Η «παραμάνα» πού έθρεψε τον σεισμό έως την γιγαντιαία έκταση πού έλαβε ήταν το ΜΜΕ από το Κατάρ, το Αλ Τζαζίρα, το οποίο εδώ και μία γενεά κατορθώνει, αυτό μόνο, να προσφέρει στούς λαούς της Μέσης Ανατολής ένα μοναδικό καθρέπτη, μέσα από τον οποίον μπορούν να γνωρίζουν την γυμνή αλήθεια της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ζωής τους.
Η «παραμάνα» που βοήθησε τον σεισμό να εκραγεί είναι η παγκόσμια επανάσταση που επέφερε στην ιδιωτική επικοινωνία η ψηφιακή τεχνολογία, η οποία κάποια στιγμή έφτασε και στην καθυστερημένη κοινωνία της Αιγύπτου, για να οπλίσει την αγυπτιακή νεολαία, η οποία αποτελεί το 50% του πληθυσμού, μέ ένα φτηνό, άμεσο, και αποτελεσματικό τρόπο γιά μαζικές ενημερώσεις και οργανωτικές συνενοήσεις. Υπό αυτήν την έννοια, ο σημερινός πολιτικός και κοινωνικός σεισμός είναι η πρώτη ψηφιακή λαϊκή επανάσταση, και αποτελεί σίγουρα μοντέλο και προάγγελο πολλών άλλων που θα ακολουθήσουν.
Αλλά η πτώση του Μουμπάρακ, η οποία ήταν αναγκαία, δεν αποτελεί επίσης και ικανή συνθήκη για μία δημοκρατική Αίγυπτο. Διάφορα σοβαρότατα εμπόδια υπάρχουν ακόμα, εντός και εκτός της χώρας.
Στην Αίγυπτο υπάρχει πλήρης ανυπαρξία πολιτικών κομμάτων, εκτός από το, μέχρι τώρα, κυρίαρχο κόμμα του Μουμπάρακ και το αποδυναμωμένο κόμμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Ο Μουμπάρακ, πολύ διαβολικά σκεπτόμενος και πράτων όλα αυτά τα τριάντα χρόνια, είχε φροντίσει να μην επιτρέψει οποιόδήποτε άλλο πολιτικό κόμμα να αναπτυχθεί, παρά μόνον την Ισλαμική Αδελφότητα, την οποία και καταπίεζε, και την οποίαν χρησιμοποιούσε σαν μπαμπούλα, γιά να πείθει τις αμερικανικές κυβερνήσεις ότι ο ίδιος αποτελούσε την μοναδική ανεκτή πολιτική λύση στην Αίγυπτο.
Δεύτερο σοβαρότατο εμπόδιο είναι φυσικά το κόμμα του Μουμπάρακ, με την αστυνομία και τα σώματα ασφαλείας. Βασικά μιλάμε γιά κράτος εν κράτει, το οποίο θα πρέπει να αναμείνει κανείς οτι δεν θα υποχωρήσει, ούτε θα εξαφανιστεί πολύ εύκολα από το προσκήνιο, ούτε θα παραχωρήσει την έξουσία και τα διάφορα κεκτημένα προνόμια οικιοθελώς. Το τρίτο, πιό σοβαρό και ανεξιχνίαστο εμπόδιο ίσως να αποδειχθεί ο Στρατός της Αιγύπτου, ο οποίος, αυτήν την στιγμή, τουλάχιστον, αποτελεί την μόνη εγγύηση σταθερότητας στη χώρα. Πολλές επαναστάσεις έχουν ξεκινήσει με έναν απελευθερωτικό στρατό, ο οποίος μόλις ανέβηκε στην εξουσία, λησμόνησε αυτοστιγμεί τις αρχικές υποσχέσεις του, και εδραίωσε μία πολυετή στρατιωτική δικτατορία.
Ειδικά οι ένοπλες δυνάμεις της Αιγύπτου, σύμφωνα με αναφορές από το Αλ Τζαζίρα, έχουν, εδώ και πολλά χρόνια, εισβάλλει στην οικονομία της χώρας, με την συναίνεση και την προτροπή του Μουμπάρακ, φυσικά, γιά να τις καλοπιάσει. Έτσι λοιπόν, πολλές επιχειρήσεις στην Αίγυπτο έχουν στρατιωτικούς γιά υπαλληλικό και διοικητικό προσωπικό. Το Αλ Τζαζίρα δεν έχει ακριβείς πληροφορίες γιά το μέγεθος της παρουσίας του στρατού στο εμπόριο και την οικονομία της χώρας. Μία παρόμοια, εντελώς ασυνήθιστη και πρωτοφανής συσχέτηση τών ενόπλεων δυνάμεων μίας χώρας με κερδοσκοπικές επιχειρήσεις στην οικονομία της, σίγουρα πρωτοδημιουργήθηκε γιά μη δημοκρατικούς σκοπούς, και επίσης σίγουρα αποτελεί έναν πολύ πιθανό λόγο γιά να μην επιθυμεί η ηγεσία του στρατού μία αληθινή δημοκρατία στην Αίγυπτο.
Το τρίτο, και τελευταίο, αντιδημοκρατικό κουσούρι του Αιγυπτιακού στρατού είναι η πολύπλοκη εξάρτηση, οικονομικά, τεχνολογικά και κοινωνικά με τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ. Καθ΄ όλη την διάρκεια της δικτατορίας του Μουμπάρακ, οι ΗΠΑ έστελναν ετησίως 1,5 δις δολλάρια σε στρατιωτική βοήθεια, και όλη η αιγυπτιακή στρατιωτική ηγεσία έχει επί χρόνια εκπαιδευτεί στην Αμερική. Ο αρχηγός των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, μόλις την περασμένη εβδομάδα, περιέγραφε με θέρμη σε συνέντευξή του στην αμερικανική τηλεόραση, τις στενές σχέσεις και φιλίες που οι στρατιωτικές ηγεσίες των δύο κρατών έχουν αναπτύξει όλα αυτά τα χρόνια της στενής επαφής.
Τα γεωπολιτικά συμφέροντα εκτός της Αιγύπτου, τα σχετικά με την Μέση Ανατολή και τα πετρέλαιά της, συνοψίζονται σε δύο τρίγωνα. Το ένα τρίγωνο αποτελείται από την σύμπνοια των συμφερόντων των ΗΠΑ, του Ισραήλ και των απολυταρχικών κυβερνήσεων των πετρελαιοπαραγωγικών και άλλων αραβικών χωρών, πού βρίσκονται σε συμμαχία με τις ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Κουβέιτ, Ιορδανία, Αίγυπτος, τα Εμιράτα, κτλ.
Το δεύτερο τρίγωνο είναι σχηματισμένο εντός των Ηνωμένων Πολιτειών και αποτελείται από την σύμπνοια των συμφερόντων της βιομηχανίας πετρελαίου, της βιομηχανίας πολέμου, και του πολιτικά πανίσχυρου lobby του Ισραήλ. Γιά ένα ξένο πολιτικό παρατηρητή είναι δύσκολο να κατανοηθεί και να δικαιολογηθεί η επιροή που ασκεί το Ισραήλ επί της Αμερικανικής πολιτικής για τη Μέση Ανατολή, αλλά αυτή η επιροή είναι μία σοβαρότατη πραγματικότητα.
Αυτά τα δύο τρίγωνα επί πολλές δεκατίες είχαν εξασφαλίσει μία πολύ κερδοφόρα ισορροπία των συμφερόντων τους. Η αμερικανική βιομηχανία πετρελαίου θησαυρίζει. Η αμερικανική βιομηχανία πολέμου θησαυρίζει, επίσης, γιατί μπορεί και τροφοδοτεί τις ένοπλες δυνάμεις όλων των χωρών της Μέσης Ανατολής, ενώ οι αμερικανικές κυβερνήσεις υποτίθεται ότι προσπαθούν απεγνωσμένα επί δεκαετίες να συμφιλιώσουν τους Ισραηλινούς με τους Παλαιστινίους. Οι δεσποτικοί ηγέτες των αραβικών κρατών θησαυρίζουν φυσικά και το Ισραηλ πρώτο και καλύτερο τρώει, σιγά αλλά σταθερά, τα πάτρια εδάφη των Παλαιστινίων.
Είναι λοιπόν αρκετά, εάν όχι πολύ, αμφίβολο, ότι όλα αυτά τα πανίσχυρα γεωπολιτικά και κεφαλαιοκρατικά συμφέροντα θα επιτρέψουν την ίδρυση μίας πραγματικής δημοκρατίας στην Αίγυπτο. Παραδείγματος χάριν, μία δημοκρατική κυβερνηση στην Αίγυπτο, σιγουρα θα σταματήσει τον αποκλεισμό και την πολιορκία της Γάζας, που το καθεστώς του Μουμπάρακ έχει επιβάλει σε συνεργασία με το Ισραήλ. Μία τέτοια αλλαγή θα επιφέρει σημαντική στρατηγική ανατροπή ανάμεσα στο Ισραήλ και στη Χαμάς. Προς το παρόν πάντως, η στρατιωτική κυβέρνηση που διαδέχτηκε το καθεστώς Μουμπάρακ δεν δείχνει τέτοιες διαθέσεις.
Από την άλλη πλευρά υπάρχει, ίσως, μία ισχνή ελπίδα στο πρόσωπο του αμερικανού Προέδρου Ομπάμα και στο γεγονός ότι φαίνεται να επέρχεται μία κάποια κόπωση στην πολιτική αμερικανική ηγεσία μέ την αιώνια «εμπόλεμο» κατάσταση στην Μέση Ανατολή, και η οποία τροφοδοτείται επί μία γενιά από την επεκτατική πολιτική του Ισραήλ. Ο αρχηγός των ενόπλεων δυνάμεων στην Μέση Ανατολή, στρατηγός Πετρέους, εξέφρασε δημόσια την γνώμη, τον περασμένο χρόνο, οτι η διαιωνιζόμενη αδυναμία να βρεθεί λύση στο Παλαιστινιακό πρόβλημα προκαλεί σοβαρούς γεωπολιτικούς κινδύνους για τα αμερικανικά στρατεύματα πού πολεμούν σε μουσουλμανικές χώρες.
Ο ίδιος ο Ομπάμα και η Κλίντον, προσπάθησαν επανειλλημένα τον τελευταίο χρόνο να πιέσουν το Ισραήλ να αρχίσει σοβαρές διαπραγματεύσεις με τους Παλαιστινίους, και κάθε φορά αναγκαστήκαν να υποχωρήσουν, με σχεδόν εξευτελιστικό τρόπο, κάτω από την πίεση του ισραηλινού lobby, πού κυριαρχεί μέσα στην πολιτική ζωή της Αμερικής, τουλάχιστον όσον αφορά την Μέση Ανατολή. Και εάν η κυβέρνηση του Ομπάμα φάνηκε μπερδεμένη και πηγαινοέρχεται στις αντιδράσεις της γύρω από την εξέργεση του Αιγυπτιακού λαού, αυτό το μπέρδεμα είχε σίγουρα πολύ να κάνει με τίς κρυφές διαβουλεύσεις με το Ισραήλ. Ίσως ο Ομπάμα να θεωρεί οτι η εξέργεση του Αιγυπτιακού λαού του προσφέρει μία μοναδική ευκαιρία να πιέσει το Ισραήλ σε μία τελειωτική και δίκαια διευθέτηση του Παλαιστινιακού προβλήματος.
Είναι αξιοσημείωτο οτι όλη η αρθογραφία της εφημερίδος New York Times τις τελευταίες δύο εβδομάδες ήταν αναφανδόν υπέρ μίας δημοκρατίας στην Αίγυπτο, και υπέρ μίας ριξικής αλλαγής στην εξωτερική πολιτική της Αμερικής.