Οι Ευρωπαίοι ενέπλεξαν το ΔΝΤ στην περίπτωση της Ελλάδος, καταρχήν σε συμβουλευτικό ρόλο διότι διαθέτει τεχνογνωσία την οποία δεν διαθέτει η Ευρωπαική Επιτροπή. Ο Ρώσος πρωθυπουργός Dmitry Medvedev παρότρυνε τον κ. Γ. Παπανδρέου να στραφεί προς το ΔΝΤ για βοήθεια. Μπορεί αυτή τη στιγμή να υπάρχουν αντιδράσεις για μια τέτοια ελληνική προσφυγή, αλλά δεν μπορούμε να την αποκλείσουμε.

Τι σημαίνει όμως μια προσφυγή της Ελλάδος στο ΔΝΤ; Τι μέτρα θα μας επιβληθούν έναντι της στήριξης που θα μας προσφέρει;

Για να πάρουμε μια αρκετά ρεαλιστική ιδέα, ας δούμε τι έκανε το ΔΝΤ στη Ρουμανία, και θα καταλάβουμε  πώς λειτουργεί αυτή η «συνεργασία» και τι μέτρα περιμένουν να ακούσουν οι αγορές από την Ελληνική κυβέρνηση. Όπως θα διαπιστώσετε από την περίληψη των μέτρων που πήρε η ρουμανική κυβέρνηση με τις υποδείξεις του ΔΝΤ, και τα οποία δημοσιεύουμε στο Reporter.gr, όταν οι αγορές μιλάνε για μέτρα, περιμένουν μια πολύ συγκεκριμένη περιγραφή του κάθε μέτρου και ένα ακόμη πιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την υλοποίηση του.

Πρόγραμμα οικονομικής στήριξης (Stand-by Arrangement) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για τη Ρουμανία

Τα κριτήρια του ΔΝΤ για την παροχή οικονομικής βοήθειας

Κριτήριο 1: Το μέλος δέχεται πιέσεις ή ενδέχεται να δεχθεί πιέσεις στις τρέχουσες ή στις κεφαλαιακές του συναλλαγές, γεγονός που δημιουργεί την ανάγκη για χρηματοδότηση από το ΔΝΤ, που δεν μπορεί να βρεθεί εντός των ορίων του προϋπολογισμού.

Κριτήριο 2: Μια ενδελεχής συστηματική ανάλυση υποδεικνύει ότι το δημόσιο χρέος της χώρας είναι βιώσιμο μεσοπρόθεσμα.

Κριτήριο 3: Το μέλος έχει τη δυνατότητα να έχει πρόσβαση στις ιδιωτικές αγορές κεφαλαίων εντός του χρονικού πλαισίου που έχει τεθεί όταν δεν λαμβάνει βοήθεια από κονδύλια του ΔΝΤ (το σκεπτικό είναι ότι η Ρουμανία έχασε την πρόσβασή της στις αγορές κεφαλαίου κυρίως ως αποτέλεσμα της διεθνούς κρίσης, κατά συνέπεια μπορεί να αποκτήσει και πάλι πρόσβαση όταν αποκατασταθεί η ισορροπία στις αγορές).

Κριτήριο 4: Το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας έχει υψηλές πιθανότητες επιτυχίας, λόγω των μεταρρυθμίσεων που προωθεί η ίδια η χώρα αλλά και λόγω της θεσμικής και πολιτικής ικανότητας του μέλους να φέρει εις πέρας τις μεταρρυθμίσεις. (Το ΔΝΤ βασίζεται στην ικανότητα της πολιτικής ηγεσίας να διαχειριστεί την κατάσταση, και δεν την αντικαθιστά).

1. Περίληψη της οικονομικής πολιτικής και του δημοσιονομικού πλαισίου

• Η αντιπροσωπεία του ΔΝΤ θεωρεί ότι η κυβέρνηση της Ρουμανίας έχει λάβει σημαντικά μέτρα για να ενισχύσει την οικονομική της θέση όπως:

(i)Αύξηση εισφορών κατά 3,3%

1. Επιβολή επιπλέον φόρων στα οινοπνευματώδη ποτά και στον καπνό
2. Αύξηση στο φόρο ακίνητης περιουσίας λόγω αύξησης των αντικειμενικών αξιών
3. Σημαντικές περικοπές στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων μέσω της μείωσης των επιδομάτων και των μπόνους και περικοπή 137.000 θέσεων εργασίας.
4. Σημαντικές περικοπές στις δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες καθώς και στις επιχορηγήσεις

Ωστόσο, το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας προβλέπει περαιτέρω δημοσιονομική πειθαρχία προκειμένου να μειωθεί το έλλειμμα του προϋπολογισμού. Για να επιτευχθεί αυτό το επιτελείο του ΔΝΤ προτείνει μια σειρά από οικονομικές μεταρρυθμίσεις:

1. Την εφαρμογή ενός πλαισίου για την βελτίωση του συστήματος προϋπολογισμού των κρατικών εσόδων
2. Πλαφόν στις αναθεωρήσεις του προϋπολογισμού εντός του έτους
3. Εφαρμογή συγκεκριμένων κανόνων όσον αφορά τα έξοδα, το δημόσιο χρέος και το πρωτογενές έλλειμμα.
4. Τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης επιτροπής για θέματα οικονομίας
5. Τη δημιουργία ενός πλαισίου εγγυήσεων
6. Την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στην φορολογική πολιτική και στις δαπάνες, στη διαχείριση των φόρων και στην επίβλεψη των δημόσιων επιχειρήσεων.
7. Την ψήφιση ενός νόμου για τις αποζημιώσεις των δημοσίων υπαλλήλων με σκοπό να δημιουργηθεί ένα πιο δίκαιο, απλό και πιο εύκολα διαχειρίσιμο μισθολογικό σύστημα. Οι βασικές παράμετροι του σχεδίου θα είναι η απλοποίηση των πολλών βαθμίδων στο σύστημα πληρωμών μέσω της περικοπής αρκετών επιδομάτων, την επιβολή πλαφόν σε αυτές και στην ομογενοποίηση των βασικών μισθών σε όλο το δημόσιο τομέα.
8. μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα με σκοπό να ελεγχθούν τα έξοδα με την σύνδεση των συντάξεων με τον πληθωρισμό και την βαθμιαία αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης.
9. Πρόγραμμα προστασίας για ευάλωτες κοινωνικές ομάδες με σκοπό την αύξηση του αισθήματος ασφάλειας στην κοινωνία και την διατήρηση ενός επιπέδου κοινωνικών δαπανών.

1. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας και οι αγορές
2. Παρακολούθηση της απόδοσης του προγράμματος

• Τα μέτρα για τον χρηματοπιστωτικό κλάδο περιέχουν ρυθμίσεις που να εξασφαλίσουν ότι οι τράπεζες στη Ρουμανία θα διατηρήσουν  κεφαλαιακή επάρκεια καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Για το σκοπό αυτό έγιναν συγκεκριμένα τεστ αντοχής με βάση δύο συγκεκριμένα μακροοικονομικά σενάρια (ένα με βάση τις υποθέσεις του προγράμματος στήριξης και ένα ακόμη πιο ακραίο) που κάλυψαν περισσότερο από το 90% των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών.
• Τα αποτελέσματα των εν λόγω τεστ θα χρησιμοποιηθούν για να αξιολογηθούν ενδεχόμενες αυξήσεις στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών.
• Ζητήθηκε από τις ξένες τράπεζες να παρέχουν υποστήριξη στις θυγατρικές τους στη Ρουμανία, και να εγγυηθούν ότι διατηρήσουν την έκθεσή τους στη χώρα για την περίοδο που θα διαρκεί το πρόγραμμα οικονομικής στήριξης. Για το σκοπό αυτό θα δημιουργηθεί ένα προνομιακό καθεστώς για τις ξένες τράπεζες, σύμφωνα με το οποίο τα χρέη των εν λόγω τραπεζών θα εξαιρούνται από τις καταστάσεις της Κεντρικής τράπεζας της χώρας.
• Προκειμένου να αυξηθεί η ικανότητα των αρχών να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενες τραπεζικές κρίσεις, το πρόγραμμα περιλαμβάνει σχέδια για την τροποποίηση των νόμων που καλύπτουν τις τράπεζες, με σκοπό την πιο άμεση και έγκαιρη ανταπόκριση. Για το σκοπό αυτό θα ενισχυθούν οι εξουσίες της Κεντρικής Τράπεζας της Ρουμανίας, επιτρέποντας της να ζητά αυξήσεις κεφαλαίων από τα τραπεζικά ιδρύματα για να στηριχθεί η τράπεζα και να περιορίζει τη διανομή κερδών.
• Αναμένεται να ληφθούν μέτρα για να αυξηθεί η αξιοπιστία το συστήματος καταθέσεων. Για το σκοπό αυτό οι αρχές θα συμπληρώσουν την υπάρχουσα χρηματοδότηση με την πρόσβαση στο λογαριασμό αποθεματικών της Κεντρικής Τράπεζας, με την εφαρμογή επιπλέον νομικών μεταρρυθμίσεων  για την ενίσχυση του ποσού ασφάλισης για τις καταθέσεις και πιθανώς αύξηση των ορίων κεφαλαιακής επάρκειας υψηλότερα από τα υφιστάμενα επίπεδα.

• Η απόδοση του προγράμματος θα αξιολογείται σε τρίμηνη βάση, δεδομένης όμως της ανάγκης για άμεση ανταπόκριση στις ταχύτατες μεταβολές στις αγορές κεφαλαίου, θα επικεντρώνεται υπό προϋποθέσεις και σε μέτρα που είναι κρίσιμα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ρουμανία.

Το πρόγραμμα εισάγει:

(a) Έξι (6) ποσοτικά κριτήρια:

                                                              i.      Ένα κατώφλι στις μεταβολές των καθαρών ξένων περιουσιακών στοιχείων

                                                            ii.      Ένα κατώφλι στα ρευστά διαθέσιμα της γενικής κυβέρνησης

                                                          iii.      Ένα πλαφόν στις κρατικές εγγυήσεις

                                                           iv.      Αποφυγή συσσώρευσης επιπλέον δημόσιου χρέους

                                                             v.      Ένα ταβάνι στο εσωτερικό χρέος

                                                           vi.      Πλαφόν στις πρωτογενείς δαπάνες (εξαιρουμένων των δαπανών που προέρχεται από ευρωπαϊκά κονδύλια).

(b) Δύο (2) αρχικές δράσεις:

1. Την έγκριση δημοσιονομικών μέτρων που θα καλύπτουν το 1,1% του ΑΕΠ.
2. Την ολοκλήρωση των τεστ αντοχής της Κεντρικής τράπεζας στις τράπεζες με περιουσιακά στοιχεία μεγαλύτερα από 1% του συνόλου του κλάδου και σε επιλεγμένες μικρότερες τράπεζες προκειμένου να αξιολογηθεί η ανάγκη για περισσότερα κεφάλαια.

(c) Επτά δομικές μεταρρυθμίσεις:

1. Έγκριση της Βουλής για τα δημοσιονομικά μέτρα που αγγίζουν το 1,1% του ΑΕΠ θα λάβει χώρα εντός του πρώτου πλαισίου αξιολόγησης (το 1^ο τρίμηνο).
2. Ψήφιση των μεταρρυθμίσεων για τον τραπεζικό κλάδο προκειμένου να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες της Κεντρικής Τράπεζας να ζητά από τους μετόχους να προχωρούν σε αυξήσεις κεφαλαίου και να μειωθεί η διανομή των κερδών (εντός 1 μηνός).
3. Ψήφιση των μεταρρυθμίσεων για την ασφάλεια των καταθέσεων (εντός 3 μηνών)
4. Ψήφιση της νομοθεσίας για τους μισθούς του δημοσίου (εντός 5 μηνών)
5. Υποβολή στη Βουλή του νομοσχεδίου για την οικονομία και προετοιμασία του σχετικού σχεδίου εφαρμογής του (εντός 6 μηνών).
6. Ψήφιση των μεταρρυθμίσεων για τη διακίνηση κεφαλαίων στις τράπεζες σε διαβούλευση με το ΔΝΤ (εντός 6 μηνών).
7. Ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νόμου (εντός 7 μηνών)

Η αντιπροσωπεία του ΔΝΤ έχει ξεκινήσει να αξιολογεί την κεντρική τράπεζα της χώρας, συστήνοντας μέτρα για να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένες αδυναμίες.