Ο αυτόχειρας άνθρωπος είναι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να ανεχθεί τον εαυτό του, αλλά και δεν μπορεί να συνυπάρξει με το κοινωνικό του περιβάλλον. Μεταφρασμένος σε επίπεδο ενός λαού και ενός έθνους, αυτός ο βασικός κανόνας ψυχολογίας φαίνεται αρχικά άκρως παράλογος. Αλλά με προσεκτικότερη παρατήρηση, βλέπει κανείς ότι η αδυναμία του Έλληνα να ανεχθεί τον εαυτό του, δηλαδή το ενδόμυχο μίσος που διατηρεί μέσα του για τον ίδιο του εαυτό του, σε εθνικό επίπεδο μεταφράζεται στο τραγικό και, ιστορικά, άκρως καταστροφικό πολιτικό διχασμό.
Στο επίπεδο έθνους δηλαδή, το μίσος που έχει ο Έλληνας προς τον εαυτό του διοχετεύεται προς τον άλλο Έλληνα, ο οποίος γίνεται μισητός, σε κάποια συγκεκριμένη στιγμή για κάποια συγκεκριμένη αιτία. Ο μέσος Έλληνας δηλαδή, διοχετεύει το μίσος που έχει μέσα για αυτό που ο ίδιος είναι, στον άλλο Έλληνα, ο οποίος την τάδε στιγμή τυχαίνει να είναι σε θέση αντιπάλου, συνήθως πολιτικού αντιπάλου.
Οι αιτίες για τις οποίες ο ένας Έλληνας μισεί τον άλλο Έλληνα δεν παίζουν κανένα βασικό ρόλο, μόνο καταλυτικά ενεργούν. Όταν χρειάζεσαι να μισήσεις την ύπαρξη την ίδια, βρίσκεις χίλιες δύο αιτίες για να δικαιολογήσεις, να «ντύσεις» το μίσος σου με ένα ρούχο υποτιθέμενης λογικής. Η ανάγκη σου δεν είναι να λύσεις την διαφορά, την αιτία, που χρησιμοποιείς για το μίσος σου, παρά η ανάγκη σου είναι να ζήσεις, να εκφραστείς και να πράξεις το μίσος σου.
Συνεχίζοντας τον παραλληλισμό της ατομικής ψυχολογίας στο επίπεδο έθνους, δηλαδή στο επίπεδο εθνικής ψυχολογίας, ξέχωρη και ανεξάρτητη της εθνικής κοινωνιολογίας, η τραγική αδυναμία του αυτόχειρα ατόμου να συνυπάρξει, να συναναστραφεί με το κοινωνικό του περιβάλλον, και να επιβιώσει μέσα σε αυτό, στο επίπεδο εθνικής ψυχολογίας μεταφράζεται στην αδυναμία του Έλληνα να συνυπάρξει και να συναναστραφεί με την κοινωνία, μέσα στην οποία ζει, δηλαδή τους θεσμούς, τα όργανα και τους νόμους του κράτους, του οποίου είναι (συμ)πολίτης.
Ανάμεσα στο άτομο και στην ολομέλεια του έθνους, υπάρχει ο θεσμός της οικογένειας. Στην παραπάνω διάκριση που κάνω, την οικογένεια την θεωρώ, τουλάχιστον για τα ελληνικά δεδομένα, σαν προέκταση του ατόμου. Εξ ου και ο ιστορικός θεσμός των τσιφλικιών, των στενών οικογενειακών δεσμών και ομάδων, μέσα στους οποίους ισχύει η απόλυτη αλληλεγγύη και αλληλεξάρτηση, σε πλήρη διαφοροποίηση και αντιπαράθεση με το κρατικό θεσμικό επίπεδο.
Έχουμε δηλαδή έναν Έλληνα ο οποίος δεν μπορεί να συνυπάρξει με τον συμπολίτη του, και ταυτοχρόνως δεν μπορεί να συνυπάρξει με το κράτος του. Η βασική στάση αυτή του Έλληνα δημιουργεί και συντηρεί ένα διαιωνιζόμενο φαύλο κύκλο. Στο ατομικό επίπεδο οι πολιτικές, και όχι μόνο, διχαστικές συμπεριφορές ατόμων και ομάδων, οι μεν αντίπαλοι των δε, και οι μεν και οι δε αναιρούν, ποσοτικά και ποιοτικά, οιασδήποτε προσπάθειες επιβίωσης που κάνουν είτε οι μεν είτε οι δε. Στο κρατικό επίπεδο, το μίσος προς εαυτόν, δημιουργεί αυτομάτως ένα κράτος που μισεί τον εαυτό του, όσο μισεί και τον πολίτη άτομο. Έτσι έχουμε ένα κράτος δυσλειτουργικό, άδικο, άνισο, και διεφθαρμένο. Αυτή η πραγματικότητα του ελληνικού κράτους, δημιουργεί και σοβαρές σωστές αιτίες για τον μέσο Έλληνα να μισεί το κράτος, πέραν από τον ενδογενή λόγο που έχει ο Έλληνας να δυσπιστεί το ελληνικό κράτος.
Το ανέκδοτο του Groucho Marx «δεν θέλω να γίνω μέλος ενός κλαμπ που θα έχει εμένα σαν μέλος», ταιριάζει απόλυτα και τραγικά στον νεοέλληνα πολίτη.
Στην σύντομη ιστορία του Νίκου Ρωμανού, η οποία ελπίζω να μακρυχρονίσει, μπορεί κανείς να παρατηρήσει ξεκάθαρα όλα τα θέματα των παραπάνω παραγράφων. Ο Νίκος Ρωμανός βρέθηκε μία τραγική στιγμή, σαν έφηβος, σε μία συνοικία της Αθήνας όπου επικεντρώνεται η άγρια αντιπαράθεση ατόμου και κράτους. Ότι συμβαίνει σε όλη την χώρα, στα Εξάρχεια παίρνουν την πιο άγρια μορφή τους που πλησιάζει σε ανοικτό, βασικά εμφύλιο πόλεμο. Στα Εξάρχεια, πιο δυνατά από άλλα μέρη της Ελλάδας, το μίσος εναντίον του κράτους είναι βαθύ. Αυτό το μίσος εστιάζει σε πολλές σοβαρές και ουσιαστικές αιτίες. Το κράτος είναι διεφθαρμένο. Το κράτος είναι άδικο. Το κράτος πράγματι καταπιέζει, τουλάχιστον οικονομικά, μία μερίδα των πολιτών, την ίδια στιγμή, που μερικοί, τουλάχιστον πολιτικοί και άλλα κρατικά όργανα πουλάνε την ψυχή τους, ή τουλάχιστον την θεσμική τους δύναμη στο πλειοδοτούντα κεφαλαιοκράτη.
Αλλά ο αυτοκτονικός χαρακτήρας του ελληνικού έθνους, διαφαίνεται από το γεγονός ότι η ιστορικές επιλογές των Ελλήνων της αντιεξουσιαστικής ιδεολογίας, με τις παρεμβάσεις τους κατά την διάρκεια της τελευταίας γενεάς, κατάφεραν ακριβώς το αντίθετο από ότι λένε ότι είναι ο σκοπός τους. Με τις επιλεκτικές πολλαπλές και πολύ εγκληματικές εκτελέσεις, ληστείες και βανδαλισμούς που διενέργησαν τις τελευταίες δεκαετίες, όχι μόνο δεν ανέτρεψαν το κράτος και την εξουσία που λένε ότι πολεμάνε, παρά την θέριεψαν και την έκαναν πιο άγρια και πιο καταπιεστική από πριν.
Δεν υπάρχει καμία πρωτεύουσα του Δυτικού Κόσμου, της οποίας το εμπορικό και κοινωνικό κέντρο να είναι τόσο πλημμυρισμένο, μέρα και νύχτα, με εκατοντάδες ένοπλους, φύλακες της δημόσιας τάξης, με γυμνά αυτόματα πιστόλια και οπλοπολυβόλα, έτοιμοι, από μία στιγμή στην άλλη για αστικό πόλεμο. Είναι ένα άλλο παράδειγμα της ιστορίας του βατράχου και του ζεστού νερού που μετατρέπεται σιγά και σταθερά σε καυτό, το γεγονός ότι ο μέσος Έλληνας, ούτε καν προσέχει, παρά αψηφάει την ύπαρξη αυτής της απίστευτα διαστρεβλωμένης μεταλλαγής στο βασικό κοινωνικό συμβόλαιο του Έλληνα πολίτη με το κράτος του. Η σχέση του με το κράτος, έχει μεταμορφωθεί ανεπαίσθητα σε μία σχέση ενός πολίτη υπόπτου για τρομοκρατία με ένα κράτος υπόπτου για φαυλοκρατία.
Έτσι, το τραγελαφικό αποτέλεσμα της πολυετούς ένοπλης αντιεξουσιαστικής εκστρατείας εναντίον της κρατικής φαυλοκρατίας είναι ένα κράτος απίστευτα πιο μιλιταριστικό από πριν, και ένεκα τούτου, φυσικά, σημαντικά πιο καταπιεστικό. Και το ακόμα πιο τραγικό επακόλουθο της αντιεξουσιαστικής εκστρατείας είναι ότι αυτό το πιο καταπιεστικό κράτος, έχει μεταμορφωθεί σε ένα περισσότερο φαυλοκρατικό και κοινωνικά άδικο κράτος, και ακόμα χειρότερα, σε ένα ακόμα πιο δυσλειτουργικό κράτος, δηλαδή σε ένα κράτος που προσφέρει ακόμα περισσότερες αφορμές στους πολίτες τους, ατομικά, να το μισούν. Και ο φαύλος κύκλος διαιωνίζεται.
Μία γρήγορη ανάγνωση της ζωής του Νίκου Ρωμανού μέσα στο ελληνικό κράτος τον τελευταίο μήνα, ζωγραφίζει καθαρά τον αυτοκτονικό χαρακτήρα και του ‘Έλληνα πολίτη, αλλά και του ελληνικού κράτους, πέραν της πραγματικότητας της σοβαρής προσπάθειας απεργίας πείνας του νέου. Ο Ρωμανός, έχοντας ενταχθεί στην ιδεολογία, αλλά και στην ένοπλη εκστρατεία της αντιεξουσιαστικής παράταξης, έχει δια των πράξεων του, και ειδικά δια της συμμετοχής του σε ένοπλη ληστεία τραπέζης, συμβάλει άμεσα στην μεταμόρφωση του κράτους σε υψηλότερα μιλιταριστικά επίπεδα. Αντί αυτού, ο νέος αυτός, θα μπορούσε να είχε διαλέξει άλλες οδούς να πολεμήσει την φαυλοκρατία και την πλουτοκρατία που κυριαρχεί στην Ελλάδα.
Τώρα, μέσα στην φυλακή, χρησιμοποιεί την πολύτιμη ζωή του, ενός νέου, υγειούς, έξυπνου ανθρώπου, σαν δαμόκλεια σπάθη εναντίον του ελληνικού κράτους και των θεσμών του, αλλά και εναντίον της ελληνικής κοινωνίας. Η απόλυτη πράξη μίσους. Προσπαθεί, και έως τώρα έχει κερδίσει σοβαρές μάχες, να αποδυναμώσει το κράτος, και τους θεσμούς του. Αλλά ένα αποδυναμωμένο κράτος με αποδυναμωμένους θεσμούς, είναι ένα κράτος λιγότερο ικανό να προσφέρει στο κάθε πολίτη, και στον Έλληνα πολίτη Νίκο Ρωμανό, αυτά που ο κάθε πολίτης, ακόμα και ο Ρωμανός, πραγματικά χρειάζονται, και όχι αυτά που φαντασιώνεται ο Νίκος.
Παρομοίως, ο κάθε Έλληνας που παραβαίνει έναν οιονδήποτε θεσμό ή νόμο του κράτους, ενώ πιστεύει στιγμιαία, ότι βγαίνει κερδισμένος διότι διέφυγε φόρο, ή διπλοπάρκαρε το αυτοκίνητο του σε ένα δρόμο, ή, όπως ο Αντώνης Σαμαράς, που αρνήθηκε σαν πρωθυπουργός να κατεβεί στο επίπεδο της αντιπολίτευσης, και έγραψε τις διαλεκτικές διαδικασίες της Βουλής στα παλιά του τα παπούτσια, όλοι αυτοί οι «Έλληνες πολίτες», μεσοπρόθεσμα μπορεί να νομίζουν πως κερδίζουν, αλλά μακροπρόθεσμα αυτοκτονούν, σπρώχνουν το έθνος, και τους εαυτούς τους μαζί, στον γκρεμνό.
Τα σύμβολα και οι ενσαρκώσεις βαθιών και κρίσιμων υπαρξιακών καταστάσεων και θεμάτων στην ζωή ενός ατόμου αλλά και στην ζωή και στην ιστορία ενός λαού είναι αναγκαίες εκδηλώσεις σε συμπυκνωμένη μικρογραφία των συγκεκριμένων διαχρονικών υπαρξιακών προβλημάτων. Η τροπή που έχει πάρει η ζωή του Νίκου Ρωμανού, που από θύμα ενός άκρως δυσλειτουργικού κράτους, μεταμορφώθηκε σε θύτη/αυτόχειρα εναντίον του κράτους, (που σαν Λερναία Ύδρα, όσα κεφάλια να του κόψεις δύο φορές τόσα θα ξαναξεφυτρώσει), προσφέρει μία τραγική, ζωντανή αναπαράσταση των αυτοκαταστροφικών επιλογών, και των Ελλήνων πολιτών, και του ελληνικού κράτους. Και για αυτό η ιστορία του Νίκου Ρωμανού στερείται απολύτως μίας θετικής, δίκαιης λύσης.