Έντουαρντ
Αν είμαι κάτι τέτοιο
Πρέπει να 'χω κάνει πολύ κακό.
Ρέιλι
Ω, όχι τόσο πολύ όσο θα σας άρεσε να σκεπτόσαστε.
Μόνο, ας πούμε, μέσα στα όρια της ταπεινής σας ικανότητας.»
Τ.Σ. Έλιοτ, Κοκταίηλ Πάρτυ (ελληνική έκδοση Γκοβόστη, μτφ. Μ. Χαιρετάκη).
Ο γιατρός σερ Ρέιλι – και δι' αυτού ο Έλιοτ- ίσως κάνει λάθος στο τελευταίο. Οι Έλληνες πολιτικοί (και οι «ειδικοί» της τρόικας, στους οποίους ανέθεσαν την επιτροπεία μας οι δανειστές μας) ενδέχεται να αποδεικνύουν ότι μπορεί κανείς να προξενεί κακό μεγαλύτερο από τα όρια των ικανοτήτων του. Σίγουρα, όμως, ο Έλιοτ έχει δίκιο στη βασική του επισήμανση: όσο κακό κι αν κάνουν οι άνθρωποι αυτοί (και όχι μόνο αυτοί), εξακολουθούν να αισθάνονται σπουδαίοι – είτε λέγονται Γ.Α. Παπανδρέου, είτε Βαγ. Βενιζέλος, είτε Στουρνάρας ή Θεοχάρης – είτε, ακόμη, Αλέξης.
Στουρνάρας και Θεοχάρης, για παράδειγμα, παράγουν καταιγιστικά άδικους -και συνάμα συχνά ατελέσφορους- φόρους, που μεταβάλλουν σε χρεώστες πολίτες απόλυτα συνετούς μέχρι προχθές. Και δεν παράγουν μόνο φόρους. Με τους διαδοχικούς νόμους-κουρελούδες, που ανατρέπουν κάθε μέρα οιαδήποτε αίσθηση ασφάλειας δικαίου, που μόνο στόχο έχουν τη δήμευση ιδιωτικής περιουσίας, προσυπογράφουν και τη μεταβολή της χώρας σε σύστημα κρατικού αυταρχισμού, ακόμη εντονότερα απ΄ όσο οι άμεσοι προκάτοχοί τους. Αυτά πράττουν. Δείχνουν, ωστόσο, να νιώθουν σπουδαίοι.
Ο δε Γ.Α.Παπανδρέου στο ΙΣΤΑΜΕ όχι μόνο φάνηκε να καθαγιάζει αυτή τη μορφή διακυβέρνησης, αλλά την επικαλέστηκε και ως ποσοτική απόδειξη έργου. Η κυβέρνησή του, διάβασα ότι είπε, προώθησε μέσα σε 2 χρόνια 222 νομοσχέδια. (Καλά να είναι ο Σαμαράς, να εξαντλήσει την τετραετία και να προωθήσει 444, για να του πει το «άμμες δε γ' εσόμεθα πολλώ κάρρονες».) Ό,τι, δηλαδή, μαρτυρά το απαράσκευο της κυβέρνησής του, την εσφαλμένη κατά το 2009 ανάγνωση του βάθους της ελληνικής κρίσης, την έλλειψη σχεδίου και διαπραγμάτευσης, αλλά και την εμβαλωματική μετέπειτα πολιτική, που μετέβαλε αποσπασματικά σε νόμους αυτά που θα ικανοποιούσαν εκάστοτε την τρόικα (επειδή δεν είχαν τηρηθεί τα...προηγουμένως συμφωνηθέντα), αυτό είναι απόδειξη έργου. Κι ας υπάρχουν πολλοί άλλοι αριθμητικοί δείκτες, όπως το ΑΕΠ ή η ανεργία, που καταδεικνύουν πως το έργο ήταν σκέτη καταστροφή.
Δεν υποτιμώ τις τεράστιες δυσκολίες, με τις οποίες βρέθηκαν αντιμέτωπες οι ελληνικές κυβερνήσεις από το 2010 και εξής. Όμως, όταν υπάρχει το προηγούμενο των προεκλογικών δεσμεύσεων προσαρμογής χωρίς περικοπές (και το «λεφτά υπάρχουν» - ο λαϊκισμός πρέπει να υπενθυμίζεται) και οι εν συνεχεία καταστρεπτικοί χειρισμοί, το γεγονός ότι βασική υπαίτια της υπερχρέωσης της χώρας υπήρξε η προηγηθείσα διακυβέρνηση Καραμανλή αποτελεί ανεπαρκές ελαφρυντικό για να προσπαθεί κανείς να «βγει κι από πάνω».
Αλλά βέβαια, ο κ. Παπανδρέου έχει πάρει το γερμανικό βραβείο Quadriga επί ειλικρινή ηγεσία (θυμάστε το φθινόπωρο του 2010;). Έχει κληθεί να μεταλαμπαδεύσει τη σκέψη και την εμπειρία του σε φοιτητές της Μητρόπολης – των ΗΠΑ. Μπορεί να ισχυρισθεί ότι δεν θεωρεί απλώς εαυτόν σπουδαίο, τον θεωρούν κι άλλοι. Αν αυτοί οι άλλοι έχουν δίκιο, τότε ο Έλιοτ δικαιώνεται και στη δεύτερη φράση του: ο άνδρας είχε πολλές ικανότητες, γι' αυτό και έκανε τόσο πολύ κακό. Ο δε προκάτοχός του στην πρωθυπουργία, ο τόσο σιωπηλός, αυτός πρέπει να ήταν αληθινό τέρας ικανοτήτων..