Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση εξαιτίας της αδυναμίας του ελληνικού κράτους και της υποβάθμισης της οικονομίας αφενός, αλλά και εξαιτίας της ύφεσης που εμποδίζει την αποπληρωμή των δανείων. Μέχρι στιγμής αδρανούν, αδυνατώντας να προσαρμοστούν στο νέο περιβάλλον. Όμως οι συνθήκες επιβάλλουν άμεση αντίδραση και λήψη μέτρων προκειμένου να επιβιώσουν κατά το δυνατόν ποιο ανώδυνα και να ξεφύγουν το ταχύτερο δυνατόν απο την κρίση.
Τα μεγάλα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι η έλλειψη ρευστότητας, η αύξηση των επισφαλειών, ο μεγάλος αριθμός τραπεζών για το μέγεθος της ελληνικής αγοράς, το συγκριτικά πολύ υψηλό κόστος χρήματος σε σχέση με τις ξένες τράπεζες που δραστηριοποιούνται στη χώρα, η αδυναμία αύξησης του μετοχικού τους κεφαλαίου και πάνω απο όλα η χαμηλή αξιολόγηση απο τους διεθνείς οίκους που εμποδίζει τη λειτουργία τους.
Τους επόμενους μήνες αναμένεται οτι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα επιβάλει μέσω της Τράπεζας της Ελλάδος στις ελληνικές τράπεζες αυξήσεις κεφαλαίου για να βελτιώσουν τους δείκτες φερρεγγυότητας τους. Καθώς οι μέτοχοι δεν έχουν διάθεση να συμμετάσχουν σε αυξήσεις κεφαλαίου, αναμένεται οτι θα επιβληθεί η μετατροπή σε κεφάλαια των -όποιων- κερδών βγάλουν οι τράπεζες τα επόμενα χρόνια. Για να γίνει αυτό θα απαγορευθεί στις τράπεζες να διανείμουν μέρισμα στους μετόχους τους ώστε τα κέρδη να μετατραπούν σε κεφάλαια. Αυτό είναι το πρώτο βήμα. Το δεύτερο θα είναι οι συγχωνεύσεις μεταξύ τραπεζών ώστε να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακος, να περιοριστεί ο αριθμός των δραστηριοποιούμενων στην Ελλάδα τραπεζών και να μεγεθυνθούν οι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι. Μέχρις ότου γίνουν αυτά, αλλά και προκειμένου να αποδώσουν, οι τράπεζες πρέπει απο μόνες τους να φροντίσουν να βελτιώσουν τη θέση τους, να συντηρήσουν την ανάπτυξη τους μέσω νέων δανείων και να χρηματοδοτήσουν την οικονομία. Πώς μπορούν να το κάνουν αυτό σε συνθήκες ύφεσης;
Η Εθνική έδειξε το δρόμο. Καταρχήν πρέπει να διευκολύνουν τους πελάτες τους για να ξεπληρώσουν τα δάνεια τους. Τη στιγμή αυτή οι επιχειρήσεις κλυδωνίζονται και οι καταναλωτές τρώνε τα έτοιμα. Ουδείς πληρώνει με άνεση τα δάνεια του. Δάνεια που οι τράπεζες έδιναν αφειδώς κυρίως σε καταναλωτές για να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Και πρέπει να καταλάβουν οι τράπεζες οτι το ρίσκο το πήραν οι ίδιες και οτι εκείνες είχαν κυρίως την ευθύνη του δανείου και οχι οι δανειολήπτες. Τα δικαστήρια και οι κατασχέσεις δεν θα τις σώσουν. Την δύσκολη αυτή ώρα οι τράπεζες πρέπει να επιμηκύνουν την διάρκεια αποπληρωμής των δανείων, να μειώσουν το σύνολο των υποχρεώσεων των δανειοληπτών και να συντηρήσουν σε λειτουργία τις επιχειρήσεις, διευκολύνοντας ταυτόχρονα και τους καταναλωτές. Αν δεν το κάνουν και την οικονομία θα πνίξουν και τελικά εκείνες θα την πληρώσουν διότι δεν θα πληρωθούν.
Πρέπει παράλληλα να υποστηρίξουν τις επιχειρήσεις που κινδυνεύουν να κλείσουν και ένας καλός τρόπος είναι η χρηματοδότηση της εξαγοράς των επιχειρήσεων απο τους διευθυντές τους. Το management buy out δηλαδή, εφόσον οι τράπεζες κρίνουν οτι ο διευθυντής μπορεί να διοικήσει την εταιρία καλύτερα απο τον ιδιοκτήτη της και εφόσον και ο ίδιος αναλαμβάνει το ρίσκο μιας τέτοιας χρηματοδότησης. Η δραστηριοποίηση των τμημάτων επιχειρηματικού κεφαλαίου που διαθέτουν οι τράπεζες καθώς και η δημιουργία τμημάτων που θα παρέχουν αρχικό κεφάλαιο για την ίδρυση επιχειρήσεων πρέπει να μπούν στην ατζέντα των τραπεζιτών για να συνεχίσει να κινείται η οικονομία.
Η λογική λοιπόν των τραπεζών πρέπει να αλλάξει και να σταθούν δίπλα στους πελάτες τους, όπως ανακοίνωσε χθές οτι θα κάνει η Εθνική. Ταυτόχρονα θα πρέπει να εξυγιάνουν τα χαρτοφυλάκια τους να κόψουν το πλεονάζον κόστος και να ετοιμαστούν για συγχωνεύσεις. Οι συγχωνεύσεις είναι δύσκολες τώρα διότι κανείς τραπεζίτης δεν γνωρίζει τι έχει κάνει ο άλλος και κανείς δεν εμπιστεύεται κανένα. Σύντομα όμως η εικόνα θα ξεκαθαρίσει. Τα στελέχη των τραπεζών μέχρι σήμερα εμπόδιζαν τις συγχωνεύσεις διότι θα έχαναν εξουσία και χρήμα. Δεν υπάρχει άλλο περιθώριο καθυστερήσεων. Οι τράπεζες πρέπει να αρχίσουν να ομαδοποιούνται. Αν δεν το κάνουν σε συνεννόηση, θα αναγκαστούν απο την αγορά να το κάνουν.