ΕΚΤΥΠΩΣΗ
Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Τα αναγκαία μέτρα

12:33 - 20 Απρ 2010
Γρηγόρης Νικολόπουλος

Γράφει ο Γρηγόρης Νικολόπουλος

Προφανώς η κυβέρνηση θεωρεί την προσφυγή στο μηχανισμό στήριξης της ΕΕ και του ΔΝΤ μονόδρομο. Αυτό λέει σαφώς και ο Πρωθυπουργός, αλλά μεταφέρεται και στα στελέχη και στους βουλευτές της κυβέρνησης οι οποίοι πλέον εν χορώ σχεδόν, επισημαίνουν δημοσίως ότι δεν υπάρχει άλλη λύση. Την ίδια άποψη έχει και το σύνολο των τραπεζιτών – Ελλήνων και ξένων – αλλά και των ξένων ηγετών που πιέζουν την κυβέρνηση να προσφύγει στον μηχανισμό.  

Πολλοί από εμάς θεωρούν ότι δεν είναι μονόδρομος, αλλά δεν αποφασίζουμε εμείς. Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι η προσφυγή θα γίνει, ας δούμε ποιο είναι το μέγιστο αποτέλεσμα που μπορούμε να έχουμε υπό αυτές τις νέες συνθήκες.

Το γοργόν και χάριν έχει

Καταρχήν εφόσον προσφύγουμε, η κυβέρνηση θα πρέπει να το κάνει έγκαιρα ώστε να αποφύγει μια ακόμη αποτυχημένη έκθεση στις διεθνείς αγορές. Οι αγορές δεν θα δεχτούν να τη δανείσουν με χαμηλότερα επιτόκια, αντίθετα, λογικά, θα τη δανείσουν με υψηλότερα επιτόκια ώστε να της δώσουν το άλλοθι να προσφύγει στο ΔΝΤ πράγμα που επιθυμούν διακαώς. Μην ξεχνάμε ότι η ΕΕ έχει δηλώσει ότι θα ενεργοποιήσει τον μηχανισμό στήριξης μόνον εάν η Ελλάδα δεν βρίσει λεφτά από τις αγορές. Και αυτή τη στιγμή, έστω και με το spreads στο 4,80 λεφτά βρίσκουμε, απλώς είναι ακριβά. Για να μην βρίσκουμε πρέπει το spread να ανέβει πολύ υψηλότερα ή οι δανειστές μας να αρνούνται να μας δανείσουν με οποιοδήποτε επιτόκιο. Αν λοιπόν βγούμε να δανειστούμε από τις αγορές, μάλλον θα μας αντιμετωπίσουν χειρότερα από ότι μας αντιμετώπιζαν ως τώρα. Για να αποφύγουμε την προσφυγή στις αγορές πρέπει να έχουμε πρώτα προσφύγει στη βοήθεια της ΕΕ και του ΔΝΤ και να έχουμε πάρει τα χρήματα που χρειαζόμαστε για τους επόμενους μήνες για να μην πτωχεύσουμε. Συνεπώς αφού ο κύβος ερρίφθη, το γοργόν και χάριν έχει.

 Πάμε λοιπόν παρακάτω. Αν υποθέσουμε ότι υπάρχει η βοήθεια – διότι ούτε αυτό είναι απολύτως βέβαιο μέχρι στιγμής – μένει να δούμε τι θα κάνουμε για να μειώσουμε τον πόνο από τα μέτρα που θα μας επιβάλλουν. Για να μειωθεί ο πόνος και το έλλειμμα χρειάζεται μείωση των δημοσίων δαπανών και αύξηση των εσόδων. Τα περιθώρια είναι σημαντικά και στις δυο περιπτώσεις.

 Δαπάνες

 Στο σκέλος των δαπανών θα μπορούσε να γίνει τεράστια περικοπή της σπατάλης, εφόσον όμως γνωρίζαμε τις δαπάνες. Τη στιγμή αυτή το υπουργείο Οικονομικών δεν διαθέτει κανένα μηχανογραφικό σύστημα παρακολούθησης των δαπανών των δημοσίων υπηρεσιών. Τις μαθαίνει αφού έχουν πραγματοποιηθεί και δεν μπορεί να κάνει ξεκαθάρισμα ποιες δαπάνες είναι αναγκαίες και ποιες όχι. Το σύστημα αυτό μπορεί να ακούγεται ως κολοσσιαίο έργο αλλά στην πραγματικότητα είναι μικρότερο σε περιπλοκότητα και κόστος από το μηχανογραφικό σύστημα μιας τράπεζας μεσαίου μεγέθους.

Το δημόσιο δεν διαθέτει επίσης μηχανογραφικό σύστημα για την παρακολούθηση των συνταγογραφήσεων φαρμάκων ώστε να περιορίσει τις δαπάνες τις αναίτιες και ακριβές συνταγογραφήσεις κλπ. Αν διέθετε, θα εξοικονομούσε σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου Υγείας περί τα 2 δις ευρώ ετησίως. Το σύστημα αυτό κοστίζει περίπου ένα εκατομμύριο ευρώ.

Τέλος δεν διαθέτει σύστημα ελέγχου των οικονομικών των νοσοκομείων αφού  δεν βγάζουν ισολογισμούς όπως και πολλές άλλες δημόσιες υπηρεσίες. Εκτός όλων αυτών δεν έχει καταγράψει την ακίνητη περιουσία σε επίπεδο αποτίμησης και αξιοποίησης και έτσι δεν μπορεί να την χρησιμοποιήσει.

Με λίγα λόγια στο δημόσιο επικρατεί ενα πλήρες χάος με αποτέλεσμα η σπατάλη και η αρπαγή της περιουσίας του να οργιάζουν. Αυτό λοιπόν είναι το πρώτο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπισθεί. Πώς όμως θα αντιμετωπισθεί αυτό το πρόβλημα αφού οι δημόσιες υπηρεσίες δεν θέλουν να ελεγχθούν και για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχουν δημιουργήσει όλη αυτή τη γραφειοκρατία που ονομάζεται «δημόσιο λογιστικό» ώστε να μην γίνεται τίποτα και να μπλοκάρονται όλα;

 Ο μόνος τρόπος ελέγχου αυτού του χάους είναι η μηχανοργάνωση. Η μηχανοργάνωση όμως κολλάει στις διαδικασίες δηλαδή στους χρονοβόρους διαγωνισμούς  οι οποίοι είτε ακυρώνονται από τις υπηρεσίες είτε καθίστανται άγονοι, ή με τις ενστάσεις και τις προσφυγές παίρνουν τρία χρόνια για να ολοκληρωθούν. Πώς ξεπερνιέται αυτό το πρόβλημα της γραφειοκρατίας και του δημόσιου λογιστικού;

 Παράκαμψη του δημόσιου λογιστικού

 Με ένα νόμο σαν αυτόν που είχε ψηφίσει ο Σημίτης ώστε να προχωρήσουν τα έργα των ολυμπιακών Αγώνων. Ο νόμος αυτός είχε ψηφιστεί λόγω εκτάκτου ανάγκης (δηλαδή των Ολυμπιακών) και σήμερα η ανάγκη είναι ακόμη πιο έκτακτη. Πρέπει λοιπόν να ψηφιστεί ένας νόμος που θα αποδεσμεύει την κυβέρνηση από τις διαδικασίες των διαγωνισμών και από τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αυτός είναι ο πρώτος νόμος που πρέπει να ψηφιστεί αν θέλουμε να πετύχουμε κάτι.

Ταυτόχρονα πρέπει άμεσα η κυβέρνηση να προχωρήσει σε συγχωνεύσεις και κατάργηση πολλών δημόσιων φορέων που ούτε χρειάζονται ούτε λειτουργούν και απλώς αυξάνουν τις δαπάνες.

 Έσοδα

 Πάμε στα έσοδα. Τα έσοδα θα είναι περιορισμένα φέτος λόγω της ύφεσης. Για να εισπράξουμε πάντως ότι αναλογεί στο ΑΕΠ μας, πρέπει να φτιαχτεί ελεγκτικός και εισπρακτικός μηχανισμός. Αυτό είναι θέμα προσωπικότητας του υπουργού. Ο κ. Χρυσοχοίδης για παράδειγμα κατάφερε να αναδιοργανώσει μέσα σε έξι μήνες την διαλυμένη αντιτρομοκρατική και να συλλάβει τον Επαναστατικό Αγώνα. Το υπουργείο Οικονομικών δεν κατάφερε να αναδιοργανώσει τους εφοριακούς. Πρέπει να το κάνει άμεσα.

Παράλληλα πρέπει να θεσπίσει σοβαρές και εφαρμόσιμες ποινές για τη διαφθορά στο δημόσιο. Πρέπει να κάνει τη διαφθορά του δημοσίου ιδιώνυμο αδίκημα και ο δημόσιος υπάλληλος που λαδώνεται να πηγαίνει κατευθείαν στο αυτόφωρο και να απολύεται επί τόπου. Σήμερα υπάρχουν διαδικασίες συγκάλυψης που ακυρώνουν την τιμωρία των ενόχων.

 Εκτός των φορολογικών εσόδων υπάρχει και η αποκρατικοποίηση. Η κυβέρνηση πρέπει να ανακοινώσει – και να ξεκινήσει άμεσα – ένα πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων το οποίο θα περιλαμβάνει επιχειρήσεις του δημοσίου και άλλα περιουσιακά στοιχεία. Το πρόγραμμα αυτό θα φέρει κάποια έσοδα και θα πείσει και για τις προθέσεις μας να συμμαζέψουμε το χάος. Οι διαδικασίες αποκρατικοποίησης θα πρέπει να είναι σύντομες και καθαρές. Κάθε περιουσιακό στοιχείο που πουλάμε δεν μας φέρνει μόνο έσοδα, αλλά περιορίζει και το κόστος συντήρησης του. Ο ΟΣΕ για παράδειγμα, είναι μια χοάνη που καταπίνει δισεκατομμύρια κάθε χρόνο. Πρέπει να κλείσει και να εξυγιανθεί ή να πουληθεί. Δεν μπορεί αυτή η χοάνη να συνεχίζει να καταπίνει πολύτιμο δημόσιο χρήμα για πάντα.

 Αναδιάρθρωση του χρέους

 Πρέπει εδώ να ξεκαθαρίσουμε ότι άλλο πράγμα είναι η αναδιάρθρωση του χρέους και άλλο η διαγραφή. Η αναδιάρθρωση σημαίνει ότι το δημόσιο καλεί τους δανειστές εθελοντικά να δεχτούν να αλλάξουν τα ομόλογα που κατέχουν και τα οποία λήγουν το 2011, το 2012, το 2013 και το 2014 με άλλα που έχουν υψηλότερο επιτόκιο αλλά λήγουν σε δέκα χρόνια. Έτσι το δημόσιο δεν έχει να πληρώνει χρεωλύσια για τα επόμενα χρόνια και παίρνει μια βαθειά ανάσα. Γιατί να δεχτούν όμως οι πιστωτές αυτή τη ρύθμιση; Διότι ξέρουν ότι αν δεν την δεχτούν θα μας αναγκάσουν να πάμε στην διαγραφή του χρέους που σημαίνει ότι θα καταγράψουν τεράστιες ζημιές. Ενώ με την αναδιάρθρωση δεν γράφουν ζημιές. Σημειώνεται εδώ ότι αν γίνει διαγραφή του χρέους συνοδεύεται με πτώχευση του κράτους και φυσικά του τραπεζικού μας συστήματος με όσα αυτό συνεπάγεται για όλους μας.

Αντίθετα η αναδιάρθρωση γίνεται σε συνεννόηση με τους πιστωτές και μπορεί να δώσει σημαντικό περιθώριο χρόνου για να αποδώσουν τα μέτρα της κυβέρνησης.

 Αυτά τα μέτρα που περιγράφονται παραπάνω, είναι τα στοιχειωδώς απαραίτητα για να εξυγιανθεί ο δημόσιος τομέας. Σίγουρα υπάρχουν και πολλά άλλα. Αυτά είναι όμως τα μέτρα που λέμε ότι έπρεπε να έχουν ληφθεί χθες. Το τραγικό είναι ότι αν τα μέτρα αυτά δεν ληφθούν άμεσα, η προσπάθεια της κυβέρνησης ακόμη και υπό την καθοδήγηση και την πίεση του ΔΝΤ και της Ε.Ε. θα αποτύχει, η χώρα θα πτωχεύσει και θα εκδιωχθεί από το Ευρώ και την Ευρωπαική Ένωση. Και δεν έχουμε αυτό το περιθώριο.

 

Copyright © 1999-2024 Premium S.A. All rights reserved.