείνει για αρκετό καιρό ακόμα, όποιος προσαρμοσθεί σε αυτή την νέα πραγματικότητα θα επιβιώσει και θα είναι ενεργός στο νέο οικονομικό γίγνεσθαι που αυτή την εποχή αρχίζει να σχηματοποιείται.