Μιλώ για τον άνθρωπο που για χιλιάδες χρόνια στον πλανήτη έτρωγε ο ένας τον άλλο, που θυσίαζε συνανθρώπους στους φιλέσπλαχνους Θεούς του, που σκλάβωνε, μαστίγωνε κι έσερνε μ' αλυσίδες τους αδυνάτους. Για τον άνθρωπο που μόλις πρότινος τον έπεισαν δύο τιποτένιοι - ο Χίτλερ και ο Στάλιν - να θάψει 50 εκατομμύρια κορμιά στη γη.
Αυτά λοιπόν τα προαιώνια φορτία και τον αταβισμό κουβαλά ο σύγχρονος άνθρωπος, τα κρύβει επιμελώς και τα εμφανίζει σε κρίσιμες στιγμές. Τέτοιος είναι ο καθένας μας στον βαθύ πυρήνα του, παρά τις ενέσεις του χριστιανισμού, του διαφωτισμού, της αριστεράς, της αλληλεγγύης, της ισότητας, της αδελφοσύνης και της καινοφανούς απάτης - του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
Είδαμε όλοι μας το βίντεο του θανάσιμου ξυλοκοπήματος ενός συμπολίτη μας απο δύο άλλους. Και σπεύσαμε να δηλώσουμε - σαν θαρραλέοι, σαν έτοιμοι απο παλιά - οι μισοί ότι καλά του κάνανε κι οι άλλοι μισοί ότι επρόκειτο για δολοφονία. Για τους πρώτους μισούς το θύμα συμβόλιζε το πρεζάκι, την αδερφή, τον περιθωριακό, τον παραβατικό, το οροθετικό μίασμα που κακώς περιφέρεται ανάμεσά μας και πρέπει να εκλείψει. Οι δε δύο δράστες συμβολίζουν τον μέσο συνετό πολίτη, τον οικογενειάρχη, τον εν τιμή εργαζόμενο, τον φορολογούμενο, τον καταστηματάρχη που προστατεύει την ιδιοκτησία του και στέκεται όρθιος στη κρίση για να θρέψει τα παιδιά του. Για τους δεύτερους μισούς ο άτυχος νέος ήταν ένας ευαίσθητος καλλιτέχνης, αρθρογράφος, ενα έρμαιο μιας ανάλγητης φασίζουσας κοινωνίας που δεν δίνει δικαίωμα έκφρασης στη διαφορετικότητα. Οι δε δύο ξυλοκόποι είναι χρυσαυγίτες, δολοφόνοι, στυγνοί εγκληματίες.
Τι σημασία έχουν οι παραπάνω αναγνώσεις; Μια ζωή πήγε στράφι. Η καταφυγή στην αυτοδικία μαχαίρι στα σπλάχνα του πολιτισμού. Το θέαμα του λυντσαρίσματος αποκαρδιωτικό. Οι κλωτσιές με λύσσα, λες κι ο νεαρός έφταιγε για όλα τα δεινά της ζήσης. Σκύλος να 'ταν καλύτερη τύχη θα' χε.
Τα λέω εγώ, που σε ανάλογη επέμβαση κατά της προσωπικής μου σφαίρας δεν είμαι σίγουρος για την αβρότητα της αντίδρασης μου. Παρ' όλα αυτά δεν μπορώ να μην αφιερώσω τους στίχους του Πάνου Τζαβέλα στους δυό μαγαζάτορες:
"Κι εσύ τι έδωσες, κυρ Παντελή;
Πες μας τι έκανες σ’ αυτή τη γη.
Πες μας τι άφησες κληρονομιά
που να εμπνέει τη νέα γενιά" .