Η αύξηση του ΦΠΑ στο 24% θα προκαλέσει αύξηση των τιμών προιόντων και υπηρεσιών και μάλλον θα μείωσει την κατανάλωση σε πάρα πολλά είδη εκτός από τα απολύτως απαραίτητα. Έτσι οι ελληνικές επιχειρήσεις, είτε είναι παραγωγοί, είτε λιανέμποροι θα αντιμετωπίσουν μείωση του τζίρου τους και των κερδών τους, ή αύξηση των ζημιών τους.
“Κερδισμένες” θα βγούν όσες επιχειρήσεις φοροδιαφεύγουν, κυρίως οι επιχειρήσεις εστίασης, μπαρ κλπ που εισπράττουν μετρητά. Το κέρδος τους είναι οτι εφόσον δεν πληρώνουν φόρους θα καταφέρουν ή να συγκρατήσουν τις τιμές των προιόντων και υπηρεσιών τους, αφού δεν χρειάζεται να περάσουν την άυξηση του ΦΠΑ στις τιμές τους, ή θα περάσουν την αύξηση του ΦΠΑ και απλώς δεν θα τον αποδίδουν, όπως γίνεται κατά κόρον και μέχρι σήμερα, συνεπώς θα έχουν ακόμη περισσότερα μαύρα έσοδα.
Οι επιχειρήσεις που πληρώνουν κανονικά τους φόρους τους και δεν κρύβουν έσοδα θα χάσουν σημαντικά ποσά και μερίδιο αγοράς, πολλές μάλιστα μπορεί να αναγκαστούν να διακόψουν τη λειτουργία τους αφού σε συνδυασμό με τις αυξημένες εισφορές, τις προκαταβολές φόρου και τη μείωση του τζίρου τους, απλώς δεν βγαίνουν.
Το αποτέλεσμα για τα δημόσια έσοδα δεν θα είναι καλό. Θεωρητικά η αύξηση του ΦΠΑ θα έφερνε περισσότερα έσοδα στα δημόσια ταμεία, πράγμα το οποίο όμως δεν θα συμβεί, αφενός διότι η γενικευμένη φορολογική επιδρομή έναντι όλων των εισοδημάτων για την κάλυψη των ελλειμμάτων και την αντιμετώπιση του προβλήματος των ασφαλιστικών ταμείων μειώνει το διαθέσιμο προς κατανάλωση εισόδημα και αφετέρου διότι ολοένα και περισσότεροι μικροεπιχειρηματίες θα καταφεύγουν στη φοροδιαφυγή για να επιβιώσουν. Αυτό το δήλωσε ευθαρσώς και ο Πρόεδρος των Εμπόρων κ. Κροκίδης, ο οποίος είπε οτι ο εμπορικός κόσμος θα απαντήσει στα μέτρα με “αντίμετρα”. Τα αντίμετρα είναι προφανώς η φοροδιαφυγή.
Που θα καταλήξει αυτή η ίστορία; Θα έχει δυο αποτελέσματα: Αντί να φτιάξει φορολογική συνείδηση στους πολίτες θα εντείνει την διάθεση για παρανομία και θα μεγαλώσει την παραοικονομία. Αφετέρου αυτή, ή η επόμενη κυβέρνηση, θα αναγκαστούν σε ένα χρόνο να υποστούν την ενεργοποίηση του “κόφτη”. Μέχρι στιγμής δεν είναι ξεκάθαρο πως ακριβώς θα λειτουργεί ο κόφτης, αλλά σύμφωνα με όσα ξέρουμε σήμερα, οι δανειστές επιμένουν οτι θα πρέπει να κόβει δημόσιες δαπάνες και όχι να επιβάλει νέους φόρους. Λογικό, αλλά η ελληνική κυβέρνηση δεν θέλει να ακούει για μείωση δαπανών στο Δημόσιο, τουλάχιστον μέχρι σήμερα. Βεβαίως πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς πράγματι θα λειτουργεί ο κόφτης και τι δαπάνες θα κόβει για να μετρήσουμε το αποτέλεσμα του. Πάντως τόσο οι ξένοι, όσο και οι εκπρόοσωποι των ελλήνων επαγγελματιών και επιχειρηματιών υποστηρίζουν οτι η οικονομία δεν αντέχει άλλους φόρους, ούτε καν αυτούς που ήδη έχουν επιβληθεί.
Είναι προφανές οτι υπό αυτες τις συνθήκες ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει. Μπορεί το ονομιαστικό ΑΕΠ να αυξηθεί λόγω της αύξησης των τιμών που θα επιφέρει η αύξηση των φόρων (ίσως ούτε αυτό να συμβεί) και αυτό οι πονηρές ελληνικές κυβερνήσεις να το θεωρήσουν αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης, αλλά θα είναι μια λογιστική ανάπτυξη την οποία δεν θα αντιληφθεί η αγορά η οποία αντίθετα θα νοιώθει οτι λειτουργεί σε βαθειά ύφεση. Το χρήμα και η ρευστότητα θα απορροφώνται από το δημόσιο και δεν θα μένει τίποτα στην τσέπη κανενός.
Από την άλλη μεριά, η αξιολόγηση αναμένεται να απελευθερώσει ρευστότητα από την Ευρώπη προς την Ελλάδα και η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά οτι θα μπούν στην οικονομία περίπου 6 δισ Ευρώ αμέσως μετά την αξιολόγηση. Τα χρήματα αυτά θα πρέπει να τα δώσει το δημόσιο για να εξοφλήσει τα χρέη τους προς τους προμηθευτές του, προς τα νοσοκομεία κλπ. Είναι πολύ αμφίβολο οτι θα το κάνει αν τα χρήματα πάνε σε ένα λογαριασμό γενικών εσόδων. Παλιότερα οι εταίροι είχαν μεριμνήσει ώστε τα χρήματα αυτά να πηγαίνουν για την εξόφληση των προμηθευτών και μόνο. Αν το κάνουν και τώρα, έχει καλώς. Αν δεν το κάνουν, τα χρήματα θα φαγωθούν σε μικροπολιτικές σκοπιμότητες, πρίν φτάσουν στην αγορά και στους προμηθευτές του δημοσίου.
Την αίσθηση της ασφυκτικής ύφεσης μπορεί να απαλύνουν μόνο τα χρήματα που θα φέρουν οι τουρίστες φέτος, αν όλα πάνε καλά και δεν έχουμε φασαρίες με τους Τούρκους εν μέσω θέρους. Και αυτό σε μεγάλο βαθμό θα κριθεί από την αντίδραση του Ερντογάν στη διαφαινόμενη απόφαση της Ευρώπης να μην άρει τους περιορισμούς της βίζας για τους Τούρκους. Αν ο “Σουλτάνος” εκνευρισθεί, δεν αποκλείεται να στείλει στο Αιγαίο χιλιάδες πρόσφυγες και οικονομικούς μετανάστες οι οποίοι θα αποκλειστούν εδώ αφού τα σύνορα προς την Ευρώπη είναι κλειστά. Δυστυχώς, οι προσφυγικές ροές είναι σαν μια κάνουλα την οποία ανοιγοκλείνει κατά βούληση ο Ερντογάν και τα περιθώρια αντίδρασης της Ελλάδας και της Ευρώπης είναι σχεδόν ανύπαρκτα. Το τι θα συμβεί λοιπόν στο Αιγαίο από τις ερχόμενες εβδομάδες είναι άγνωστο, αλλά θα επηρεάσει την ελληνική οικονομία.
Με λίγα λόγια, οι πιθανότητες βελτίωσης των αντιληπτών από τον πολίτη συνθηκών στην οικονομία είναι σχεδόν μηδενικές, αντίθετα οι ανατιμήσεις προιόντων και υπηρεσιών και η μεγέθυνση της παραοικονομίας, είναι βέβαιες.