ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Οι Δουλοπάροικοι του Μοντέρνου Καπιταλισμού

11:29 - 16 Ιαν 2012
Ντίνος Κουτσολιούτσος

Γράφει ο Ντίνος Κουτσολιούτσος

Η δουλοπαροικία, μας λέει στα γρήγορα, η Wikipedia, άνθησε και επεκράτησε στην Ευρώπη, κυρίως στην δεύτερη χιλιετηρίδα της μετά Χριστό εποχής, ξεκινώντας από τα τέλη του Μεσαίωνα και εξαφανιζόμενη τον 19ον αιώνα. Δηλαδή, όταν πια η Ευρώπη είχε ξεπεράσει τις ηθικές διαμέτρους της καθαρής δουλείας, που επικρατούσε αρχαιότερα, τουλάχιστον όσον αφορά τους ίδιους τους Ευρωπαίους, οι εξουσίες των ευρωπαϊκών κοινωνιών θαυματούργησαν θεσμικά δημιουργώντας τις απαραίτητες οικονομικές, πολιτικές και νομικές καταστάσεις, ώστε να αναπληρωθεί η φτηνή εργασία που προσέφερε η δουλεία, την αρχαιότερη εποχή, με την σχεδόν εξίσου φτηνή εργασία της δουλοπαροικίας.
Η βασική διαφορά μεταξύ δουλείας και δουλοπαροικίας ήταν ότι ενώ στην δουλεία, ο δουλέμπορος/ιδιοκτήτης είχε απόλυτη εξουσία πάνω στον σώμα και την ζωή του δούλου, στην δουλοπαροικία, ο γαιοκτήμονας είχε απόλυτη εξουσία πάνω στη γη και στην δυνατότητα καλλιέργειάς της, έτσι ώστε να εξουσιάζει πλήρως, όχι την ζωή του δουλοπάροικου, αλλά την δυνατότητα επιβίωσης του δουλοπάροικου, από την καλλιέργεια της γης, η οποία και παρουσίαζε, τις εποχές εκείνες, την μοναδική δυνατότητα επιβίωσης για την πλειοψηφία των ανθρώπων.

Με την επερχόμενη βιομηχανοποίηση των ευρωπαϊκών οικονομιών, ο Μαρξ εντόπισε και περιέγραψε το οικονομικό κύκλωμα του Δυτικού Κόσμου, ζωγραφίζοντας τον καπιταλισμό σαν την ιδιαίτερη σχέση μεταξύ των (ολίγων πλουσίων) ανθρώπων που εξουσιάζουν τις πηγές παραγωγής, και τον υπόλοιπο κόσμο, που δουλεύει την παραγωγή, αλλά που δεν έχει καμία εξουσία πάνω στον παραγωγικό πλούτο.

Και ερχόμαστε τώρα, στην περίπτωση της χώρας μας, που αποτελεί την πρωτοποριακή περίπτωση μίας «αναπτυγμένης» χώρας του δυτικού κόσμου, και ειδικότερα της Ευρώπης, που αναγκάζεται να πτωχεύσει. Όχι μόνον αυτό, αλλά για να γίνει η περίπτωση της Ελλάδας ακόμα πιο εξαιρετική, είμαστε η πρώτη χώρα μέσα στην Ευρωζώνη, το λαμπρό επιστέγασμα της «ανωτερότητας» του Ευρωπαϊκού πολιτισμού, που αναγκάζεται να χρεοκοπήσει.

Την στιγμή, λοιπόν, που η ελληνική κυβέρνηση, αγωνίζεται απεγνωσμένα να διαπραγματευτεί το διαβόητο PSI, το θέμα που με αγωνία παρακολουθεί και αναρωτιέται ο ελληνικός λαός, είναι για πόσες δεκαετίες θα σκλαβωθούμε να πληρώνουμε χρέη στους δανειστές μας, και πόσες γενεές ελλήνων θα πληρώνουν τα περασμένα μας χρέη. Εάν όχι τίποτε άλλο, και μέσα στην εθνική τραγωδία την οποία, θέλοντας και μη, ζούμε, μπορούμε να παρατηρήσουμε και, ίσως, να καταλάβουμε, τις νέες καταστάσεις του μοντέρνου καπιταλισμού, και να κατανοήσουμε ότι ο ελληνικός λαός, σαν αιώνιοι πρωτοπόροι που ήμασταν, θα γίνουμε και οι πρώτοι επίσημοι δουλοπάροικοι του μοντέρνου (χρηματοπιστωτικού) καπιταλισμού, στην ιστορία της Ευρώπης.

Η δουλοπαροικία του μοντέρνου καπιταλισμού, έχει ξεπεράσει, στην ακριβή της μορφή, τον Μαρξ και την γνωμάτευση του Κεφαλαίου. Τώρα η εξουσία του Κεφαλαίου έχει μετατεθεί κατά μία βασική θέση. Το κεφάλαιο που μετράει, αυτήν την στιγμή στην υφήλιο, το κεφάλαιο που εξουσιάζει, δεν είναι πλέον το κεφάλαιο που κατέχει τα μέσα παραγωγής, αλλά το κεφάλαιο που διαθέτει ο πιστωτής, σε μορφή χρηματοπιστωτικών συμβολαίων, και ο οποίος έχει δανείσει τον χρεώστη, που κατέχει τα μέσα παραγωγής, τα οποία, όμως, είναι τώρα, επί το πλείστον, υποθηκευμένα στον πιστωτή.

Εάν εξετάσουμε τα μεγέθη χρέους των διαφόρων κρατών της υφηλίου, θα διαπιστώσουμε την εξής πραγματικότητα. Ολόκληρος ο αναπτυγμένος κόσμος είναι πνιγμένος στο χρέος. Τα εξωτερικά χρέη των διαφόρων κρατών, (δηλαδή τα σύνολα των δημοσίων και ιδιωτικών χρεών προς πιστωτές που δεν κατοικούνε εντός της χώρας), είναι τεράστια στις αναπτυγμένες χώρες, και είναι πολύ μικρά, έως και ελάχιστα, στις πιο φτωχές χώρες. Παραδείγματος χάριν, το κατά κεφαλήν εξωτερικό χρέος της Γερμανίας, δηλαδή τα λεφτά που θα έπρεπε να πληρώσει κάθε ένας Γερμανός, για να αποπληρωθεί όλο το χρέος της χώρας του, είναι 58.000 δολάρια, ενώ το ανάλογο χρέος για τον μέσο Έλληνα είναι (μόνο) 48.000, ίσο με το χρέος του Αμερικανού! Ο μέσος κάτοικος της Βρετανίας χρωστάει 144.000 δολάρια. Ο μέσος κάτοικος της Ευρωπαϊκής Ένωσης χρωστάει μόνο 29.000 γιατί τα φτωχότερα κράτη έχουν πολύ λιγότερα χρέη. Ο μέσος Ιρλανδός χρωστάει 519.000, ο Γάλλος 75.000, Ιταλός 37.000, Ισπανός 47.000, Βέλγος 114.000, Σουηδός 91.000, Αυστριακός 90.000, Νορβηγός 131.000, Δανός 101.000, Πορτογάλος 47.000, Ολλανδός 47.000, και Φιλανδός 69.000.

Σαν ποσοστό του εθνικού ΑΕΠ, έχουμε τα εξής ποσά εξωτερικού χρέους για διάφορα κράτη. ΗΠΑ 99% του εθνικού ΑΕΠ της, Ευρωπαϊκή Ένωση 85%, Μεγάλη Βρετανία 400%!, Γερμανία 142%, Γαλλία 182%, Ιαπωνία 45%, (διότι το μέγιστο δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας είναι προς τους κατοίκους της), Ιρλανδία 1.165%!, Ιταλία 108% (παρομοίως με την Ιαπωνία, ένα μεγάλο μέρος του ιταλικού δημοσίου χρέους είναι με Ιταλούς), Ισπανία 154%, Ελλάδα 174%, Βέλγιο 266%, Ελβετία 229%, Σουηδία 187%, Αυστρία 200%, και Νορβηγία 141%. Ενώ, από την άλλη μεριά, της Κίνας το χρέος είναι μόλις στα 5% του ΑΕΠ της, και ο μέσος Κινέζος χρωστάει μόνο 396 δολάρια. Τα ανάλογα ποσά για την Ρωσία είναι 33% και 314 δολάρια. Από την άλλη μεριά, όσο πιο φτωχή είναι μία χώρα, τόσο μικρότερο είναι το εξωτερικό της χρέος. Ο Ρουμάνος πολίτης, π.χ., του αναλογεί μόνο 5.000 δολάρια χρέος, ο Χιλιανός έχει μόλις 280 δολάρια χρέος, ο Πακιστανός 343 και ο Σουδανός 946 δολάρια.

Η ιστορία της χώρας μας, ακόμα μία φορά, προσφέρει μία ξεκάθαρη εικόνα πως επιτυγχάνεται αυτή η τεράστια μετατροπή στο μοντέρνο καπιταλιστικό σύστημα. Έως την αρχή της Μεταπολίτευσης, όταν η Ελλάδα ήταν πολύ πτωχή και κατατασσόταν στις υποανάπτυκτες, η τις αναπτυσσόμενες χώρες, τότε τα μεγέθη των δημοσίων χρεών και του εξωτερικού χρέους, ήταν σχετικά χαμηλά. Τα ιδιωτικά χρέη μάλιστα τότε ήταν λιγοστά διότι ήταν δυσεύρετα. Ο μέσος έλληνας αποταμίευε τα λεφτά του, σιγά σιγά, εάν ήταν τυχερός, και αγόραζε όλα τα πράγματα και τα σπίτια του, της μετρητής. Με την Μεταπολίτευση, και την εισαγωγή της χώρας στο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό κύκλωμα, άνοιξαν οι πύλες της διεθνούς πίστωσης, και άπλετος πλούτος εισέρευσε στην χώρα, δημοσίως και ιδιωτικά, με δάνεια. Και βλέπουμε διαχρονικά και ξεκάθαρα την σύμπραξη μεταξύ πίστωσης και πλούτου. Σε μερικά αναπτυγμένα κράτη, η αύξηση χρέους συμβάδισε με σοβαρή οικονομική ανάπτυξη, ενώ σε άλλα, σαν την Ελλάδα, όχι.

Αλλά είτε ένα αναπτυγμένο κράτος έχει υγιή οικονομία, είτε όχι, όλα τα κράτη του Δυτικού Κόσμου, ζούνε υπό την σκιά των δανειστών τους. Και ένα σοβαρό μέρος του παραγωγικού πλούτου κάθε κράτους είναι αποκλειστικά αφιερωμένο στην αργή αλλά σταθερή αποπληρωμή του συνολικού χρέους της χώρας, είτε δημόσιο είναι είτε ιδιωτικό, το οποίο όμως χρέος, συνήθως κατορθώνει να αυξάνει με τα χρόνια, παρά να ελαττώνεται, εξαιτίας των τοκογλυφικών επιτοκίων, που είναι αγκιστρωμένα στα χρηματοπιστωτικά συμβόλαια. Βλέπουμε λοιπόν, ότι στον μοντέρνο καπιταλισμό, έχουμε προσθέσει ένα ακόμα επίπεδο υψηλής εξουσίας. Αυτό το επίπεδο, του διεθνούς πιστωτή, κυριαρχεί, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς, επί του πεπαλαιωμένου κεφαλαιοκράτη, με παρόμοια ανισότητα εξουσίας, όπως ο πεπαλαιωμένος κεφαλαιοκράτης, του στυλ Μαρξ, κυριαρχούσε και κυριαρχεί επί του εργάτη.
Για να καταλάβουμε πιο καλά αυτήν την νέα μορφή του μοντέρνου καπιταλισμού, δεν έχουμε παρά να μελετήσουμε, στην τωρινή στιγμή, τους ρόλους των βασικών παικτών, στην διαπραγμάτευση του PSI για την χώρα μας. Στην προκειμένη περίπτωση, θα έλεγα ότι έχουμε δύο κεφαλαιοκράτες του παλιού στυλ, την Γερμανική κυβέρνηση και την Ελληνική κυβέρνηση. Αυτοί οι δύο κεφαλαιοκράτες εξουσιάζουν τους έλληνες εργάτες στην διαχείριση της ελληνικής οικονομικής κρίσης. Στην προκειμένη περίπτωση η Γερμανική κυβέρνηση δίνει διαταγές στην ελληνική, και η τελευταία βγάζει νόμους για τον ελληνικό λαό, δηλαδή για τους εργάτες. Αλλά πάνω από τους δύο κεφαλαιοκράτες της παλαιάς εποχής, τις κυβερνήσεις Μέρκελ και Παπαδήμου, υπάρχει το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, των οποίων επάξιοι πρεσβευτές, με την πατροπαράδοτη έννοια του πρεσβευτή, είναι άνθρωποι σαν τον κ. Νταλάρα του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ιδρύματος, τον κ. Ντράγκι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον κ. Βάιντμαν της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας, και τον κ. Άκερμαν, της Ντόιτσε Μπανκ.

Η κυβέρνηση της Μέρκελ, με την εισήγηση και την υποστήριξη του γερμανού υπουργού οικονομικών, κ. Σόιμπλε, προσπάθησε το τελευταίο έτος να αντισταθεί και να αποδυναμώσει την παντοδυναμία του πραγματικού άρχοντα του μοντέρνου καπιταλισμού, του διεθνούς χρηματοπιστωτικού κυκλώματος. Αποφάσισε να απαιτήσει από τους διεθνείς πιστωτές να μοιραστούν την χασούρα από τα τεράστια δημόσια χρέη των διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών, αρχής γενομένης με την χώρα μας. Τα κατάφερε, σχεδόν, μόνο με την Ελλάδα. Πάραυτα, το διεθνές χρηματοπιστωτικό κύκλωμα επιτέθηκε εναντίον του ευρώ, και φόρτωσε την Ισπανία και την Ιταλία, τις δύο πραγματικές αχίλλειες φτέρνες της Ευρωζώνης, με μη βιώσιμα επιτόκια. Και η γερμανική κυβέρνηση υπέκυψε και υπαναχώρησε, μετά από τις συμβουλευτικές εισηγήσεις ενός από τους προαναφερθέντες πρεσβευτές του χρηματοπιστωτικού κυκλώματος, του κ. Άκερμαν. Και το τωρινό χρηματοπιστωτικό καθεστώς άλλαξε, και αυτό που τώρα ισχύει για όλη την Ευρώπη, είναι ότι κάθε ένα ευρώ που χρωστάνε οι ευρωπαίοι θα επιστραφεί, εν καιρώ, με ελαφρύ, βαρύ, η και πολύ βαρύ τόκο.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η εξουσία στην ανθρώπινη κοινωνία μετατοπίζεται στον μοντέρνο καπιταλισμό, από την κατοχή των μέσων παραγωγής, στην κατοχή των χρηματοπιστωτικών πόρων, δηλαδή των χρηματοπιστωτικών συμβολαίων που κατοχυρώνουν την εξουσία και την δύναμη του χρηματοπιστωτικού κυκλώματος. Και εάν διατρέξουμε την ιστορία της ανθρώπινης κοινωνίας ανά τους αιώνες, μπορούμε να παρατηρήσουμε, με κάποιο ενδιαφέρον, ότι τα πάντα ρει, και ότι η πανάρχαια δουλεία, της οποίας το δίκαιο της ιδιοκτησίας ενός ανθρώπου από έναν άλλο προστατευόταν από την στρατιωτική πυγμή, μετατράπηκε στην δουλοπαροικία, όπου το δίκαιο του γαιοκτήμονα προστατευόταν από στρατιωτική πυγμή και θεσμική υποστήριξη. Μετέπειτα, στην βιομηχανική κοινωνία, το δίκαιο βρισκόταν στην κατοχή του κεφαλαίου, ενώ τώρα, στην τελευταία μετενσάρκωση της ανθρώπινης κοινωνίας, το χρηματοπιστωτικό δίκαιο, και η ύστατη εξουσία στην μοντέρνα κοινωνία, βασίζεται σε ένα απλό συμβόλαιο.
Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.